روش صحیح درس خواندن، بهترین روش درس خواندن چیست؟

بسیاری از ما در کودکی از رفتن به مدرسه طفره می‌رفتیم زیرا دوست داشتیم بیشتر بازی کنیم و به فعالیت‌هایی غیر از درس‌خواندن بپردازیم. بسیاری تصور می‌کنند که درس‌خواندن فقط برای یافتن شغل مناسب در آینده است. اما شغل تنها علت درس‌خواندن نیست بلکه دلیل مهم‌بودن مطالعه و تحصیل، تأثیر عمیقی است که بر افراد و جوامع می‌گذارد.

آموزش حق اساسی هر فرد است و به او کمک می‌کند تا زندگی بهتری را پیش‌رو داشته‌باشد. به‌دلیل اهمیت این موضوع در این مقاله قصد داریم در مورد روش صحیح درس خواندن صحبت کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.

اهمیت درس‌خواندن

درس‌خواندن به انسان آگاهی و دانش می‌بخشد و نظم و انضباط، احساس مسئولیت و ارزش کار گروهی را به ارمغان می‌آورد. درس‌خواندن به افزایش اعتماد‌به‌نفس و بهبود تصمیم‌گیری کمک می‌کند و برای حمایت از توسعه اقتصادی و اخلاقی افراد و جوامع لازم است.

در ادامه به دلایل اهمیت درس‌خواندن اشاره می‌کنیم.

• بدیهی است که یکی از دلایل درس‌خواندن، شانس به‌دست‌آوردن شغل مناسب است. علی‌رغم داشتن مهارت‌ و اشتیاق لازم برای نوآوری، ممکن است رسیدن به یک موقعیت شغلی بدون مدرک دانشگاهی امکان‌پذیر نباشد. مدرک دانشگاهی به‌عنوان یک بلیط ورودی برای یک حرفه موفق عمل می‌کند.
• زمانی که صلاحیت و مدرک تحصیلی بالاتری داشته‌باشید، شانس بیشتری برای به‌دست‌آوردن شغلی با درآمد بالاتر خواهید داشت.
• درس‌خواندن باعث ایجاد حس شایستگی می‌شود که می‌تواند به‌عنوان واحد برابری مورد استفاده قرار گیرد. افرادی که براساس مدرک و مهارت‌های خود شغل پیدا می‌کنند، احساس عادلانه‌تری از متمایزشدن توسط سیستم‌های طبقات اجتماعی دارند.
• استفاده از روش صحیح درس خواندن باعث می‌شود که خیلی چیزها را یاد بگیرید و درک کنید. درک درست از چگونگی کارکرد امور در جامعه، فرد را مستقل می‌کند.
• درس‌خواندن به رشد مهارت‌های تحلیلی و توانایی درک چیزهای پیچیده مانند احساسات انسانی و جنبه‌های روانی زندگی کمک می‌کند.
• درس‌خواندن موجب کسب علم می‌شود و باعث می‌شود که اعتماد‌به‌نفس‌ بیشتری داشته‌باشید و بتوانید مطمئن‌تر و بهتر تصمیم‌گیری کنید.
• مطالعه به شما کمک می‌کند تا عادت‌های خوب و شیوه‌های سالم را در هر جنبه‌ای از زندگی یاد بگیرید.
• درس‌خواندن می‌تواند علاقه شما را به خود جلب کند و به یک سرگرمی سالم برایتان تبدیل شود.
• مطالعه می‌تواند شما را در جریان اخبار، مهارت‌ها و تکنولوژی روز قرار دهد.
• درس‌خواندن به شما کمک می‌کند تا یاد بگیرید چگونه مشکلات را حل کنید و برای شایستگی و مهارت‌های خود ارزش قائل شوید.

چگونه خود را برای روش صحیح درس خواندن آماده کنیم؟

هر کاری آداب و اصول خود را دارد. درس‌خواندن نیز از این قاعده مستثنی نیست و باید برای آن یک‌سری اقدامات انجام داد تا تاثیر و بازدهی بیشتری داشته‌باشد. در ادامه نحوه آمادگی برای روش صحیح درس خواندن را با هم مرور می‌کنیم.

