نمره منفی در کنکور؛ 7 راهکار فرار از نمره منفی آزمون

یکی از تفاوت‌های بزرگ آزمون‌های تستی با امتحانات تشریحی وجود نمره منفی برای آزمون‌های تستی است؛ یعنی در امتحان تشریحی حتی اگر جواب را غلط بنویسید به جز نمره همان سوال چیز دیگری را از دست نمی‌دهید اما هر سه پاسخ غلط در کنکور یک پاسخ درست را حذف می‌کند یعنی هر پاسخ غلط یک تاثیر منفی روی کل درصد آن درس دارد.

نحوه محاسبه نمره منفی در کنکور چگونه است؟ هر سوال غلط چند درصد از نمره هر درس کم می‌کند؟ چطور می‌توانیم تعداد سوالات غلط و در نتیجه احتمال نمره منفی را در کنکور کم کنیم؟ در این محتوا به همه این سوالات پاسخ می‌دهیم.

نمره منفی کنکور چیست؟

هر پاسخ غلط در کنکور جریمه‌ای دارد که به آن نمره منفی می‌گویند. یکی از توصیه‌های همیشگی مشاوران به داوطلبان کنکور این است که اگر به پاسخ سوالی شک دارید آن سوال را اصلا جواب ندهید. دلیل اصرار مشاوران چیست و چرا یک پاسخ غلط انقدر اهمیت دارد؟

طبق قانون احتمال اگر بخواهید یک تست را کاملا شانسی بزنید 25 درصد احتمال دارد به آن تست درست پاسخ دهید و 75 درصد احتمال غلط زدن آن تست وجود دارد، عدد بزرگی است نه؟ حتی اگر از چهار گزینه دو گزینه را رد کنید و بخواهید بین دو گزینه دیگر یکی را شانسی انتخاب کنید، باز هم 50 درصد احتمال دارد گزینه غلط را انتخاب کنید. وقتی شما به یک تست پاسخ غلط می‌دهید نه تنها آن تست را از دست می‌دهید بلکه این سوال غلط یک تاثیر منفی روی کل درصد آن درس خواهد داشت.

تاثیر نمره منفی در کنکور چگونه است؟

اگر می‌خواهید دقیقا متوجه شوید که پاسخ‌های غلط چه بلایی بر سر درصدتان می‌آورند به یک مثال توجه کنید؛ فرض کنید تعداد سوالات یک درس 25 عدد است و داوطلبی 15 تست را با اطمینان و کاملا درست پاسخ داده است؛ درصد او برای این درس 60 درصد است.

حالا فرض کنید این داوطلب طمع می‌کند و حس می‌کند تعداد سوالاتی که پاسخ داده کافی نیست؛ پس سراغ چند سوال شک‌دار می‌رود و مثلا 6 سوال شک‌دار را جواب می‌دهد که از قضا پاسخ همه آنها غلط از آب درمی‌آید، حالا درصد او از 60 به 52 درصد می‌رسد! باید توجه‌تان را به این نکته جلب کنم که چه بسا همین 8 درصد اختلاف، سرنوشت یک داوطلب را کاملا تغییر دهد. پس می‌بینید شانسی جواب دادن نه تنها به نفع این داوطلب نبوده بلکه به دلیل نمره منفی درصد او کمتر هم شده است.

نحوه محاسبه نمره منفی در کنکور

در مورد پاسخ‌گویی به سوالات کنکور سه وضعیت پیش می‌آید؛ یا پاسخ شما درست است که به ازای آن یک امتیاز می‌گیرید یا هیچ پاسخی نمی‌دهید و هیچ امتیازی نمی‌گیرید یا پاسخ شما غلط است و یک سوم نمره منفی خواهید داشت. به بیان ساده‌تر اگر شما به سه سوال پاسخ غلط بدهید، یک پاسخ صحیح شما حذف می‌شود. برای محاسبه نمره منفی در کنکور می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

هر پاسخ غلط درصد هر درس را چقدر کم می‌کند؟

اینکه هر پاسخ غلط چقدر از درصد هر درس کم می‌کند به تعداد سوالات آن درس بستگی دارد. در ادامه به کمک فرمول محاسبه درصد با اکتساب نمره منفی، تاثیر نمره منفی در درصد هر درس را محاسبه کرده‌ایم.

