انگیزه و درس؛ چگونه برای درس خواندن انگیزه داشته باشیم؟

انگیزه، احساس خوبی دارد، انرژی‌بخش است و ما را به انجام کارها سوق می‌دهد. اما همیشه به‌طور طبیعی اتفاق نمی‌افتد و همه ما دوره‌های چالش‌برانگیزی را گذرانده‌ایم که هیچ‌گونه انگیزه‌ای نداشته‌ایم. در چنین شرایطی، حضور در کلاس، انجام تکالیف یا مطالعه برای امتحانات، برای ما دشوار می‌شود. اما چه‌کار کنیم که برای درس‌خواندن انگیزه داشته باشیم؟ در این مقاله می‌خواهیم به‌طور مفصل به موضوع انگیزه و درس بپردازیم. از شما دعوت می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید.

انگیزه چیست؟

انگیزه، دلیل یا دلایلی است که باعث می‌شود فرد به شیوه‌ای خاص، رفتار یا عمل کند. به‌طورکلی، میل افراد به انجام کاری، به‌وسیله انگیزه او تقویت می‌شود. انگیزه، یک عنصر حیاتی در دستیابی به اهداف در زندگی است. این اهداف می‌توانند شخصی، رقابتی و مبتنی بر جامعه باشند. فقدان انگیزه ممکن است منجر به افسردگی و سایر بیماری‌های روانی شود.

مولفه‌های انگیزه

قبل از این‌که به بررسی رابطه بین انگیزه و درس خواندن بپردازیم، بهتر است با مولفه‌های آن آشنا شویم. انگیزه دارای سه مولفه است که در کنار یکدیگر باعث می‌شوند، فرد به هدف خود دست یابد. در ادامه با این سه مولفه آشنا می‌شوید.

فعال‌سازی

فعال‌سازی، شامل تصمیم‌گیری برای انجام یک رفتار یا عمل است. اگر پیاده‌روی یا گوش‌دادن به موسیقی را انتخاب کنیم، نوعی فعال‌سازی است. در بسیاری از مواقع، موفقیت به این دلیل به‌دست می‌آید که ما در موقعیتی هستیم که می‌توانیم از یک فرصت استفاده کنیم. اگر در آن موقعیت نباشیم، به آن موفقیت نخواهیم رسید. به‌عنوان مثال، اگر می‌خواهید وزن کم کنید، باید به باشگاه بروید. اگر تصمیم ندارید به آنجا بروید و ورزش کنید، شانسی برای کاهش وزن و رسیدن به هدف خود نخواهید داشت.

پشتکار

پشتکار، نیرویی است که ما را برای رسیدن به یک هدف، با وجود موانع و چالش‌ها، به جلو می‌راند. پشتکار شامل استفاده از زمان، انرژی و منابع زیاد برای غلبه بر مشکلات است. چیزی است که ما را قادر می‌سازد تا پس از پایان یافتن سرخوشی اولیه، به تلاش برای رسیدن به هدف ادامه دهیم. بعد از این‌که متوجه کار سختی شدیم که برای رسیدن به هدف در پیش‌رو داریم، این پشتکار است که به ما توانایی می‌دهد که علی‌رغم چالش‌هایی که در مسیرمان وجود دارد، به تلاش خود ادامه دهیم.

شدت

شدت را می‌توان در تمرکز و قدرتی که برای دنبال‌کردن یک هدف انجام می‌شود، مشاهده کرد. به‌عنوان مثال، ممکن است یک دانش آموز به‌طور منظم مطالعه کند، در بحث‌ها شرکت کند و از فرصت‌های تحقیقاتی خارج از کلاس استفاده کند. این دانش‌آموز با شدت بیشتری به‌دنبال اهداف آموزشی خود است.

فعال‌سازی، پشتکار و شدت سه مؤلفه اصلی انگیزه هستند. به هر سه مؤلفه نیاز است تا انگیزه بالایی برای رسیدن به اهدافمان داشته‌باشیم.

