چگونه امتحان علوم نهایی نهم را 20 بگیریم؟
امتحانات نهایی پایه نهم برای خیلی از دانشآموزان ترسناک و پراسترس است. ممکن است برای تو هم اینطور باشد؛ بهخصوص در درسی مثل علوم که هم حجم زیادی دارد، هم شامل انواع محتوای حفظی و محاسباتی و مفهومی است. از طرفی احتمالاً برایت ایدهآل است که در این درس نمره 20 کسب کنی. این درس ترکیبی از زیستشناسی، فیزیک، شیمی، و زمینشناسی است و پایه درسی خیلی از دروس اصلی رشتههای ریاضی و تجربی در دبیرستان است. برای رسیدن به موفقیت تحصیلی، باید یک برنامهریزی درسی واقعبینانه و انعطافپذیر طراحی کنی که با سبک زندگی و سطح تسلطت به مباحث علوم نهم هماهنگ باشد. بررسی بارمبندی علوم نهم به تو کمک میکند تا مباحثی که سهم بیشتری از نمرات امتحان نهایی را به خود اختصاص دادهاند، در اولویت بگذاری.
روشهای مختلفی وجود دارد که هم دروس حجیم و دشوار علوم نهم را برای خودت جذابتر کنی، هم بهتر یاد بگیری و هم استرس امتحان را نداشته باشی؛ از جمله تکنیکهای مطالعه مانند خلاصهنویسی با جدولهای رنگی، مرور فعال با توضیح مطالب به دیگران و حل نمونه سوالات علوم نهم، در کنار استفاده از روشهایی مثل نقشه ذهنی، فاینمن، و سیستم لایتنر. در این مقاله قرار است برایت توضیح دهم برای اینکه در امتحان نهایی علوم نهم نمره 20 بگیری، باید چهکار کنی. راستش را بخواهی چندان هدف دور از دسترس و دشواری نیست! اگر میخواهی با روشهای مدیریت زمان، تکنیکهای مطالعه، راهکارهای کاهش استرس و عادتهایی که باید در خودت پرورش دهی بیشتر آشنا شوی، ادامه این مطلب را از دست نده.
چرا نمره 20 در علوم نهم مهم است؟
کسب نمره خوب در امتحانات نهایی بسیار مهم است و الآن میخواهم دلایلش را برایت توضیح دهم؛ اما اگر 20 بشود 19، آسمان به زمین نمیآید! خوب است برای نمره 20 تلاش کنی، اما اگر 20 نگرفتی هم فردای سرت! درس علوم ترکیبی از زیست، فیزیک، شیمی و زمینشناسی است؛ یعنی پایه بسیاری از مفاهیم مهم در دبیرستان و حتی کنکور است. وقتی در این درس نمره کامل میگیری، یعنی توانستهای مفاهیم پایهای و تحلیلی را خوب یاد بگیری و این برای انتخاب رشتههای تجربی و ریاضی یک امتیاز جدی محسوب میشود. علاوه بر این، نمره عالی در امتحانات نهایی معدل کل نهم را بالا میبرد.
اهمیت پایه نهم در انتخاب رشته و کنکور
پایه نهم، یک مقطع تحصیلی جدی و سرنوشتساز است، چون درست در همین سال باید مسیر آیندهات را انتخاب کنی؛ یعنی رشته تحصیلیای را انتخاب کنی که قرار است در دبیرستان و در ادامه، در دانشگاه دنبالش کنی. نمرات دروس مهمی مثل علوم، ریاضی و ادبیات در پایه نهم، مستقیماً روی مجوز ورودت به رشتههای تجربی، ریاضی فیزیک یا انسانی تأثیر میگذارند. از طرفی، این پایه فرصت خوبی است برای اینکه خودت را بهتر بشناسی، انگیزه تحصیلی و علایقت را کشف کنی و انتخاب رشته دقیق و درستی داشته باشی. اگر پایه نهم را جدی بگیری، میتوانی در مسیر موفقیت تحصیلی قدم برداری!