برای رشته ریاضی:

نام درس	تعداد سوالات	درصد به ازای پاسخ درست	درصد به ازای پاسخ غلط (نمره منفی)
ریاضی	40	5/2	83/0
فیزیک	35	85/2	95/0
شیمی	30	33/3	1/1

برای رشته تجربی:

نام درس	تعداد سوالات	درصد به ازای پاسخ درست	درصد به ازای پاسخ غلط (نمره منفی)
زیست شناسی	45	22/2	74/.
شیمی	35	85/2	95/0
فیزیک	30	33/3	1/1
ریاضی	30	33/3	1/1
زمین شناسی	15	66/6	22/2

برای رشته انسانی:

نام درس	تعداد سوالات	درصد به ازای پاسخ درست	درصد به ازای پاسخ غلط (نمره منفی)
ریاضی	20	5	66/1
زبان و ادبیات فارسی	30	33/3	1/1
علوم اجتماعی	15	66/6
روان شناسی	15	66/6
عربی	20	5	66/1
تاریخ و جغرافیا	25	۴	33/1
فلسفه و منطق	20	5	66/1

تفاوت درصد منفی و درصد صفر در کنکور

حتما شنیده‌اید که می‌گویند سعی کنید در کارنامه کنکورتان درصد هیچ درسی صفر نباشد، این گفته کاملا درست است چون یک درصد صفر در کارنامه کنکور می‌تواند شما را فرسنگ‌ها از هدفتان دور کند. البته این به آن معنی نیست که برای فرار از درصد صفر هر طور شده به تعدادی سوال شک‌دار به صورت شانسی پاسخ دهید و درصدتان منفی شود!

توصیه می‌کنم اگر در درسی واقعا ضعف دارید و به عبارتی در وضعیت صفر هستید، سعی کنید روی چند مبحث راحت به خوبی کار کنید تا در آنها به تسلط برسید و حداقل بتوانید در آن درس به چند سوال پاسخ دهید و هیچ درصد صفری در کارنامه‌تان نداشته باشید.  

هفت راهکار برای کاهش تعداد غلط‌ها

داوطلبان به دو دلیل به یک سوال پاسخ غلط می‌دهند؛ یا پاسخ را بلدند و بی‌دقتی می‌کنند یا ضعف علمی دارند و از پاسخ خود مطمئن نیستند. برای کاهش تعداد غلط‌ها و احتمال نمره منفی می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

راهکار اول: از قبل توانایی خودتان را مشخص کنید؛ مثلا اگر بدانید در درسی توانایی شما نهایتا در حد 40 درصد است، برای زدن درصد بیشتر به زور سعی نمی‌کنید به سوالات بیشتری پاسخ دهید.

راهکار دوم: لطفا طمع نکنید، در ابتدای مقاله دیدید که چند سوال غلط چقدر از درصدتان کم می‌کند.

راهکار سوم: لیستی از بی‌دقتی‌هایتان تهیه کنید و در آزمون‌ها سعی کنید این بی‌دقتی‌ها را کنار بگذارید.

راهکار چهارم: حتما سه گزینه از چهار گزینه را با اطمینان رد کنید و حتی اگر بین دو گزینه شک کردید، قید جواب دادن به آن سوال را بزنید!

راهکار پنجم: هرگز به سراغ سوالی که یادگیری ناقصی برایش داشته‌اید نروید چون احتمالا در دام آموزشی آن سوال می‌افتید.

راهکار ششم: در منزل تکنیک‌های تست‌زنی را تمرین کنید و گذشتن از سوالات شک‌دار را به یک عادت تبدیل کنید.

راهکار هفتم: یادتان باشد که هیچ کس حتی نفرات برتر کنکور هم قرار نیست به همه سوالات پاسخ دهند؛ پس از تعدادی سوال بگذرید، اصلا برخی سوالات را برای پاسخ ندادن گذاشته‌اند!

