رقابت درسی در کنکور، بازدهی چند برابری با رقابت درسی سالم

سال گذشته مشاوره یک داوطلب پشت کنکوری را قبول کردم که بسیار باانگیزه و پر تلاش به نظر می‌رسید؛ اما رفته رفته بعد از چند ماه انگیزه و انرژی‌اش افت کرد. به توصیه من برای مطالعه به سالن مطالعه عمومی شهرشان رفت و بعد از یک هفته پرانگیزه‌تر از همیشه ظاهر شد. فکر می‌کنید در این یک هفته چه اتفاقی برای این داوطلب افتاد؟

من اسمش را رقابت درسی سالم می‌گذارم، وقتی که در یک جو رقابتی سالم قرار می‌گیرید، کسانی را می‌بینید که به شدت مشغول مطالعه و تلاش هستند، ناخودآگاه شما هم انگیزه می‌گیرید و سعی می‌کنید همرنگ چنین جمعی باشید. آیا رقابت درسی در کنکور همیشه مفید است؟ رقابت سالم درسی چگونه است؟ در این مقاله قصد داریم در مورد تاثیرات شگفت انگیز رقابت سالم درسی صحبت کنیم.

رقابت چیست؟

برای اینکه رقابت کردن را با رفتارهای مخربی مانند حسادت یا چشم و هم چشمی اشتباه نگیرید، بیایید ابتدا نگاهی به مفهوم رقابت بی‌اندازیم. رقابت در معنی اصلی آن یعنی یک مسابقه یا رویداد که چند نفر در آن شرکت می‌کنند و در نهایت بر اساس توانمدی‌های شرکت کنندگان، افراد برنده و بازنده مشخص می‌شوند.

درست است که خود فرآیند کنکور یک رقابت به معنی واقعی کلمه است و در نهایت فقط تعدادی برنده خواهند شد؛ اما رقابتی که مد نظر ما است و می‌تواند به داوطلبان انرژی و انگیزه دهد، قدری با این تعریف متفاوت است. در مورد رقابت درسی در سال کنکور هدف این نیست که در انتها تعدادی برنده و تعدادی بازنده داشته باشیم؛ بلکه می‌خواهیم با ایجاد یک جو مفید رقابت و همکاری، در نهایت همه داوطلبان از این جو سود ببرند و هر کسی به اندازه خودش برنده باشد و پیشرفت کند.

رقابت سالم درسی با رقابت ناسالم چه تفاوتی دارد؟

اولین چیزی که تفاوت رقابت سالم درسی با رقابت ناسالم و مخرب را مشخص می‌کند، این است که جو رقابتی یک محیط دوستانه است یا محیطی تهدید آمیز و سرشار از اضطراب؟

طرز فکر افراد در یک محیط رقابت سالم درسی بسیار مهم است، بهترین طرز فکر، طرز فکر برنده برنده است؛ این یعنی شما در عین حال که به فکر موفقیت خود در کنکور هستید، به سایرین هم کمک می‌کنید و از دستاوردهای آن‌ها هم خوشحال می‌شوید.

وقتی که درگیر یک رقابت درسی ناسالم می‌شوید، از مسیر درست منحرف شده و دیگر به سمت اهدافتان حرکت نمی‌کنید. در این صورت همه فکر و ذهن شما شکست خوردن سایرین، برتری خودتان و حسادت به موفقیت آن‌ها است و در نهایت ممکن است حتی دست به کارهای غلطی مثل دروغ گفتن، وسواس یا تقلب کردن هم بزنید!

تاثیرات شگفت انگیز رقابت سالم درسی در سال کنکور

برخی از دانش‌آموزان و داوطلبان کنکوری در گروه‌ها و کانال‌های رقابت درسی عضو می‌شوند یا با جمعی از دوستانشان یک گروه رقابت سالم درسی تشکیل می‌دهند. بعد از گفت‌وگو با تعدادی از این داوطلبان که نتایج شگفت‌انگیزی از حضور در این گروه‌های رقابتی گرفته بودند، به نتایج زیر رسیدم که دوست دارم آن‌ها را با شما هم در میان بگذارم:

1. رهایی از جو یکنواخت و افسرده کننده مطالعه انفرادی در منزل
2. تقویت انگیزه و افزایش سطح انرژی
3. یادگیری عادات مثبت درسی از رقبا
4. افزایش ساعت مطالعه و کیفیت درس خواندن
5. یادگیری بهتر مطالب و کمک گرفتن از سایر افراد
6. جلوگیری از تنبلی کردن و از زیر کار در رفتن
7. تداوم مطالعه و برنامه‌ریزی و افزایش تعهد به اجرای برنامه‌ها
8. روحیه دادن به سایر افراد و مشورت کردن با آن‌ها در مواقع لزوم

چشم و هم چشمی یا رقابت سالم درسی؟

حواستان باشد که به جای رقابت سالم درسی با دوستانتان در دام چشم و هم‌چشمی کردن نیوفتید! دو دانش‌آموز داشتم که از سال‌ها قبل با هم دوست بودند و در سال کنکور تصمیم گرفتند به رقبای هم تبدیل شوند. در ابتدا همه چیز خوب به نظر می‌رسید و ظاهرا رقابت بین آن‌ها یک رقابت درسی سالم و مفید بود؛ اما به تدریج نشانه‌های چشم و هم چشمی و حسادت پدیدار شدند و یک دوستی چند ساله را به دشمنی تبدیل کردند.