مزایای کسب نمره عالی در امتحانات نهایی پایه دهم
- بهبود معدل و تأثیر در انتخاب رشته
- آمادگی برای درسهای تخصصیتر دبیرستان
- تقویت اعتمادبهنفس و انگیزه برای ادامه مسیر موفقیت تحصیلی
- یادگیری عمیقتر مفاهیم پایهای علوم و تقویت پایه درسی
- رشد مهارتهای مطالعه و برنامهریزی برای امتحان
- رشد مهارتهای فردی در راستای تلاش جدی برای موفقیت در مراحل بعدی تحصیل
مقاله مرتبط: برای نمونه دولتی و تیزهوشان چه باید کرد؟
اصول برنامهریزی درسی موثر برای امتحان نهایی علوم پایه نهم
حتماً بارها و بارها شنیدهای که موفقیت تحصیلی بدون برنامهریزی درسی ممکن نیست. اما برای امتحانات نهایی، برنامهریزی مؤثر چیست و چطور باید طراحیاش کنی؟ برنامه درسی باید متناسب با شرایط هر دانشآموز، نقاط ضعف و قوت، حجم مطالب و بارمبندی امتحانات نهایی تنظیم شود. اگر دانشآموز نهمی هستی و میخواهی بهترین استفاده را از زمانت ببری، باید اصول برنامهریزی درسی را جدی بگیری. برنامهریزی میتواند به تو کمک کند تا بین مرور درسها، تمرین، حل نمونهسوال و استراحت تعادل ایجاد کنی و بدون سردرگمی و استرس داشتن، نمره 20 بگیری!
شناخت کامل از دروس و تعیین اهداف
برای دستیابی به موفقیت تحصیلی، ابتدا باید بارمبندی امتحان نهایی نهم را بهدقت بررسی کنی. وزارت آموزش و پرورش هر سال بارمبندی دروس امتحان نهایی را بهصورت رسمی اعلام میکند، در نتیجه نگران آن نباش! بارمبندی به تو کمک میکند مباحث پراهمیت را اولویتبندی کنی. مثلاً ممکن است با بارمبندی فصلهای «جانوران مهرهدار» و «جانوران بیمهره» نسبت به فصلهای «زمینساخت ورقهای» و «آثاری از گذشته زمین» خیلی بیشتر باشد. طبیعتاً در این موقعیت تمرکزت را بیشتر روی فصلهایی که بارم بیشتری دارند میگذاری.
نکته کلیدی دیگر برای داشتن یک برنامهریزی موفق، این است که اهدافت مشخص باشد! اگر بدانی با برنامهریزی قرار است به چه چیزی برسی و دلایلت چیست، هم برنامهریزی را بیشتر در راستای اهداف تنظیم میکنی و هم انگیزهات را از دست نمیدهی. هدف اصلی و واضح در این موقعیت، گرفتن نمره 20 در امتحان علوم نهایی پایه نهم است؛ اما میتوانی هدفت را یک مرحله جلوتر ببری و اهداف بزرگتری نیز برای خودت تعیین کنی. مثلاً ممکن است بخواهی وارد رشته تجربی شوی و برایت تقویت پایه درسی بسیار مهم باشد. مطالعه دقیق و باکیفیت علوم نهم و کسب نمره 20 در امتحان نهایی، بخشی از هدفت است. داشتن چنین هدفی میتواند انگیزه را افزایش دهد و خسته و ناامیدت نکند!
طراحی یک برنامه درسی واقعی و انعطافپذیر
برنامهریزی درسی واقعبینانه، آن برنامهای است که متناسب با سبک زندگی خودت باشد. مهمترین عواملی که باید در نظر بگیری، زمانبندی زندگی و سطح تسلطت در درس علوم هستند. (منظورم از سطح تسلط این است: در امتحانات کلاسی و امتحان نوبت اول، چه نمرهای گرفتی؟ در کدام فصلها ضعف داری و به کدامها مسلطتری؟) وقتی درمورد برنامهریزی واقعبینانه حرف میزنیم، منظورمان این است که مثلاً روزی 10 ساعت مطالعه روی دوش خودت نیندازی یا سعی نکنی کل کتاب را یک روزه تمام کنی! بهطور کلی منظورم این است که کمی سختی و چالش برای درس خواندن ایرادی ندارد، اما نباید آنقدر باشد که تو را از پا در بیاورد، یا اصلاً ممکن نباشد! مورد دیگری که برای واقعی بودن برنامه درسی باید به آن توجه کنی، ویژگیهای شخصی خودت است. مثلاً اگر از آن دست آدمهایی هستی که بعدازظهرها بهتر از سر صبح درس میخوانند، مباحث دشوارتر را بگذار برای بعدازظهرها.