مقاله مرتبط: نکات مهم تست زنی ✍(تقویت مهارت تست زنی)

دلایل منفی زدن در آزمون‌ها

بعد از اینکه با تاثیر نمره منفی و غلط زدن در آزمون‌ها آشنا شدید، ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که چطور می‌توانم تعداد سوالات غلطم را کم کنم. قبل از هر چیزی باید ریشه منفی زدن را پیدا کنیم تا بتوانیم راهکارهایی برای فرار از نمره منفی در کنکور ارائه دهیم. شایع‌ترین دلایل منفی زدن در آزمون‌ها و کنکور شامل:

• داشتن اطلاعات کلی و ناقص از موضوع

حتما برای شما هم پیش آمده که بعد از مطالعه یک مبحث و در حالی که فقط اطلاعات کلی از آن دارید سراغ حل تست‌هایش بروید و متوجه شوید که اکثر سوالات را غلط جواب داده‌اید! سوالات کنکور از جزئیات طرح می‌شوند نه کلیات یک موضوع، حالا اتفاقی که می‌افتد این است که داوطلبی یک دور آن مبحث را خوانده و اطلاعات ناقصی دارد، بدون اینکه مبحث را مرور کرده باشد یا تست کار کرده باشد اما با خودش می‌گوید وقت گذاشته‌ام و این موضوع را مطالعه کرده‌ام و باید سوالاتش را جواب بدهم حتی به غلط!

• نرسیدن به تسلط

حالت دوم این است که داوطلب مبحث را خوانده اتفاقا برای آن تعدادی تست هم زده اما هنوز به تسلط کافی نرسیده، اینجور مواقع داوطلبان دو گزینه را با اطمینان رد می‌کنند و بین دو گزینه باقی مانده گیر می‌کنند. این حالت بسیار خطرناک است چون داوطلب معتقد است من دو گزینه را رد کرده‌ام و به نظرش منطقی است که بین دو گزینه باقی مانده حتما یکی را انتخاب کند، تجربه نشان می‌دهد که اکثر مواقع داوطلبان گزینه اشتباه را انتخاب می‌کنند!

• انتظارات بیش از حد

گاهی داوطلبی هیچ ایده و دیدگاهی در مورد سطح علمی خودش ندارد؛ برای مثال چون معلمش یا والدینش از او توقع بالایی دارند، خودش را وادار می‌کند که اکثر سوالات را به زور هم که شده حل کند. یا مثلا چون همیشه در مدرسه مسائل ریاضی را پای تخته حل می‌کرده، توقع دارد در آزمون‌ها هم به تست‌های سخت و سنگین ریاضی پاسخ دهد. توقع بیش از حد باعث می‌شود داوطلب مدام سر جلسه تعداد پاسخ‌هایش را بشمارد و با خودش فکر کند باید هر طور شده چند سوال دیگر را هم حل کنم.

• بی‌دقتی

گاهی تنها دلیل منفی زدن این است که داوطلب مهارت آزمون دادن را بلد نیست؛ یعنی خوب درس خوانده و به تسلط هم رسیده اما یا بی‌دقتی می‌کند یا چون زمانش را درست مدیریت نکرده، می‌خواهد با عجله کردن زمان هدر رفته را جبران کند و در نتیجه ساده‌ترین سوالات را هم اشتباه جواب می‌دهد و نمره منفی می‌گیرد. خیلی وقت‌ها اتفاقا بچه زرنگ‌ها چنین اشتباهی را مرتکب می‌شوند؛ یعنی داوطلب انقدر خوب درس خوانده که حتی نمی‌تواند از یک سوال دشوار و غیر منطقی هم بگذرد در نتیجه زمانش را هدر می‌دهد و با عجله می‌خواهد به باقی سوالات برسد.

راه‌های فرار از نمره منفی کنکور

از شما داوطلبان عزیز می‌خواهم صادقانه وضعیت خودتان را ارزیابی کنید و ببینید شما کدام یک از اشتباهات گفته شده را انجام می‌دهید، سپس به ادامه محتوا توجه ویژه‌ای داشته باشید چون قصد داریم در ادامه راه‌هایی برای فرار از نمره منفی کنکور به شما نشان دهیم.