در نهایت این دو دانش‌آموز از عواقب چشم و هم‌چشمی و دعوا و دشمنی آشکار و پنهانشان به حدی ضربه روحی خوردند که ساعت مطالعه و عملکردشان به شدت افت کرد و دوست صمیمی‌شان را هم از دست دادند. فکر می‌کنید ریشه این اتفاق چه بود؟ مقایسه کردن!

شما قرار نیست خودتان را با رقیبتان مقایسه کنید چون دو نفر از هر لحاظ با هم تفاوت دارند؛ بلکه باید کمک بگیرید و متقابلا کمک کنید و سعی کنید عادات مثبت رقیبتان را در خودتان هم ایجاد کنید.

مقاله مرتبط: قوانین جلسه کنکور 1403، قوانینی که هر داوطلب باید بداند.

قوانین مهم رقابت درسی در سال کنکور

حتما تا اینجا متوجه این موضوع شده‌اید که رقابت کردن چقدر حساس است و باید همه حواستان را جمع کنید که یک رقابت سالم درسی داشته باشید تا همه افراد از آن سود ببرند و کدورت و رفتار مخربی هم در این بین به وجود نیاید. برخی از قوانین مهم رقابت سالم درسی در سال کنکور عبارتند از:

• خودتان را با بقیه مقایسه نکنید؛ توانایی‌های افراد بسیار متفاوت است.
• نمره، درصد و تراز بالا معیار بهتر بودن کسی نیست و نباید این موضوع باعث بروز رفتارهایی مثل غرور یا فخر فروشی شود.
• به خط قرمزها و حریم شخصی دیگر افراد احترام بگذارید، لزومی ندارد از جزئیات برنامه‌ریزی یا نتایج سایرین مطلع شوید.
• رازدار باشید؛ اگر کسی در گروه رقابتی شما نقطه ضعف یا مشکلی دارد، اجازه ندارید آن را با دیگر افراد در میان بگذارید.
• به هر قولی که داده‌اید عمل کنید؛ مثلا اگر با اعضای گروه قرار گذاشته‌اید سر ساعت خاصی درس بخوانید، برنامه‌ریزی همه جمع را به خاطر خودتان به هم نزنید.
• جو رقابتی سرشار از اعتماد و همکاری داشته باشید و یادتان باشد که هدف برنده شدن همه اعضای گروه است.
• سعی کنید تمرکزتان بیشتر روی میزان تلاشتان باشد نه دستاوردهایتان.

مقاله مرتبط: روش تحلیل آزمون های آزمایشی؛ چگونه بدون مشاور تحلیل کنم؟

در کنار رقابت درسی همکاری را فراموش نکنید

بگذارید در جو رقابتی شما یک رابطه دو طرفه سالم جریان داشته باشد تا همگی از تاثیرات شگفت‌انگیز رقابت سالم درسی بهره ببرند. ایده‌آل‌ترین حالت این است که بیشتر از اینکه رابطه‌تان بر اساس رقابت باشد، بر اساس همکاری متقابل شکل بگیرد. شاید تصور کنید که در این صورت رقابتی وجود ندارد؛ اما آیا قبول ندارید که در انتها هدف مهم‌تر است؟

پس خودتان را درگیر واژه‌ها نکنید، رقابت صرفا یک لفظ است و نیازی نیست که حتما با گروه رقابتی‌تان به معنی واقعی کلمه رقیب باشید.

برای شما یک مثال می‌زنم؛ دوستتان مطالعه عالی و با کیفیتی دارد و اخیرا در آزمون‌هایش پیشرفت کرده اما در درس فیزیک ضعف دارد، شما تنبل و کم انگیزه شده‌اید اما نقطه قوتتان همیشه درس فیزیک بوده است. وقت آن رسیده که روش مطالعه درس فیزیک را به دوستتان یاد دهید و شما هم از او چگونگی تعهد به برنامه و پیشرفت کردن را بیاموزید.

بزرگترین رقیب شما در سال کنکور خودتان هستید!