برنامه درسی را بهگونهای طراحی کن که انعطافپذیر باشد؛ یعنی مثلاً اگر نرسیدی در فلان روز یکی از مباحث را بهطور کامل مطالعه کنی، کل برنامهریزی روی هوا نرود! برای منعطفتر شدن برنامه، میتوانی باکسهای روزانه یا هفتگی را برای مطالعه مباحثی بگذاری که طبق برنامه پیش نرفتهاند. اگر هم همهچیز طبق برنامه پیش رفت، چه بهتر! میتوانی از آن زمان برای مرور استفاده کنی، یا حتی بیخیال درس شوی و بروی استراحت!
تقویت عادتهای خوب و ترک کردن عادتهای بد
پایه نهم زمان خوبی برای ساختن عادتهای مطالعاتی خوب در مسیر موفقیت تحصیلی است؛ چون از سال بعد درسهای جدیتر، دشوارتر و تخصصیتر میشود و میتوانی از همین حالا مهارتهای خود را تقویت کنی و عادتهای مطالعه سازنده را در خودت رشد دهی. خیلی وقتها دلیل موفق نشدن در امتحانات، با وجود تلاش و مطالعه زیاد، برخی عادات مخرب است که مانع رشد پتانسیلها و عملکرد تحصیلی عالی میشود. برخی از این عادات، عادتهای مطالعاتی هستند و بعضی، جزو سبک زندگی روزمره.
بعضی از عادتهای بدی که در برنامه درسی اختلال ایجاد میکنند و باید سعی کنی آنها را از بین ببری:
- مطالعه بیهدف و بدون برنامهریزی
- مطالعه ساعتهای طولانی بدون استراحت
- شببیداری، کمخوابی و برنامه خواب آشفته
- چک کردن مداوم گوشی هنگام مطالعه
- درس خواندن در رخت خواب
- درس خواندن فقط در دقیقه 90 و شب امتحان
- استفاده نکردن از تکنیکهای مطالعاتی (مانند خلاصهنویسی و یادداشتبرداری) و فقط روخوانی مباحث
- بیتوجهی به دروس در کلاس
بعضی از عادتهای سازنده و مؤثر که خوب است سعی کنی آنها را تقویت کنی:
- مطالعه روزانه با زمانبندی مشخص
- داشتن خواب منظم و کافی
- گوش دادن و یادگیری فعال در کلاس همراه با یادداشتبرداری
- تنظیم برنامههای درسی واقعبینانه و انعطافپذیر
- استفاده محدود و هدفمند از گوشی و فضای مجازی
- تغذیه سالم و منظم
- پیشخوانی دروس پیش از تدریس توسط معلم در کلاس
مدیریت زمان و استراحت کافی
تکنیکهای مختلفی برای مدیریت زمان مطالعه وجود دارد و اینکه کدامیک از آنها برایت مؤثر است، بستگی به سبک یادگیری شخصیات دارد. برای مثال، تکنیک پومودورو که یکی از تکنیکهای محبوب مطالعه است، شامل 25 دقیقه مطالعه و استراحتهای 5 دقیقهای و بعد از چهار پومودورو، یک استراحت طولانیتر (15-30 دقیقهای) میشود. بعضی از مشاوران تحصیلی پیشنهاد میکنند برای مطالعه دروس امتحانات تشریحی، بازه مطالعاتی یک ساعته همراه با استراحت ده دقیقهای داشته باشید. به هر حال در هر برنامه درسی، زمانهای استراحت بخش مهمی هستند. استراحت کافی از جهات مختلفی ضروری است: افزایش تمرکز و توجه، بهبود حافظه، کاهش خستگی و …
تکنیکهای مطالعه درس علوم نهم برای 20 گرفتن
انتخاب و استفاده از تکنیکهای مطالعاتی مختلف، بهصورت مکمل با برنامهریزی درسی و مدیریت زمان پیش میروند. اینکه از چه تکنیکهایی برای مطالعه استفاده بکنی، بستگی به عوامل مختلفی دارد؛ از جمله ماهیت درس، سبک یادگیری خودت، مدت زمانی که تا امتحان باقی مانده، میزان دشواری درس، میزان تسلط. چند روش کلی برای مطالعه علوم نهم را در قالب یک جدول ارائه کردهایم. در ادامه نیز برخی از انواع روشهای مطالعه را به معرفی میکنم که میتوانند در برنامه درسیات جا داشته باشند و به تو در کسب نمره 20 علوم کمک کنند.