اهمیت انگیزه و درس خواندن

اول و مهم‌تر از همه، باید بدانید که انگیزه، گرایش به سمت یادگیری است. بنابراین، بر مقدار پیشرفت دانش‌آموزان و میزان تأمل آن‌ها در مورد یادگیری تأثیر می‌گذارد. هر چه انگیزه برای دنبال‌کردن یک فعالیت عمیق‌تر باشد، احتمال این‌که دانش‌آموزان، پاسخ آسان به سؤالات پیچیده را نپذیرند، بیشتر است. به‌طور خلاصه، انگیزه درونی، مهارت‌ تفکر انتقادی قوی و انعطاف‌پذیر را پرورش می‌دهد. از سوی دیگر، برانگیختگی و انگیزه‌ای که صرفاً بیرونی باشد، منجر به کاهش علاقه و دوام تحصیلی می‌شود.

چیزی اهمیت انگیزه و درس خواندن را نشان می‌دهد این است که دانش‌آموزانی که انگیزه درونی دارند، با یادگیری مانند بازی رفتار می‌کنند. آن‌ها یادگیری را از زاویه‌ای جدید می‌بینند. دانش‌آموزان باانگیزه، از دانش‌آموزان بی‌انگیزه باهوش‌تر نیستند، اما نیازشان به یافتن پاسخ یک سوال یا تسلط بر یک مفهوم، تفکر آن‌ها را تحریک می‌کند. آن‌ها به سوالاتی فراتر از محدودیت‌های کلاس فکر می‌کنند، زیرا حضور معلم یا ترس از نمره پایین، محرک‌های اساسی برای تفکر این دانش‌آموزان نیستند. دانش‌آموزان باانگیزه، به‌دلیل طولانی‌تر و سخت‌تر فکرکردن و لذت‌بردن از چالش سردرگمی، سؤالات عمیق‌تر و تأمل‌برانگیزی خواهند پرسید. آن‌ها بیشتر می‌توانند محتوای آموخته‌شده را با موقعیت‌های جدید تطبیق دهند، زیرا تمایل دارند، خارج از چارچوب‌ فکر کنند.

دلایل عدم انگیزه و درس نخواندن

به‌عنوان یک دانش‌آموز، وقتی انگیزه‌ای برای درس‌خواندن ندارید، احتمالاً در امتحانات خود نمرات ضعیفی کسب خواهید کرد. جدای از آن، کمتر از ظرفیت مورد انتظارتان عمل می‌کنید. وقتی در طول زمان، این اتفاق  بیفتد، می‌تواند شما را از دستیابی به اهداف تحصیلی و شغلی خود باز دارد. خوشبختانه با صرف وقت و کمی تفکر، می‌توانید به‌راحتی دلایل اصلی عدم انگیزه و درس نخواندن خود را شناسایی کنید. در ادامه مهمترین دلایل نبود انگیزه برای مطالعه را با شما در میان می‌گذاریم.

نداشتن هدف برای درس‌خواندن

اگر درس‌خواندن را بی‌فایده بدانید، برای مطالعه و کسب نمرات خوب، به مشکل برخواهید خورد. باید به‌خاطر داشته‌باشید که مطالعه موثر، منجر به نمرات خوب می‌شود و نمرات خوب، فرصت‌های بیشتر و بهتری در دنیای حرفه‌ای و زندگی برای شما فراهم می‌کند. شما باید اهمیت مطالعه را درک کنید تا انگیزه برای درس‌خواندن منظم و مداوم را داشته‌باشید.

ممکن است فکر کنید بیشتر دروسی که در مدرسه می‌خوانید، در زندگی به شما کمکی نمی‌کنند. اما حقیقت این است که همه دروس، نقش مهمی در دنیای حرفه‌ای دارند.

به‌عنوان مثال، گرفتن نمرات خوب در ریاضیات، به شما در بودجه‌بندی، خرید و مدیریت پول کمک می‌کند. کسب نمرات خوب در درس ادبیات، به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی خود را توسعه دهید و به‌عنوان معلم آنلاین، خیلی زود شروع به کسب درآمد کنید.

روش‌های آموزشی خسته‌کننده و رابطه آن با انگیزه و درس

هرکس نیازها و ترجیحات یادگیری متفاوتی دارد و معلمان می‌دانند که برنامه‌ریزی به‌گونه‌ای که تمام این نیازها را برطرف کند، چقدر دشوار است.

درحالی‌که بیشتر معلمان برای شغل خود واجد شرایط هستند، اما معمولا تحت تاثیر استرس، مشکلات زندگی و دغدغه‌های مالی قرار دارند و این عوامل می‌توانند آن‌ها را از تلاش برای جذاب‌کردن کلاس باز دارند. روش تدریس آن‌ها ممکن است خسته‌کننده باشد و باعث عدم انگیزه و درس نخواندن دانش‌آموزان شود.

