وظایف والدین دانش‌آموزان کنکوری؛ راه‌های ارتباط موثر با فرزند کنکوری‌تان
در جلسات مشاوره متوجه شده‌ام که والدین دلسوز و همیشه نگران کنکوری‌ها حتی از خود دانش‌آموزان کنکوری هم بیشتر دغدغه قبولی و موفقیت فرزندانشان را دارند. البته گاهی این نگرانی‌ها از حد می‌گذرند و ممکن است تاثیر منفی روی روحیه داوطلبان و حتی عملکرد آنها داشته باشند.
اینجا است که والدین کنکوری‌ها سردرگم می‌شوند و می‌پرسند پس چطور باید با کنکوری‌ها برخورد کنیم؟ آیا باید فرزند کنکوری‌مان را به حال خود رها کنیم؟ وظایف والدین دانش‌آموزان کنکوری چیست؟ توصیه میکنم تا انتهای این محتوا همراه ما باشید تا هم به پاسخ سوالاتتان برسید و هم با راه‌های ارتباط موثر با فرزند کنکوری‌تان آشنا شوید.
والدین دانش‌آموزان کنکوری بدانید!
قبل از اینکه در مورد وظایف والدین کنکوری‌ها صحبت کنیم ابتدا می‌خواهم یک صحبت دوستانه و خودمانی با والدین داشته باشم، صحبت من صرفا بر اساس تجربیات شخصی خودم به عنوان کسی که دو بار دانشگاه رفته و نیز تجربیات دانش‌آموزانم طی چند سال اخیر است.
والدین عزیز فرزند شما سال کنکور فشار روانی زیادی را تحمل می‌کند، شاید حتی برعکس این موضوع را نشان دهد. برای مثال اینکه فرزند کنکوری شما تا ظهر می‌خوابد یا با دوستانش زمان زیادی را سپری می‌کند یا حتی دردهای جسمانی دائمی دارد، همیشه به معنی بی‌خیالی یا از زیر کار در رفتن او نیست.
لطفا فرزند کنکوری‌تان را قضاوت نکنید و به او برچسب تنبل، بی‌مسئولیت یا بی‌خیال نزنید، سعی کنید فرد امن زندگی او باشید تا بتوانید دلیل اصلی کم کاری و درس نخواندنش را متوجه شوید.
وظایف والدین دانش‌آموزان کنکوری
سال کنکور بخش زیادی از بار مسئولیت به عهده خود داوطلب است اما طبیعتا همان طور که والدین در تمام مراحل زندگی نگران فرزندشان هستند، در این سال مهم و سرنوشت‌ساز هم می‌خواهند وظایف خود را انجام دهند.
با انجام کارهای زیر شما نه به عنوان والدین سخت‌گیر بلکه به عنوان دوستی خیرخواه می‌توانید سال کنکور در کنار فرزندتان باشید.
- تامین مالی فرزند کنکوری
دیگر دوره و زمانه کتاب درسی برای موفقیت کافی است و اگر کسی درس‌خوان باشد با حداقل امکانات درسش را می‌خواند گذشته، راستش را بخواهید برای موفقیت فرزندتان لازم است در حد توانایی خود هزینه کنید.
البته منظور ما بریز و بپاش‌های اضافی و غیر ضروری نیست؛ بلکه توصیه می‌کنیم در حد خرید کتابهای کمک‌آموزشی ضروری و ثبت‌نام در آزمون آزمایشی، از فرزندتان حمایت مالی کنید.
- فراهم کردن محیطی آرام و امن
سال کنکور اعضای خانواده یک کنکوری در حال سپری کردن زندگی روزمره خود هستند و ممکن است درک نکنند که یک کنکوری چقدر به آرامش و امنیت احتیاج دارد. به عنوان والدین دلسوز داوطلب کنکوری، سعی کنید تا حد امکان محیط زندگی‌تان را به محلی آرام و امن تبدیل کنید.
هر ساله تعداد زیادی از دانش‌آموزان درس‌خوان و بااستعداد به خاطر جر و بحث‌های والدین، سروصداهای خواهر و برادر کوچکتر یا رفت و آمدهای دائمی مهمانان، از قبولی در رشته مورد علاقه‌شان محروم می‌مانند.
هیچ اشکالی ندارد که برای چند ماه سایر اعضای خانواده کمی تحت فشار باشند تا داوطلب کنکوری بتواند آینده خوبی برای خودش رقم بزند.