| روش مطالعه | توضیح | مثال برای علوم نهم |
|---|---|---|
| خلاصهنویسی | نوشتن نکات کلیدی با جملات کوتاه. کشیدن نمودارها. استفاده از رنگهای مختلف. | برای اکوسیستم، یک جدول بکش که تولیدکنندگان (مثل گیاهان)، مصرفکنندگان (مثل گوزن) و تجزیهکنندگان (مثل قارچ) را جدا کند. قانون 10% انرژی را با رنگ سبز بنویس تا برای امتحانات نهایی علوم نهم راحت مرور کنی. |
| مرور فعال | به جای خواندن بیهدف، با توضیح دادن مطالب یا خودآزمایی، درک عمیقتری پیدا کن. | قوانین نیوتون را برای دوستت توضیح بده. |
| حل نمونه سوالات | حل سوالات سالهای گذشته، الگوی امتحان را نشان میدهد و اعتمادبهنفست را بالا میبرد. | نمونه سوالات علوم نهم از 5 سال گذشته رو حل کنید. |
| استفاده از منابع بصری | ویدئوها و اپلیکیشنهای آموزشی. | اپلیکیشن Stellarium ، ویدئوهای گاما و … |
| مدیریت زمان مطالعه | تقسیم مطالعه به بازههای کوتاه با استراحت. | برای زمینساخت ورقهای، 30 دقیقه مطالعه کن، 5 دقیقه استراحت کنی، و بعد پیوندهای کووالانسی را بخوان. |
سیستم لایتنر و فلشکارتها
در روش لایتنر، از فلشکارتهایی استفاده میشود که یک طرف آن، سؤال یا واژه و طرف دیگر، پاسخ یا توضیح نوشته شده است. این فلشکارتها در چند جعبه با زمانبندی خاص قرار میگیرند (مثلاً جعبه ۱ برای مرور روزانه، جعبه ۲ برای مرور سهروزه و …). اگر جواب فلشکارت را درست بدهی، کارت به جعبه بعدی میرود؛ اگر اشتباه کنی، به جعبه اول برمیگردد. این روش، باعث تمرکز بیشتر روی مطالبی میشود که هنوز در آنها تسلط کافی نداری.
استفاده از نقشه ذهنی؛ ابزاری مناسب برای یادگیری بصری
اگر یادگیری بصری داری، نقشه ذهنی ممکن است بهترین تکنیک برای تو باشد! نقشه ذهنی یک ابزار بصری است که کمک میکند اطلاعات را بهصورت منظم و ساختاریافته در ذهن خود بچینی. بخش زیادی از مطالب علوم نهم حفظی است و این سیستم در یادگیری آنها بسیار مؤثر است. در نقشه ذهنی، موضوع اصلی در وسط قرار میگیرد و بقیه مفاهیم بهصورت شاخهوار از آن منشعب میشوند. این کار باعث میشود مطالب پراکنده، بهصورت منسجم و هدفمند در ذهنت قرار بگیرند. فرض کن میخواهی با این روش، فصل حرکت را بخوانی. عنوان فصل را وسط صفحه بنویس. از آن شاخههایی برای مفاهیمی مثل مسافت، جابهجایی، تندی، سرعت متوسط، نمودار مکان-زمان و شیب نمودار بکش. بعد در هر شاخه، تعریف ساده، فرمول و یک مثال بنویس. اینطوری هم ارتباط بین مفاهیم را بهتر میفهمی، هم در مرورهای بعدی، با یک نگاه همهچیز را به یاد میآوری.
