بهترین روش‌های تشویق کودکان برای نوشتن مشق و انجام تکالیف

تعداد انگشت‌شماری از بچه‌ها با اشتیاق تکالیف مدرسه را انجام می‌دهند و اکثر آنها بازیگوشی می‌کنند و از نوشتن مشق فراری هستند! به همین خاطر والدین همواره دنبال روش‌هایی برای تشویق کودکان به نوشتن مشق و ترغیب آنها برای انجام تکالیف مدرسه هستند. برخی والدین فرزندانشان را بابت بازیگوشی تنبیه می‌کنند و تعدادی از آنها برای تشویق بچه‌ها به انجام تکالیف، به آنها امتیازات فراوان می‌دهند و شرطی‌شان می‌کنند. 

هیچ کدام از این کارها در طولانی مدت پاسخگو نیستند و باید به دنبال راهکارهای اساسی برای حل این مشکل باشید. تا انتها با پایتخت کتاب همراه باشید، چون قصد داریم بهترین روش‌های تشویق کودکان برای نوشتن مشق و انجام تکالیف را بررسی کنیم.

با این روش‌ها فرزندتان را به انجام تکالیف مدرسه تشویق کنید

کاملا طبیعی است کودکی که به شیطنت، تحرک و بازی کردن عادت دارد، علاقه چندانی به درس خواندن یا نشستن و مشق نوشتن از خودش نشان ندهد. به ویژه در سه سال ابتدای تحصیل این موضوع پررنگ‌تر است و لازم است از راهکارها و ترفندهایی استفاده کنید. روش‌هایی که برای ترغیب فرزندتان به انجام تکالیف به کار می‌برید همچون شمشیر دو لبه هستند، ممکن است به تنبلی بچه‌ها دامن بزنند و آنها را شرطی کنند و امکان دارد باعث شوند از همان ابتدا عادت انجام تکالیف و درس خواندن را در فرزند خود به وجود آورید. بیایید با هم روش‌هایی که امتحانشان را پس داده‌اند و کاربرد آنها به اثبات رسیده است را بررسی کنیم.

1- با او رابطه دوستانه‌ای داشته باشید

روانشناسان معتقدند برای اینکه بتوانید فرزند کم سن و سالتان را ترغیب به انجام کاری کنید، باید با او دوستانه رفتار کنید و رابطه خوبی داشته باشید. این موضوع که بچه‌ها از دوستان خود تاثیر زیادی می‌پذیرند و طبق نظر آنها عمل می‌کنند شاهد محکمی برای این قضیه است. نباید فرزندتان شما را به چشم معلمی سخت‌گیر ببیند چون در این صورت یا با شما لجبازی می‌کند یا می‌ترسد و دست به پنهان‌کاری می‌زند. از طرفی نباید آنقدر با او صمیمی شوید که به حرف شما اهمیتی ندهد، باید چیزی در میانه این دو رفتار کنید و با رفتاری دوستانه آنها را برای نوشتن مشق و درس خواندن تشویق کنید.

مقاله مرتبط: آیا بازی های فکری برای کودکان مناسب است؛ فواید بازی فکری برای رشد کودکان

2- با فرزندتان دعوا نکنید و او را سرزنش نکنید

شاید به کمک دعوا و تنبیه بتوانید چند باری فرزندتان را به انجام تکالیفش مجبور کنید اما بعد از مدتی او پیه همه چیز را به تن مالیده است و در مقابل تنبیه‌های شما مقاوم می‌شود! در واقع او نهایت خشم و تنبیه شما را به چشم دیده و دیگر نمی‌تواند چیزی بدتر از آن را تصور کند! از طرفی این تنبیه و سرزنش‌ها در دراز مدت تاثیرات روانشناختی مخربی بر روی فرزندتان خواهند داشت و ممکن است در بزرگ سالی از او فردی بی‌اعتماد به نفس و ترسو بسازند.

3- زمان انجام تکالیف را مشخص کنید

همه آدم‌ها حتی کودکان به نظم و انضباط واکنش مثبتی نشان می‌دهند، اگر فرزند شما نظم خاصی برای انجام تکالیفش ندارد و مثلا یک روز به محض برگشتن از مدرسه مشق می‌نویسد و روز بعد تا شب انجام تکالیفش را عقب می‌اندازد، باید به کار او نظم دهید. یک بازه زمانی مناسب، یعنی زمانی که او به اندازه کافی استراحت کرده و غذا خورده را برای انجام تکالیفش معین کنید. 