 اگر به‌دلیل روش‌های تدریس معلم، در درک موضوع خاصی مشکل دارید، می‌توانید در طول جلسات مطالعه خود، به تماشای آموزش‌های آنلاین در مورد این موضوع بنشینید. همچنین به‌لطف پیشرفت تکنولوژی، این امکان را دارید که به‌راحتی منابع مختلفی را بیابید که به شما کمک می‌کنند به‌صورت رایگان یا با قیمتی مقرون‌به‌صرفه، نمرات خوب کسب کنید.

چالشی‌بودن موضوع

دلایل زیادی وجود دارد، برای این‌که برخی از دانش‌آموزان، موضوعات خاص را چالش‌برانگیز می‌دانند. وقتی آن‌ها نتوانند در مدت زمان معینی، موضوعی را درک کنند، ممکن است نسبت‌به آن حس بدی داشته‌باشند. این مسئله می‌تواند موجب بی‌انگیزگی دانش‌آموزان شود. بنابراین در مرحله اول شما باید بفهمید که چه چیزی، موضوع را برای شما سخت می‌کند.

وقتی علت را بدانید، می‌توانید راه‌حلی برای آن پیدا کنید. به‌عنوان مثال، اگر درک شیمی برای شما سخت است، سعی کنید یک گروه مطالعه تشکیل دهید و با هم یاد بگیرید. علاوه‌براین، می‌توانید برای درک بهتر یک موضوع، در دوره آموزشی آن شرکت کنید.

حتما بخوانید: بهترین منابع شیمی کنکور 1403

آسان‌بودن موضوع

هیچ سیستم آموزشی کاملی در دنیا وجود ندارد. همیشه موضوعاتی وجود خواهند داشت که می‌توانید سریع‌تر از هم‌کلاسی‌های خود یاد بگیرید و پیشرفت کنید.

درحالی‌که کسب نمرات خوب، بدون وقت‌گذاشتن می‌تواند در کوتاه‌مدت به شما انگیزه دهد، اما درنهایت منجر به عدم انگیزه و درس نخواندن می‌شود، زیرا شما را به چالش نمی‌کشد.

اگر معلمان نتوانند امتحانات و تکالیف چالش‌برانگیز را برای دانش‌آموزان تهیه کنند، ممکن است آن‌ها وقت و انرژی خود را برای مطالعه صرف نکنند.

فرسودگی

امروزه دانش‌آموزان، کارهای زیادی دارند که باید در هر لحظه انجام دهند. آن‌ها باید تکالیف خود را به‌موقع به اتمام برسانند، در تمام کلاس‌ها شرکت کنند، برای امتحانات آماده شوند، روی پروژه‌های مدرسه کار کنند، در فعالیت‌های فوق برنامه شرکت کنند و زمانی را برای استراحت و تفریح با دوستان و اعضای خانواده قرار دهند.

رسیدگی به همه این وظایف بسیار دشوار است و وقتی دانش‌آموزان تحت فشار قرار می‌گیرند، معمولاً خواب و اوقات فراغت خود را فدای انجام کارهای مدرسه می‌کنند. این امر می‌تواند روی انگیزه و درس خواندن آن‌ها تاثیر منفی بگذارد.

درس‌خواندن درست، مثل کارکردن است. شما باید بدانید که چه زمانی، یک استراحت کوتاه داشته‌باشید تا انرژی خود را بازیابی کنید. اگر می‌خواهید انگیزه مطالعه داشته‌باشید، باید بیاموزید که چگونه برای شارژکردن ذهن و تجدید انرژی خود، وقت بگذارید.

توقعات بالا و تاثیر منفی بر انگیزه و درس

بیشتر والدین، انتظارات زیادی از فرزندان خود برای درس‌خواندن دارند و همین توقعات بیش از حد، یکی از دلایل اصلی بی‌انگیزگی برای مطالعه است.

انتظارات بیش از حد، اغلب منجر به استرس، اضطراب و افسردگی دانش‌آموزان می‌شود. برای همین معلمان و والدین نباید خیلی به آن‌ها سخت‌گیری کنند. در عوض تشویق دانش‌آموزان، بدون توجه به عملکردشان، می‌تواند به آن‌ها در رسیدن به اهدافی که دارند، کمک کند.