- روحیه دادن به داوطلب کنکوری
هرگز به فرزند کنکوری‌تان نگویید چقدر ضعیفی، تو هم که همیشه استرس و اضطراب داری، از دست روحیه ضعیف تو خسته شده‌ایم و… حتی نفرات برتر کنکور هم سال کنکور به صورت موقتی دچار ناامیدی، خستگی و استرس می‌شوند و شاید بارها روحیه خود را از دست بدهند.
سعی کنید در اینجور مواقع کنار فرزندتان باشید و به جای غر زدن یا نصیحت کردن از او بپرسید که چه کمکی از دست شما برمی‌آید و چه کاری می‌توانید برای بهتر شدن حال فرزند کنکوری‌تان انجام دهید. آینده خوبی را برای او ترسیم کنید و یادآوری کنید که نتیجه هر چه باشد، فرزندتان همچنان شخص باارزشی از نظر شما است.
- درک شرایط فرزند کنکوری
خود من بارها جمله تو هم که همیشه درس داری را شنیده‌ام! هر چند می‌دانم والدین این شرایط را به خوبی درک می‌کنند اما ممکن است سایر اعضای خانواده و یا اقوام و نزدیکان شرایط داوطلبان را درک نکرده و با چنین جملاتی آنها را آزار دهند.
سعی کنید شرایط خاص و ویژه فرزند کنکوری‌تان را برای سایر اعضای خانواده توضیح دهید و از آنها بخواهید در حد توان اوضاع را درک کنند.
- ایجاد حس اعتماد و علاقه بی‌قید و شرط
خیلی وقت‌ها از زبان داوطلبان جملات ناراحت کننده‌ای مانند اگر درس نخوانم و فلان رشته را قبول نشوم والدینم مرا دوست نخواهند داشت را شنیده‌ام. باور کنید فرزند شما حتی اگر به روی خودش نیاورد، از اینکه نتواند توقعات شما را برآورده کند و مهر و علاقه‌‌تان را از دست دهد به شدت می‌ترسد.
به فرزند کنکوری‌تان علاقه بی قید و شرط خود را نشان دهید و به او اطمینان دهید که در هر شرایطی ارزشش نزد شما حفظ می‌شود. به این ترتیب فرزندتان به شما اعتماد می‌کند و حتی انگیزه بیشتری برای درس خواندن خواهد داشت.
- سنگ صبور فرزند کنکوری
فکر می‌کنید چرا فرزند شما دوستانش را برای درد و دل کردن انتخاب می‌کند و نه والدین و اعضای خانواده‌اش را؟ چون دوستانش بدون قضاوت کردن، نصیحت کردن و از همه بدتر برچسب زدن و دعوا کردن، فقط صحبت‌هایش را گوش می‌کنند و کنارش هستند.
گاهی حتی لازم نیست راه‌حلی به فرزندتان ارائه کنید بلکه کافی است حرف‌هایش را گوش کنید و حق را به او بدهید. والدین عزیز شما هر کاری برای خوشبختی فرزندتان انجام می‌دهید پس لطفا یاد بگیرید سنگ صبور خوبی هم برای او باشید!
چند رفتار سمی والدین کنکوری
گاهی والدین یک سری رفتارهای غلط در برخورد با فرزند کنکوری‌شان دارند که حتی خودشان هم خبر ندارند این رفتار چقدر بد است و چقدر می‌تواند فرزندشان را آزار دهد و او را از هدفش دور کند!
خیلی وقت‌ها والدین به قصد دلسوزی یا از سر نگرانی کارهایی می‌کنند که نه تنها کمکی به قبولی داوطلبان نمی‌کند بلکه ممکن است عزت نفس و اعتماد به نفس را هم از آنها بگیرد. رفتارهای غلطی همچون:
- مقایسه کردن
من هم سن تو بودم با نصف امکانات تو فلان می‌کردم، دختر خاله‌ات را ببین در چه شرایطی پزشکی قبول شد، مگر تو از فلان دوستت چه کم داری که نتیجه آزمونت انقدر از او پایین‌تر است! شاید فکر کنید این‌ها چند جمله ساده هستند؛ اما باور کنید که هر بار این جملات ساده همچون پتکی بر سر فرزند کنکوری‌تان فرود می‌آیند!
والدین عزیز لطفا هر چه سریع‌تر دست از مقایسه کردن فرزندتان بردارید؛ چرا که مقایسه کردن دشمن بزرگ عزت نفس و اعتماد به نفس آنها است.
شما از کجا می‌دانید شاید شرایط کسانی که فرزندتان را با آنها مقایسه می‌کنید بسیار متفاوت است. شاید آنها هم روزی عملکرد ضعیفی داشته‌اند و بعد از سال‌ها تلاش به جایگاه کنونی‌شان رسیده‌اند.