شاید باورتان نشود اما بعد از چند هفته، فرزند شما به انجام این کار عادت می‌کند و با اشتیاق و به صورت کاملا خودجوش در زمان مشخص شده مشق‌هایش را می‌نویسد و هیچ مقاومتی نمی‌کند.

4- درس خواندن را برای او جذاب کنید

استفاده از لوازم تحریر جذاب و فانتزی یا میز مطالعه زیبا و رنگی می‌تواند فرزند لجبازتان را برای نوشتن مشق ترغیب کند. همچنین، گاهی زمانی که فرزندتان در حال انجام تکالیف است، برای او خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های جذاب تهیه کنید و این خوراکی‌ها را به شکل زیبایی تزئین کنید. 

شاید بگویید زمانی که ما درس می‌خواندیم خبری از این امکانات نبود و بچه‌ای که اهل درس خواندن باشد نیازی به این کارها ندارد، اما والدین عزیز فراموش نکنید که افراد مختلف با هم فرق دارند و شرایط امروزی ایجاب می‌کند چنین کارهایی را برای تشویق کودکتان انجام دهید.

5- او را همراهی کنید اما تکالیفش را انجام ندهید

برخی والدین برای رسیدگی به درس و مشق فرزندشان برای او معلم استخدام می‌کنند و خودشان را درگیر این مسائل نمی‌کنند، برخی دیگر از آن طرف بام می‌افتند و آنقدر غرق در انجام تکالیف فرزندشان می‌شوند که گاهی خودشان دست به کار شده و مشق‌های کودکشان را می‌نویسند! هر دو گروه در اشتباه هستند، والدین نباید از نقش پررنگی که در این زمینه دارند چشم‌پوشی کنند اما باید حد تعادل را رعایت کنند و نقش آنها در حد نشان دادن مسیر درست، تشویق فرزندان و نظارت بر کار آنها باشد.

6- در مورد مزایای انجام تکالیف با او صحبت کنید

حتی اگر فرزندتان کم سن و سال است باز هم تاثیر گفت‌وگو و صحبت صمیمانه با او را دست کم نگیرید! طوری که برای فرزندتان قابل درک باشد با او از آینده، داشتن هدف، تلاش کردن و مزایای انجام تکالیف مدرسه صحبت کنید. حتی گاهی در مورد عواقب و پیامدهای درس نخواندن و مشق ننوشتن با او حرف بزنید، افق دید فرزندتان را وسیع کنید و در مورد تاثیر کارهای امروزش روی آینده او صحبت کنید. 

حواستان باشد که از لحن مناسب استفاده کرده و در انتخاب جملات دقت کنید، قرار نیست به فرزندتان استرس بدهید یا او را بترسانید، بلکه قرار است به تدریج او را با مفاهیمی همچون هدفمندی، مسئولیت‌پذیری و برنامه‌ریزی آشنا کنید.

7- به جای مقایسه کردن، به فرزندتان اعتماد به نفس بدهید

یکی از رفتارهای سمی که متاسفانه بین والدین رواج دارد، مقایسه فرزندشان با دیگر افراد است! دختر خاله‌ات را ببین چه بی‌دردسر مشق‌هایش را می‌نویسد، از برادرت یاد بگیر، کاش تو هم مثل فلان دوستت بودی و …. تاثیر منفی و مخرب این جملات روی عزت نفس کودکان بسیار بیشتر از حد تصور شما است. یادتان باشد بچه‌های خردسال و کودکان به شدت لجباز هستند و با سرزنش کردن فقط به لجبازی آنها دامن می‌زنید. 

در عوض سعی کنید به او اعتماد به نفس بدهید، مثلا اگر یک بار تکالیفش را درست و به موقع انجام داد از او تشکر کنید، در جمع از کارش تعریف و تمجید کنید و او را با جملاتی همچون دختر یا پسر درس‌خوان، مسئولیت‌پذیر، منظم و هر صفت مثبت دیگری خطاب کنید.