به‌عنوان یک دانش‌آموز، باید اطراف خود را با افرادی که شما را تشویق می‌کنند، پر کنید و از کسانی‌که تحقیرتان می‌کنند بپرهیزید، زیرا آن‌ها مانع موفقیت شما می‌شوند.

علاوه‌براین، یاد بگیرید که پیشرفت خود را جشن بگیرید. حتی اگر نمرات خوبی کسب نکرده‌اید. زیرا آن‌چه مهم‌تر است، تلاشی است که انجام داده‌اید.

راه‌های ایجاد انگیزه و درس خواندن

داشتن انگیزه برای درس‌خواندن، یکی از بزرگترین چالش‌های روزانه برای اکثر دانش‌آموزان است. شرکت در کلاس‌ها، انجام تکالیف درسی و فعالیت‌های فوق برنامه در یک روز، باعث می‌شود که ان‌ها احساس خستگی کنند و انگیزه‌ای برای مطالعه نداشته‌باشند. در این بخش می‌خواهیم روش‌هایی را به شما آموزش دهیم که می‌تواند موجب ایجاد انگیزه برای درس‌خواندن شود.

عدم انگیزه خود را بپذیرید

دلایل نبود انگیزه، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. چه چیزی باعث می‌شود که شما احساس بی‌انگیزگی برای درس‌خواندن کنید؟

مشخص‌کردن دلیل دقیق، ممکن است دشوار باشد، اما نوشتن افکار و احساسات می‌تواند به شما کمک کند. وقتی افکار خود را روی کاغذ بیاورید، بینش بیشتر و بهتری به‌دست می‌آورید.

افکاری که در ذهن‌تان می‌گذرد و شما را از مطالعه باز می‌دارد را بنویسید. همچنین، اهداف خود را از درس‌خواندن یادداشت کنید. چرا در حال تحصیل هستید و امیدوارید با مدرک خود، به چه چیزی برسید؟

این کار را برای چند روز انجام دهید و سپس به عقب برگردید و آنچه را که نوشته‌اید، بخوانید. این کار کمک می‌کند تا موانع و ناامیدی‌هایی که شما را از مطالعه بازمی‌دارد را بهتر درک کنید. همچنین موجب می‌شود که اهداف بلندمدت خود را شفاف‌تر کنید تا بتوانید راه‌های موثرتری برای ایجاد انگیزه در خود، برای مطالعه شناسایی کنید.

برنامه‌ای تنظیم کنید که با سبک مطالعه شما همسو باشد

هر فرد، سبک مطالعه مخصوص خود را دارد. برخی از دانش‌آموزان در گروه‌های مطالعه بهتر عمل می‌کنند، زیرا در این گروه‌ها مسئولیت‌پذیری بیشتری وجود دارد. برخی دیگر، گروه‌های مطالعه را موجب حواس‌پرتی می‌دانند و تمایل دارند هنگام مطالعه تنها باشند.

برخی ترجیح می‌دهند، ابتدا مطالعه موضوعات ساده‌تر را به پایان برسانند و سپس به موضوعات چالش‌برانگیزتر بپردازند. اما برخی دیگر موضوعات دشوار را در ابتدا مطالعه می‌کنند و سپس به‌سراغ موضوعات ساده‌تر می‌روند.

هیچ راه درست یا غلطی برای درس‌خواندن وجود ندارد. هنگامی‌که سبک مطالعه خود را تشخیص دادید، تنظیم برنامه‌ای که برای شما مناسب باشد، آسان‌تر می‌شود.

تنظیم یک برنامه که مطابق با سبک مطالعه شما باشد، راهی عالی برای غلبه بر اهمال‌کاری است. با داشتن برنامه زمان‌بندی مشخص، نه‌تنها مطمئن خواهید شد که زمان کافی برای تکمیل تکالیف و مطالعه دروس خود دارید، بلکه درس‌خواندن را به بخشی عادی از برنامه روزانه خود تبدیل می‌کنید.