1. از قبل توانایی‌ات را مشخص کن

از این به بعد قبل از شروع آزمون توانایی خودتان را در تک تک درس‌ها مشخص کنید؛ مثلا من این مدت به هر دلیلی خیلی خوب شیمی نخوانده‌ام پس طبیعی است که نهایتا از هر ده سوال، بتوانم به سه یا چهار سوال پاسخ دهم و سر جلسه هم خودم را وادار نمی‌کنم که به زور و به غلط به تعداد بیشتری سوال پاسخ دهم! به صورت حدودی برای هر درس مشخص کنید که از هر ده سوال، به چند سوال می‌توانید پاسخ بدهید؛ به این ترتیب سر جلسه مضطرب نمی‌شوید و می‌توانید زمان و احساساتتان را هم بهتر کنترل کنید.

• تکرار کن و تست بزن تا به تسلط برسی

دوستان برای رسیدن به درصد و تراز بالا در کنکور و آزمون‌های آزمایشی، فهمیدن مطالب به تنهایی کافی نیست. چون اکثر سوالات کنکور از جزئیات ریز طرح می‌شوند، مفهومی و هوشمندانه هستند و خیلی اوقات حاصل ترکیب مباحث مختلف‌اند؛ پس برای پاسخگویی به آنها نیاز دارید به تسلط خوبی برسید. تنها راه به تسلط رسیدن هم تکرار، مرور منظم و حل تست‌های متنوع و چالشی است.

• تکنیک‌های تست‌زنی را اجرا کن

حتما در منزل و زمان حل تست‌های زماندار آنقدر تکنیک‌های تست‌زنی را تکرار کنید تا سر جلسه آزمون و کنکور به صورت خودکار بتوانید از آنها استفاده کنید و به این ترتیب نمره منفی هم نگیرید. چون اگر بتوانید زمان‌تان را سر جلسه مدیریت کنید، احتمال منفی زدن و بی‌دقتی کردن به طور قابل توجهی پایین می‌آید. توصیه می‌کنم مقالات مدیریت جلسه کنکور و مدیریت زمان در کنکور را مطالعه کنید.

• رد گزینه کن

یک اشتباه رایج داوطلبان که باعث می‌شود نمره منفی بگیرند این است که زمان تست‌زنی به دنبال پاسخ درست می‌گردند در حالی که روش درست این است که رد گزینه کنید تا به گزینه درست‌تر برسید. یکی از دام‌های طراحان سوال این است که اولین گزینه را طوری طراحی می‌کنند که به نظر درست بیاید؛ اما پاسخ صحیح‌تر در گزینه‌های بعدی است. در واقع داوطلبی که تک تک گزینه‌ها را می‌خواند و با دلیل رد می‌کند به پاسخ صحیح‌تر می‌رسد اما داوطلب عجول اولین گزینه‌ای که به نظرش درست است را انتخاب کرده و در دام می‌افتد و نمره منفی می‌گیرد!

• از برخی سوالات بگذر

استادی داشتیم که همیشه می‌گفت بین سوالات کنکور تعدادی سوال را گذاشته‌اند برای جواب ندادن! گاهی حیله طراح سوال به این شکل است که یک سوال به ظاهر راحت اما دام‌دار و پیچیده طرح می‌کند، حالا داوطلبی که از قضا خوب هم درس خوانده با خودش می‌گوید این سوال که چیزی ندارد از پسش برمی‌آیم، بعد به خودش می‌آید و متوجه می‌شود ده دقیقه برای حل این سوال زمان گذاشته حالا او بیشتر وسوسه می‌شود که هر طور شده به پاسخ برسد و متاسفانه اکثر مواقع نتیجه چنین تلاشی نمره منفی است! دوستان لطفا گاهی از برخی سوالات بگذرید حتی اگر روی آن درس به تسلط کامل رسیده‌اید!

• درجه سختی آزمون را در نظر بگیر

یکی از سمی‌ترین رفتارها سر جلسه کنکور یا آزمون شمردن تعداد سوالاتی است که پاسخ داده‌اید؛ چرا؟ چون وقتی کمتر از حد انتظارتان جواب می‌دهید، می‌خواهید هر جوری شده تعدادی بیشتری از سوالات را حل کنید و اینجا است که غلط جواب می‌دهید و نمره منفی می‌گیرید. اگر خوب درس خوانده‌اید اما با این حال تعداد زیادی از سوالات را نتواسته‌اید حل کنید، مطمئن باشید پایتان را از جلسه بیرون نگذاشته می‌بینید که همه داوطلبان از این موضوع شکایت می‌کنند که سوالات فلان درس چقدر سخت بود! در یک کلام، عزیزان به هیچ سوالی به زور و اصرار پاسخ ندهید؛ سوالی که سخت است، طولانی است، جوابش را ناقص بلدید و به هر دلیلی نمی‌توانید با اطمینان حلش کنید را رها کنید!