زمان را مدیریت کنید

یک برنامه هفتگی تنظیم کنید و زمان مشخصی را در روز به درس خواندن اختصاص دهید. تنظیم برنامه هفتگی موجب بهبود نمرات شما خواهد شد. همچنین زمان مطالعه با توجه به مقطع و رشته تحصیلی می‌تواند متفاوت باشد. مطمئن شوید که تا آنجا که ممکن است به برنامه خود پایبند هستید، اما نترسید که گاهی اوقات از برنامه جا بمانید.

سعی کنید برنامه مطالعه خود را واقع‌بینانه بنویسید تا بتوانید از عهده اجرای آن بر بیایید.

بین مدرسه، کار و فعالیت‌های فوق برنامه خود، تعادل برقرار کنید. اگر کلاس‌هایتان وقت زیادی از شما می‌گیرند، می‌توانید تا زمانی که نمرات خود را بهبود ببخشید، کار بعد از مدرسه یا یکی از فعالیت‌های فوق برنامه خود را رها کنید. به‌یاد داشته‌باشید که تحصیل شما مهمترین چیز است، زیرا پایه و اساس موفقیت آینده شماست.

برای بهره‌مندی از روش صحیح درس خواندن، استراحت کافی داشته‌باشید

در برنامه خود زمان لازم برای خواب کافی قرار دهید. هر شب خوب بخوابید تا بتوانید از زمان مطالعه خود بهترین استفاده را ببرید. خواب کافی درست قبل از شرکت در آزمون مهم است.

مطالعات نشان داده‌اند که خواب، حافظه را بهبود می‌بخشد و بر افزایش توجه در هنگام پاسخ‌دهی به سوالات تاثیر مثبت دارد.

بیدارماندن در شب قبل از امتحان برای درس‌خواندن ممکن است ایده خوبی به نظر برسد، اما اگر در طول هفته‌ها مطالعه کنید، نیازی نیست شب قبل از امتحان بی‌خوابی بکشید. خواب خوب شبانه، به عملکرد بهتر شما در امتحان کمک می‌کند و مانع از خستگی و بی‌حالی می‌شود.

اگر بنا به دلایلی، کمی کمتر خوابیدید، قبل از مطالعه یک چرت کوتاه بزنید. چرت خود را به ۱۵ تا ۳۰ دقیقه محدود کنید. پس از بیدارشدن از خواب کمی نرمش کنید و سپس خود را برای درس‌خواندن آماده کنید.

ذهن خود را از چیزهایی که به موضوع مطالعه ربط ندارند، پاک کنید

اگر چیزهای زیادی در ذهن خود دارید، قبل از شروع مطالعه چند دقیقه وقت بگذارید و در مورد آنچه به آن فکر می‌کنید و احساسی که دارید بنویسید. این کار به شما کمک می‌کند تا ذهن خود را پاک کنید و تمرکز لازم برای اجرای روش صحیح درس خواندن را داشته‌باشید.

عوامل حواس‌پرتی الکترونیکی را کنار بگذارید

یکی از بدترین عوامل حواس‌پرتی برای مطالعه، وسایل الکترونیکی مانند موبایل، لپ‌تاپ و تبلت هستند پس قبل از مطالعه موبایل خود را در حالت پرواز قرار دهید یا آن را خاموش کنید.

همچنین اگر برای درس خواندن به لپ‌تاپ یا تبلت نیاز دارید، پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی که روی آن‌ها نصب هستند را غیرفعال کنید تا در هنگام مطالعه موجب حواس‌پرتی شما نشوند. در غیراین‌صورت آن‌ها را خاموش کنید و دور از دسترس خود قرار دهید.

پنج روش صحیح درس خواندن

برای این‌که درس خواندن موثر واقع شود، می‌توانید از یک‌سری روش‌ها استفاده کنید. در ادامه پنج روش صحیح درس خواندن را به شما معرفی خواهیم کرد.