تکنیک فاینمن؛ روشی عالی برای یادگیری دروس حفظی
درس علوم نهم فقط پر از فرمول و آزمایش نیست؛ در بخشهایی مثل فصل «جانوران مهرهدار»، «تنظیم دستگاههای بدن» یا «رفتار اتمها با یکدیگر»، باید حجم زیادی از اطلاعات و مفاهیم را به خاطر بسپاری. تکنیک فاینمن از تو میخواهد مطالب را آنقدر خوب یاد بگیری که بتوانی آن را به زبان ساده برای یک نفر دیگر توضیح دهی. وقتی میخواهی مبحث «تنظیم دمای بدن» را از فصل تنظیم دستگاههای بدن یاد بگیری، ابتدا متن را بخوان، سپس سعی کن آن را به زبان خودت خلاصه و بازگو کنی.
روشهایی برای کاهش استرس امتحان نهایی علوم نهم
ممکن است مشکل اصلی تو نه یادگیری باشد، نه برنامهریزی، نه حتی دقت و تمرکز؛ بلکه استرس بالا باشد! استرس امتحان میتواند تا سالهای طولانی گریبانگیرت باشد و تا کنکور و دانشگاه همراهت بیاید. خوب است در همین دوران راههای کنترل استرس و مدیریت هیجانات مربوط به امتحانات را یاد بگیری. در ادامه چند تکنیک برای کاهش استرس را لیست میکنم.
- تنظیم برنامهریزی درسی منظم
- تمرین تکنیکهای تنفس عمیق
- استفاده از مایندفولنس
- خواب کافی 7-8 ساعت در شب
- تغذیه سالم و منظم
- حل نمونه سوالات تألیفی و امتحانات سالهای قبل
- فعالیت بدنی سبک روزانه
- تفریح و سرگرمی در آخر هفته
- نوشتن نگرانیها و برنامهریزی برای آنها
- تمرکز بر پیشرفت شخصی بهجای مقایسه خود با دیگران
استفاده از کتابهای کمک درسی و ابزارهای کمکآموزشی
منبع امتحان نهایی علوم پایه نهم، کتاب درسی است و همه سؤالات امتحان نهایی از همان کتاب درسی طرح میشود. با اینحال میتوانی از منابع کمکآموزشی استفاده کنی تا مطالب را عمیقتر یاد بگیری، نمونهسؤالات امتحانی بیشتری حل کنی و شاهد کاهش استرس امتحان در خودت باشی! از سوی دیگر استفاده از ابزارهای کمکآموزشی مانند اپلیکیشنهایی که برای مدیریت زمان طراحی شدهاند یا برخی مطالب علوم نهم را آموزش میدهند، مطالعه و برنامهریزی درسی را جذابتر میکنند، یادگیری فعال را تقویت میکنند و میتوانند باعث شوند انگیزه تحصیلی را از دست ندهی!
معرفی بهترین کتابهای کمکدرسی برای 20 گرفتن در امتحان نهایی علوم نهم
| نام کتاب | توضیح |
|---|---|
| کارپوچینو علوم نهم گاج | درسنامههای جامع با تمرینهای تستی و تشریحی برای تسلط بر مباحث علوم نهم و آمادگی برای امتحانات نهایی علوم نهم. |
| کتاب کار علوم نهم خیلی سبز | تمرینهای طبقهبندیشده و درسنامههای کاربردی برای تقویت درک علوم نهم و امتحانات نهایی. |
| شب امتحان علوم نهم خیلی سبز | مجموعهای مختصر از نکات کلیدی و نمونه سؤالات علوم نهم برای مرور سریع شب قبل از امتحانات نهایی علوم نهم. |
| علوم نهم اسفندیار | درسنامههای ساده با سؤالات امتحانی سالهای قبل. |
سایتها، اپلیکیشنها و ابزارهای کمکآموزشی دیجیتال برای مطالعه علوم نهم
- پادرس: ویدئوهای آموزشی، نمونه سوالات علوم نهم، و جزوههای جامع برای یادگیری مباحث.