برای ایجاد انگیزه و درس خواندن موثر، اهداف دست‌یافتنی تعیین کنید

تعیین اهداف دست‌یافتنی برای خود، یکی از ساده‌ترین راه‌های افزایش انگیزه و درس خواندن موثر است. مشخص‌کردن اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت، به شما کمک می‌کند تا نقطه پایان را در تیررس داشته‌باشید. فقط مطمئن شوید که اهداف شما، هم واقع‌بینانه و هم چالش‌برانگیز هستند.

اهداف خود را در جایی قرار دهید که هر روز آن‌ها را ببینید. این یک راه عالی برای حفظ آن‌ها و پیگیری پیشرفت شماست. این‌که بتوانید پیشرفت خود را زیرنظر داشته‌باشید، یک راه مطمئن برای ایجاد انگیزه برای درس‌خواندن است.

فضای مطالعه مناسب خود را ایجاد کنید

این شگفت‌انگیز است که چگونه محیط اطراف می‌تواند بر وضعیت روحی ما تأثیر بگذارد. سازماندهی میز مطالعه، به‌گونه‌ای که همه چیزهایی که نیاز دارید در دسترس باشند، یک راه عالی برای شروع یک جلسه مطالعه است. همچنین حذف وسایل بلااستفاده از روی میز، به‌همان اندازه مهم است. هیچ‌چیز مانند یک میز مینیمالیستی برای به حداقل‌رساندن حواس پرتی و ایجاد انگیزه برای درس‌خواندن، خوشایند نیست.

فقط آن را انجام دهید

سخت‌ترین بخش هر چیزی، شروع آن است. مهم نیست که چقدر از ریاضی یا تاریخ متنفر هستید، وقتی شروع کنید، متوجه خواهید شد که آن‌گونه که فکر می‌کردید، بد نیستند.

چند دقیقه قبل از زمانی‌که برای درس‌خواندن برنامه‌ریزی کرده‌اید، خود را آماده کنید. اگر گرسنه هستید، چیزی بخورید. یک بطری آب در دسترس داشته‌باشید. اگر می‌خواهید استراحت کنید. همه کارها را قبل از شروع زمان مطالعه انجام دهید تا بهانه ای برای به تعویق‌انداختن آن نداشته‌باشید.

فراموش نکنید که گوشی خود را نیز خاموش کنید. اگر ترجیح می‌دهید روشن بماند، مطمئن شوید که آن‌قدر نزدیک نیست که هر بار که پیام یا اعلانی می‌آید، حواس شما را پرت کند.

اگر هنوز در مورد مدت زمان درس‌خواندن، احساس خوبی ندارید، هدف خود را برای مطالعه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بدون وقفه تعیین کنید. وقتی زمان تمام شد، ببینید چه احساسی دارید. به احتمال زیاد، می‌توانید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دیگر را ادامه دهید.

برای ایجاد انگیزه و درس خواندن موثر، به خودتان پاداش دهید

هر بار که یکی از اهداف مطالعاتی خود را به پایان رساندید یا در یک موضوع سخت، پیشرفت داشتید، به خود پاداش دهید! این پاداش می‌تواند یک دونات شکلاتی باشد تا یک دفترچه یادداشت فانتزی.

زمانی‌که روی موضوعی، سخت کار می‌کنید و می‌دانید که هیچ‌کس از سختی آن آگاه نیست و از شما قدردانی نمی‌کند، ناامید نشوید. پاداش‌دادن به خود با یک شام بیرون از خانه یا تماشای یک فیلم سینمایی جذاب، می‌تواند راهی عالی برای نشان‌دادن علاقه به خود باشد.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد انگیزه و درس صحبت کردیم. از اهمیت انگیزه برای درس‌خواندن سخن گفتیم و دلایل بی‌انگیزگی برای مطالعه را برشمردیم. همچنین روش‌های ایجاد انگیزه برای درس‌خواندن را معرفی کردیم. اگر برای مطالعه، بی‌انگیزه هستید، با استفاده از نکاتی که در این مقاله گفته شد می‌توانید علت بی‌انگیزگی خود را پیدا کنید و راه‌کارهایی برای برطرف‌کردن این مشکل به‌کار بگیرید. بدین‌ترتیب می‌توانید به اهدافی که برای خود تعیین کرده‌اید به‌راحتی دست پیدا کنید و موفقیت‌های خود را جشن بگیرید.

منابع: + + + +

سوالات پرتکرار

در این بخش به سوالات رایجی که در مورد انگیزه و درس پرسیده می‌شود، پاسخ خواهیم داد.