8- با معلم او در ارتباط باشید

گاهی علت تنبلی بچه‌ها در انجام تکالیف مدرسه، ریشه در اتفاقات سر کلاس و ارتباط با معلم و سایر دانش‌آموزان دارد. اگر در منزل شرایط مناسبی برای فرزندتان فراهم کرده‌اید و رفتار درستی با او دارید، اما باز هم در انجام تکالیف یا نوشتن مشق تنبلی می‌کند و نسبت به مدرسه بی‌تفاوت و حتی از آن گریزان است، با معلم او ارتباط برقرار کنید. احتمال دارد اتفاقی در مدرسه او را آزار بدهد و باعث شود او از درس و مدرسه فراری باشد. بهتر است این کار را به صورت نامحسوس و بدون اطلاع فرزندتان انجام دهید.

مقاله مرتبط: معیار انتخاب مدرسه؛ ویژگی مدرسه خوب چیست؟

9- از روش‌های تربیتی جدید استفاده کنید

بیست سال پیش پدر و مادرها فرزندانشان را برای انجام تکالیف مدرسه تنبیه بدنی می‌کردند و متاسفانه هنوز هم والدینی هستند که از روش‌های ناکارآمد قدیمی برای وادار کردن فرزندشان به نوشتن مشق و درس خواندن استفاده می‌کنند. این روش‌ها در دنیای امروز جایگاهی ندارند و باید با روش‌های تربیتی جدید که حاصل سال‌ها تحقیق و بررسی روانشناسان هستند جایگزین شوند. می‌توانید در این زمینه کتاب بخوانید یا با یک روانشناس کودکان مشورت کنید.

10- فضای خانه را آرام کنید

اگر فضای خانه ناآرام و متشنج باشد، هر چقدر هم که فرزندتان را تشویق کنید و برایش جایزه بخرید، باز هم نمی‌توانید توقع داشته باشید او در چنین محیطی با اشتیاق تکالیفش را انجام دهد. در واقع بر اساس تحقیقات، بین آرامش و سلامت روانی کودک و انجام تکالیف مدرسه یک رابطه معنی‌دار وجود دارد. پس به عنوان والدین مسئول و وظیفه شناس، سعی کنید تا حد امکان کودک خود را از جو ناآرام منزل دور کنید و فضایی راحت و آرام برای او فراهم کنید تا بتواند با خیال راحت تکالیفش را انجام دهد.

11- به اندازه و به روش درست او را تشویق کنید

درست مثل تنبیه کردن در تشویق کردن هم نباید زیاده‌روی کنید چون بعد از مدتی تشویق‌های شما برای فرزندتان عادی می‌شود و تاثیر خود را از دست خواهد داد. همچنین، برای تشویق کردن از روش‌های درستی استفاده کنید، برای مثال از فرزندتان نخواهید در ازای مبلغی پول مشق‌هایش را بنویسد، بلکه می‌توانید در ازای انجام تکالیف به او اجازه انجام بازی کامپیوتری مورد علاقه‌اش (در زمان محدود) یا دوچرخه سواری در پارک را بدهید. 

همچنین، می‌توانید تنها او را تشویق کلامی کنید و با تعریف و تشکر کردن از او، اعتماد به نفس فرزندتان را افزایش دهید. گاهی به جای تشویق کردن یا هدیه دادن، به فرزندتان بگویید که انجام تکالیف و درس خواندن چه تاثیر مثبتی در آینده او خواهد داشت، این کار خودش بهترین تشویق است.

سخن آخر

تشویق و ترغیب کودکان به انجام تکالیف مدرسه همچون شمشیری دو لبه است، چون اگر در تشویق کودکتان افراط کنید او را تنبل بارمی‌آورید؛ پس لازم است از روش‌های صحیح و اصولی برای تشویق کودکان به نوشتن مشق و انجام تکالیف مدرسه استفاده کنید. در این محتوا ۱۱ مورد از این روش‌ها را بررسی کردیم، اگر شما هم از روش خاصی استفاده می‌کنید که از آن نتیجه مطلوبی گرفته‌اید یا سوالی در مورد موضوع این محتوا دارید، می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه این محتوا با ما در میان بگذارید.