- گاما: مجموعهای از نمونه سوالات علوم نهم با پاسخ تشریحی و آزمونهای آنلاین.
- آینو: ویدئوهای آموزشی با تدریس صفر تا صد علوم و جزوههای آموزشی.
- Quizlet: فلشکارتهای تعاملی و بازیهای آموزشی.
- Anki: ساخت فلشکارتهای دیجیتال با الگوریتم تکرار فاصلهدار.
جمعبندی
موفقیت تحصیلی و کسب نمره 20 در امتحانات نهایی علوم نهم، با برنامهریزی درسی، استفاده از تکنیکهای مطالعه مثل خلاصهنویسی، مرور فعال، و حل نمونه سوالات علوم نهم ممکن است. استفاده از منابع کمکآموزشی مانند کارپوچینو گاج، کتاب کار خیلی سبز، و اپلیکیشنهایی مثل پادرس و گاما، یادگیری مباحث علوم پایه نهم آسانتر میکند. همچنین، کاهش استرس امتحان با روشهایی مثل تنفس عمیق، خواب کافی، و تغذیه سالم، ذهنت را برای عملکرد بهتر آماده میکند. با رعایت این اصول و پرورش عادات سازنده مثل مطالعه منظم و تمرکز بر پیشرفت شخصی، میتوانی در امتحان علوم نهم 20 بگیری.
سوالات متداول
آیا نمره امتحانات نهایی پایه نهم در ورود به مدارس تیزهوشان تأثیر دارد؟
خیر. داشتن نمره خوب در امتحانات نوبت دوم پایه هشتم و نمره نوبت اول پایه نهم برای شرکت در آزمون تیزهوشان ضروری است اما نوبت دوم نهم تأثیری ندارد.
چطور استرس امتحان علوم را کنترل کنم؟
تکنیکهای تنفس عمیق (4-4-4)، مایندفولنس، و خواب کافی (7-8 ساعت) استرس را کاهش میدهند. حل نمونه سوالات علوم نهم و داشتن برنامهریزی درسی منظم هم اعتمادبهنفس شما را برای امتحانات نهایی بالا میبرد.
کدام کتاب کمکدرسی برای علوم نهم بهتر است؟
کتابهایی مثل کارپوچینو علوم نهم گاج برای تمرینهای متنوع، کتاب کار خیلی سبز برای درسنامههای کاربردی، و شب امتحان خیلی سبز برای مرور سریع، همگی به موفقیت تحصیلی در امتحانات نهایی علوم نهم کمک میکنند. انتخاب بستگی به سبک یادگیری شما دارد.
چطور میتوانم مباحث سنگین علوم نهم مثل پیوندهای یونی را بهتر یاد بگیرم؟
برای مباحث پیچیده، از خلاصهنویسی با مثالهای ساده و ویدئوهای آموزشی اپلیکیشنهایی مثل آینو استفاده کنید. تکنیک فاینمن (توضیح به زبان ساده) هم به درک عمیقتر کمک میکند.
درباره نویسنده
نویسنده : صدف رسولی
نویسنده و پژوهشگر حوزه کنکور و آموزش و عضو تیم تولید محتوای پایتخت کتاب، دارای تجربه در مشاوره تحصیلی و نگارش محتوای تخصصی، راهکارهایی کاربردی برای موفقیت در مسیر تحصیل ارائه میکنم و همراه دانشآموزان و دانشجویان در راه رسیدن به اهدافشان هستم.
ااااا دیدی چی شد؟ هیچ کس نظر نذاشته :(