- تحقیر کردن
هرگز و تحت هیچ شرایطی فرزند کنکوری‌تان را تحقیر نکنید؛ چون با این کار ته‌مانده امید او را برای موفقیت از بین می‌برید! روی فرزندتان برچسب تنبل، بی‌مسئولیت، سر به هوا، بی‌لیاقت و صدها برچسب منفی دیگر نزنید.
برچسب زدن باعث می‌شود حتی اگر شخصی آن ویژگی را هم ندارد، باور کند که چنین نقایصی دارد و آنها را بپذیرد و تا آخر عمرش با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کند.
- کنترل بیش از اندازه
وقتی به والدین می‌گویم فرزندتان را بیش از اندازه کنترل نکنید اکثر آنها در مقابل این حرف جبهه می‌گیرند و می‌گویند یعنی شما می‌گویید فرزند کنکوری‌مان را به امان خدا رها کنیم!
من اصلا چنین منظوری ندارم، منظور من این است دائم از او نپرسید امروز چقدر درس خواندی؟ چه تعداد تست زدی؟ تا چه صفحه‌ای خواندی؟ چرا ده دقیقه چشمانت را بستی و… در عوض انقدر فضای صمیمانه‌ای درست کنید که حتی اگر فرزندتان به مشکلی برخورد، با پای خودش پیش شما بیاید و درخواست کمک کند.
- توقع بیش از حد داشتن
هر کسی فرزند خود را به خوبی می‌شناسد و تا حد زیادی از نقاط قوت و ضعف او آگاهی دارد؛ پس شمایی که می‌دانید در حال حاضر فرزندتان در چه وضعیتی قرار دارد، چرا از او بیش از توانش توقع دارید؟
من نمی‌گویم که با نقاط ضعف فرزندتان کنار بیایید و نخواهید که آنها را بهتر کرده و پیشرفت کند؛ بلکه بدانید فعلا چه نقاط ضعفی دارد، برای رفع این مشکلات به او کمک کنید و زمان بدهید تا اوضاع به تدریج بهتر شود. مثلا اگر فرزند کنکوری شما تا امروز بیشتر از دو ساعت درس نخوانده، توقع نداشته باشید که از فردا روی 10 ساعت درس بخواند!
- قهر و کم محلی فرزند کنکوری
وقتی با فرزندتان به خاطر عملکرد ضعیفش قهر می‌کنید، فقط این پیام را به او می‌دهید تو دوست داشتنی نیستی چون گند زدی و تازه در این شرایط و اوضاع وخیم محکوم به تنهایی هم هستی!
باور کنید روحیه فرزند شما در سال کنکور شکننده‌تر از ظروف بلوری است که در کابینت با احتیاط نگهداری می‌کنید.
قبول دارم اینکه می‌بینید او از امکاناتش استفاده نمی‌کند و دارد با دست خودش آینده‌اش را تباه می‌کند و عین خیالش هم نیست، حالتان را به شدت گرفته است؛ اما حتما یک جای کار می‌لنگد و مشکلی وجود دارد. صبور باشید و با کمک مشاور یا معلمان او، ریشه مشکلات را پیدا کرده و برای حل آنها تلاش کنید.
- مهمانی و مسافرت‌های دائمی
من با چشمان خودم خانواده‌هایی را دیده‌ام که در سال کنکور همچون مارکوپولو دائم در حال مسافرت هستند یا تقریبا هر آخر هفته در حال صله رحم و مهمانی دادن و مهمانی رفتن هستند و در عین حال توقع دارند فرزندشان بهترین رتبه را در کنکور کسب کند!
بهترین کار این است که والدین عزیز برای حمایت عاطفی از فرزند کنکوری خود و نیز ایجاد یک محیط امن و آرام در منزل، با اقوام صحبت کنند و از آنها بخواهند برای چند ماه این دید و بازدیدها را به حداقل برسانند.
- شرط و شروط گذاشتن برای فرزند کنکوری
اگر کنکور قبول شوی برایت ماشین می‌خرم، گوشی آیفون فلان مدل می‌خرم…. متاسفانه گاهی والدین تصور می‌کنند با این وعده و وعیدها می‌توانند فرزندشان را برای درس خواندن تشویق کنند و به او انگیزه‌ای برای موفقیت بدهند.
در حالی که عزیزان انگیزه باید منشا درونی داشته باشد و در صورتی که داوطلبی به عشق گوشی فلان مدل درس بخواند، بعد از مدتی خسته که شد، قید جایزه‌اش را می‌زند چون هدف و انگیزه درونی ندارد!