این همه در مورد نحوه رقابت سالم درسی با دیگر افراد صحبت کردیم؛ ولی مهم‌ترین چیزی که باید بدانید این است که بزرگترین رقیب شما در سال کنکور خودتان هستید! درست است که روی رقابت و همکاری با سایرین و تاثیرات مثبت چنین رقابتی صحبت کردیم و گفتیم که گاهی به تنهایی درس خواندن بسیار کسالت بار است و باعث افت انگیزه می‌شود؛ اما این فقط بخش کوچکی از ماجرا است. در زمینه موفقیت شخصی به خصوص موفقیت در سال کنکور، حرف اول و آخر را خودتان می‌زنید.

می‌خواهم از امروز بزرگترین رقیب شما خودتان باشید، همان خودتان که در درسی ضعفی دارد یا کیفیت مطالعه‌اش قابل قبول نیست.

می‌خواهم این خودتان با آن شخصی که آرزو دارید باشید رقابت کند و از او یاد بگیرد و سعی کند در نهایت به چنین فردی تبدیل شود. در دفتر برنامه‌ریزی‌تان در مورد وضعیت حال حاضرتان بنویسید؛ می‌خواهم یک ماه دیگر یادداشت‌های امروزتان را بخوانید و ببینید در این مدت چقدر پیشرفت داشته‌اید.

راهکارهایی برای رقابت سالم درسی در سال کنکور

بعد از همه این صحبت‌ها، حالا چطوری در سال کنکور یک رقابت سالم درسی داشته باشیم؟ ابتدا به دنبال افراد مناسبی برای گروه رقابتی‌تان باشید، مطمئن شوید که هم‌گروهی‌هایتان صرفا به دنبال یک رقابت سالم و نهایتا پیشرفت همه اعضای گروه باشند. بعد از تشکیل گروه رقابت درسی، یک هدف برای کل اعضای گروه انتخاب کنید؛ برای مثال هدفتان می‌تواند افزایش ساعت مطالعه باشد.

علاوه بر این هر عضوی به صورت جداگانه می‌تواند برای خودش اهدافی داشته باشد. برای گروه قوانینی تعیین کنید؛ مثلا هر کس که به هدف کلی گروه عمل نکرد جریمه شود یا شخصی که به دیگران اهانت کند باید از گروه اخراج شود و…

در گروه رقابتی مراقب یکدیگر باشید و اگر کسی در حال کم کاری کردن بود یا انگیزه‌اش را از دست داده بود، بهتر است که همه اعضا برای کمک کردن به او پیش قدم شوند.

اگر این ویژگی‌ها را دارید رقابت درسی ممنوع!

قرار است در یک رقابت سالم درسی به خودتان و دیگران سود برسانید و این رقابت باعث پیشرفت شما شود؛ اما اگر برخی از ویژگی‌های اخلاقی دارید که باعث می‌شوند به خودتان یا دیگران آسیب روحی برسانید یا رقابت کردن باعث افزایش احساسات ناخوشایندی مانند اضطراب در شما شود، توصیه می‌کنم بیخیال رقابت درسی در سال کنکور شوید و خودتان به تنهایی مطالعه کنید.

رقابت نکنید اگر:

• فردی استرسی و منفی باف هستید.
• فرد کمال‌گرایی هستید و پیشرفت‌های کوچک خودتان یا دیگران را به حساب نمی‌آورید.
• مغرور هستید و نمی‌توانید در مواقع لزوم درخواست کمک دهید.
• در کمک به دیگران خساست به خرج می‌دهید.
• وسواس دارید.
• روحیه همکاری و کار گروهی ندارید.
• به عهدهایی که با دیگران می‌کنید پایبند نیستید و به اصطلاح بد قول هستید.
• حسادت می‌کنید و موفقیت سایرین آزارتان می‌دهد.
• دائما در حال مقایسه خودتان با دیگران هستید.
• اعتماد به نفس ندارید و فکر می‌کنید همه از شما بهتر هستند.

مقاله مرتبط: خلاصه نویسی چیست؟ سیر تا پیاز خلاصه نویسی

سخن آخر

اگر از تنهایی درس خواندن خسته شده‌اید و دوست دارید در کنار دیگر داوطلبان مطالعه کنید تا انگیزه بیشتری داشته باشید، پیشنهاد من به شما رقابت سالم درسی است. در این مقاله در مورد رقابت درسی سالم و تفاوت آن با رقابت غلط و چشم و هم‌چشمی صحبت کردیم.

برخی از تاثیرات شگفت‌انگیز رقابت درسی در کنکور را بیان کردیم و گفتیم که رقابت کردن قوانینی دارد که باید آن‌ها را رعایت کنید. در انتها گفتیم که بزرگترین رقیب شما خودتان هستید و اگر ویژگی‌هایی مانند کمال گرایی، وسواس، حسادت، غرور و عدم همکاری جمعی دارید بهتر است کلا دور رقابت کردن را خط بکشید.

چند پرسش متداول