وقتی بین دو گزینه شک داری!

بارها این جمله را از داوطلبان شنیده‌ام که من معمولا دو گزینه را راحت رد می‌کنم اما بین دو گزینه باقی مانده به شک می‌افتم چه کنم؟ من می‌گویم به ریسکش نمی‌ارزد آن سوال را پاسخ نده! حالا داوطلب می‌گوید خب اکثر سوالاتی که حل می‌کنم چنین وضعیتی دارند یعنی باز هم جواب ندهم؟ ببینید شک بین دو گزینه یعنی 50 درصد احتمال دارد پاسخ شما درست باشد و 50 درصد احتمال دارد غلط جواب بدهید و نمره منفی بگیرید. به جای اینکه با دعا و نذر و نیاز بین دو گزینه با شک انتخاب کنید، سعی کنید به تسلط برسید. 99 درصد مواقع شک بین دو گزینه به این دلیل است که داوطلب مطلبی را ناقص خوانده و تسلط کافی روی موضوع ندارد؛ پس برای آن قسمت بیشتر تست بزنید، تست‌های سخت‌تر و چالشی‌تر بزنید و بیشتر مرور کنید.

بی‌دقتی از دلایل منفی زدن در کنکور

تصمیم گرفتم یک پاراگراف جداگانه را به بررسی موضوع بی‌دقتی اختصاص دهم چون هم یکی از اشتباهات رایج است و هم واقعا حیف است فقط به خاطر بی‌دقتی نمره منفی بگیرید آن هم در حالی که سوال را بلد بودید! در ادامه چند راهکار ساده اما بسیار موثر برای کاهش بی‌دقتی و نمره منفی در کنکور ارائه می‌دهیم، حتما بارها در منزل این راهکارها را اجرا کنید تا به عادت شما تبدیل شوند:

• سر جلسه مدادتان را زیر کلمات هر سوال بگذارید و خط ببرید، به این ترتیب حواستان به سوال بالایی یا پایینی پرت نمی‌شود.
• زیر کلمات کلیدی و مهم مانند به جز، غلط، درست، هست، نیست و… خط بکشید.
• برای مسائل و سوالات محاسباتی عادت کنید که مرتب تک تک مراحل را بنویسید هیچ مرحله‌ای را ذهنی انجام ندهید.
• زمان حل مسائل، در هر مرحله دور پاسخ خط بکشید و به شدت حواستان به مثبت و منفی باشد.
• تک تک گزینه‌ها را تا آخر بخوانید، شاید لازم باشد بین گزینه درست و درست‌تر انتخاب کنید.
• محاسبات را مرتب و تمیز انجام دهید، گاهی داوطلبان آنقدر دفترچه سوال را خط خطی می‌کنند که گیج می‌شوند.

سخن آخر

اکثر کنکوری‌ها نمی‌دانند که غلط پاسخ دادن و نمره منفی در کنکور و آزمون‌ها، چقدر مخرب است و هر چه رشته‌اند را پنبه می‌کند و باورشان نمی‌شود که این موضوع که چه تاثیر منفی روی درصد و ترازشان می‌گذارد. در این محتوا در مورد نمره منفی در کنکور، نحوه محاسبه آن و تاثیر آن روی نتیجه داوطلبان صحبت کردیم. سپس در مورد دلایل منفی زدن حرف زدیم و در نهایت راهکارهایی برای فرار از منفی زدن در کنکور ارائه دادیم، اگر هنوز هم سوالی در این مورد در ذهنتان وجود دارد یا به کمک روشی توانسته‌اید به این مشکل غلبه کنید، خوشحال می‌شویم آن را در قسمت دیدگاه این محتوا با ما در میان بگذارید.

چند سوال متداول