- اعمال برنامه‌های سفت و سخت
نداشتن هیچ تفریحی و غرق کردن داوطلب کنکوری در کلاس‌های متنوع و رنگارنگ و سخت‌گیری‌های شدیدی از این قبیل، فقط و فقط فرزند کنکوری شما را از درس خواندن بیزار می‌کنند.
هر داوطلب کنکوری نیاز دارد در طول هفته حداقل یک نصفه روز را درس نخواند و به استراحت و تفریح بپردازد. همچنین شرکت در انواع کلاس‌های کمک‌درسی و کنکوری، فقط انرژی و زمان فرزندتان را هدر می‌دهند و چون او وقت کافی برای مطالعه مطالب این کلاس‌ها ندارد، هیچ پیشرفتی نمی‌کند و بعد از مدتی سرخورده و ناامید خواهد شد.
اگر فرزندتان کنکور قبول نشد!
در انتها می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که اگر خدایی نکرده فرزند کنکوری شما به نتیجه دلخواهش نرسید و کنکور قبول نشد، به عنوان والدین این داوطلب چه واکنشی باید داشته باشید.
اولا از رفتارهای تهاجمی و احساسی پرهیز کنید چون ممکن است پیامدهای بدی داشته باشد. بعد از اینکه جو آرام شد حتما دلیل این اتفاق را از فرزندتان جویا شوید و اگر خود او هم قصد دارد یک سال دیگر تلاش کند، به طور جدی با هم به دنبال ریشه مشکلات و نیز راه‌حل آنها باشید.
اگر فرزند شما توان پشت کنکور ماندن ندارد، لطفا او را مجبور نکنید یک سال از عمرش را بیهوده هدر بدهد بلکه به دنبال استعدادهای او در سایر زمینه‌ها باشید. گاهی داوطلبان در سایر زمینه‌ها بسیار بیشتر از حیطه کنکور و درس می‌درخشند.
مقاله مرتبط: سبک زندگی کنکوری ها، لایف استایل رتبه برترها چگونه است؟
سخن آخر
قبول دارم که والدین همه انرژی و امکاناتشان را خالصانه فدای موفقیت فرزندانشان در کنکور سراسری می‌کنند تا فرزند کنکوری‌شان در آینده موفق و راحت زندگی کند، اما گاهی این والدین یکسری رفتارهای اشتباه و آسیب‌رسان دارند که ممکن است خودشان هم از این رفتارها و عواقب آنها آگاهی نداشته باشند.
در این محتوا ابتدا در مورد وظایف والدین کنکوری‌ها صحبت کردیم، در ادامه در مورد چند رفتار اشتباه والدین حرف زدیم و در انتها گفتیم اگر فرزند شما به هر دلیلی به نتیجه دلخواهش نرسید چه واکنشی باید به این اتفاق بدهید. اگر هنوز هم سوالی در ذهنتان دارید می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه محتوا با ما در میان بگذارید.
چند سوال متداول
مقایسه کردن، تحقیر کردن و برچسب زدن، مهمانی رفتن و مهمانی دادن دائمی، کنترل بیش از اندازه، توقع بیش از حد داشتن و قهر کردن با فرزند کنکوری.
اگر خود او اصرار به پشت کنکور ماندن دارد، به او کمک کنید ریشه مشکلات و راه‌حل آنها را پیدا کند. در غیر این صورت او را حمایت کنید تا در سایر زمینه‌ها استعداد خود را شکوفا کند.
وظایفی همچون حمایت مالی، فراهم کردن محیطی آرام، سنگ صبور بودن، دوست داشتن بی‌قید و شرط، درک کردن شرایط داوطلب و روحیه دادن به فرزند کنکوری.
درباره نویسنده
نویسنده : سارا رسولی
دانشجوی پزشکی اراک، فارغ التحصیل پروتز دندان تبریز ، مشاور تخصصی کنکور تجربی و عضو تیم تولید محتوای بانک کتاب پایتخت
کاشکی والدینم مثل بقیه بودن. به جای اینکه بگن درس بخون، تلاش کن و زحمت بکش، مخصوصا پدرم همش میگه باید کار کنی، باید بری پیش اقوام، باید به غیر از درس مهارت دیگه کسب کنی! خیلی پرتن از فضای کنکور! پدرم کتابهای توسعه فردی و اینا میخونه و در کارش به شدت موفقه ولی اصلا درکی از کنکور نداره😭مجبورم شدم برای کار صبحم مدرسه رو ول کنم، ورزش که میکنم، یک کار کوچیکه هم دارم، به خانواده هم کمک میکنم تا جای امکان اما باز هم در این بازه ی حیاتی همش داره غر میزنه برو خونه عمت، برو خونه بی بیت، اجتماعی باش! گفتم بابا جان یکم تحقیق کن در مورد کنکور و شرایطش و وظیفه هات بهش برخورد ... .دیگه خسته شدم. فکر کنم قراره استعدادم حیف بشه. من واقعاً رویا های بزرگی در درس دارم و خیلی درس خواندن رو دوست دارم.
سلام پایتختی عزیز 💙 از کسی که روی پدرتون نفوذ داره بخواید باهاش صحبت کنه، حتی می‌تونید برای مدیر یا معلم‌تون شرایط رو توضیح بدید تا اونها از پدرتون دعوت کنن بیاد مدرسه و باهاش صحبت کنن، در هر صورت براتون آرزوی موفقیت و بهبودی اوضاع رو داریم.
به نظرم اگه با مواد مخدر، لوازم زیبایی ، خوراکی های متنوع بی ارتباط باشید عملا بچه اتون هیچی نمیشه تو این زمونه که همه چی با وجود امکانات لازم وعدم حجاب، بچه ها اگه لیبرال می خواین باید بها بدی
سلام پایتختی عزیز💙 عجیبه. دنیای عجیبی شده
کاش خانوادم میدونستن دارن باهام چیکار میکنن 6ساله عمرم هدر رفت دائم در حال مقایسه شدنم دائم سرزنش و از بین رفتن عمرم دائم بین دعواهاشون منو قرار میدن و تا میتونن تحقیرم میکنن و تهدید امسالم که اگه قبول نشم باید عروسم کنن چون مردم میگن ترشیده دخترشون:)
😞😞😐
باسلام خدمت اساتید محترم من در مهر۱۳۷۱ دیپلم دانشسرای تربیت معلم گرفته ام،ومهر۱۴۰۱ بازنشست شده ام.ادامه تحصیل تامقطع کارشناسی آموزش ابتدایی داده ام .دوتافرزند دیپلمه دارم.که ادامه تحصیل نداده اند.سالهاست که به پزشکی فکر می کنم.علاقه شدید دارم ولی به علت مشغله کاری وامرارمعاش زندگی نتوانستم کنکوربدهم.ضمنا باپرس وجو وکنکاش حالا تصمیم دارم که دیپلم خودم را تطبیق بانظام جدید بدهم،ودیپلم تجربی بگیرم والان خودم رابرای امتحانات نهایی خرداد۱۴۰۲ آماده می کنم .که کتبی بامعدل۲۰ به چهل درصد کنکوربرسم ودرکنکور۱۴۰۲ ویااحتمالا ۱۴۰۳ پزشکی رتبه دورقمی قبول شوم وبتوانم انگیزه ای باشم برای فرزندانم ودانش آموزان که هرکس باخت کوشی می تواند به شرطی که بخواهد انشالله .ازشمابزرگواران ملتمسانه استدعا دارم که برای قبولی درامتحانات نهایی دوازدهم تجربی وکنکور های سال آتی چگونه برنامه ریزی کنم وچگونه شروع کنم. واقعا تشنه قبولی درکنکورتجربی هستم ولی هیچ گونه اطلاع ات درزمینه قبولی وموفقیت دررشته پزشکی راندارم واینکه چه منابعی راباید تهیه کنم وچگونه برنامه ریزی کنم.لطفا مرا راهنمایی بفرمایید
سلام پایتختی عزیز💙 با توجه به تلاش شما برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی، بهترین راه برای شروع برنامه ریزی، مشاوره با مشاور تحصیلی است. یک مشاور تحصیلی می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه‌ریزی مناسبی برای قبول شدن در کنکور داشته باشید و همچنین می‌تواند به شما منابع و راهکارهایی را پیشنهاد دهد که برای موفقیت در رشته پزشکی مفید هستند. علاوه بر این، مشاور تحصیلی می‌تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از رشته پزشکی و شرایط آن پیدا کنید و به شما نکات و توصیه‌های مفید درباره این رشته بدهد. بنابراین، پیشنهاد ما به شما این است که با یک مشاور تحصیلی تماس بگیرید و با او درباره برنامه ریزی و راهکارهایی که برای قبولی در کنکور و موفقیت در رشته پزشکی لازم است صحبت کنید.
چرا این کنکور رو کلا حذف نمیکنن
سلام پایتختی عزیز💙 به مرور قرار هستش که این اتفاق بیفته