روش پنج مرحله‌ای را امتحان کنید

این روش که به نام SQ3R معروف است، نوعی درس خواندن فعال است که به درک و یادگیری بهتر مطالب کمک می‌کند و 5 مرحله زیر را شامل می‌شود:

• بررسی
• سوال
• خواندن
• از حفظ گفتن
• مرور

این روش موجب می‌شود تا یک تصویر از مطالب در ذهن داشته‌باشید و به‌طور فعال مطالعه کنید تا هنگام خواندن یک فصل یا مقاله، آمادگی بیشتری به‌دست آورید. درس‌خواندن با روش SQ3R به این‌صورت است که:

• ابتدا نگاهی اجمالی به مبحثی که قرار است مطالعه کنید، می‌اندازید و به جداول، شکل‌ها، سرفصل‌ها و کلمه‌های کلیدی آن توجه می‌کنید.
• سپس هر عنوان آن را به یک سوال تبدیل می‌کنید.
• اکنون در حالی‌که در تلاش هستید تا به سوالاتی که از سرفصل‌ها مطرح کرده‌اید، پاسخ دهید، مبحث مورد نظر را مطالعه می‌کنید.
• در مرحله بعد، پاسخ سؤالات و هر اطلاعات مهمی را که از این مبحث به یاد دارید را بیان می‌کنید.
• در مرحله آخر، مبحث را مرور می‌کنید تا مطمئن شوید تمام ایده‌های اصلی آن در ذهن شما نقش بسته‌اند. سپس به این فکر کنید که چرا این مبحث مهم است.

از استراتژی THIEVES استفاده کنید

وقتی شروع به مطالعه یک فصل جدید می‌کنید، اگر مرور اجمالی فصل را با استفاده از روش صحیح درس خواندن THIEVES انجام دهید، اطلاعات موجود در آن فصل بسیار معنادارتر و یادگیری آن آسان‌تر می‌شود. این استراتژی مراحل زیر را دارد:

• با عنوان شروع کنید. عنوان در مورد مبحث/مقاله/فصل به شما چه می‌گوید؟ از قبل در مورد این موضوع چه اطلاعاتی دارید؟ هنگام مطالعه باید به چه چیزی فکر کنید؟ این کار به شما کمک می‌کند تا مطالعه خود را چارچوب‌بندی کنید.
• عناوین اصلی و فرعی را مرور کنید. این عنوان‌ها در مورد آنچه قرار است مطالعه کنید، به شما چه می‌گویند؟ هر عنوان یا زیرعنوان را به یک سوال تبدیل کنید تا به مطالعه شما کمک کند.
• به‌سراغ مقدمه بروید. مقدمه چه چیزی به شما می‌گوید؟
• جمله اول هر پاراگراف را بخوانید. آن‌ها معمولا جملات موضوعی هستند و به شما کمک می‌کنند تا بدانید در این پاراگراف قرار است درباره چه چیزی صحبت شود.
• به بخش‌های بصری و واژگان نگاه کنید. آن‌ها شامل جداول، نمودارها و گراف‌ها هستند. مهم‌تر از آن، به کلمات یا پاراگراف‌هایی با رنگ‌های مختلف و فهرست‌های عددی برجسته، مورب و خط‌دار نگاه کنید.
• سوالات پایان فصل را بخوانید. تا پایان مطالعه فصل چه مفاهیمی را باید یاد بگیرید؟ در حین مطالعه این سوالات را در ذهن داشته‌باشید.
• قبل از اینکه فصل را به‌طور کامل بخوانید، به خلاصه فصل نگاه کنید تا ایده خوبی درباره موضوع آن پیدا کنید.

مقاله مرتبط: آرامش ذهن؛ رازهای ایجاد آرامش در هنگام درس‌خواندن

برای اجرای روش صحیح درس خواندن، مطالب را خلاصه کنید

سومین روش این است که مطالب را به‌صورت خلاصه و با زبان خود بنویسید. به این ترتیب می‌توانید به‌جای زبان کتاب درسی، با زبان خود مطالب را درک کنید. همچنین این امکان برایتان فراهم می‌شود که طرح کلی مطلب را بر اساس ایده‌های اصلی و مهم‌ترین نکات فرعی سازماندهی کنید.

اگر حریم خصوصی کافی دارید، خواندن خلاصه‌ها با صدای بلند می‌تواند به یادگیری بهتر شما کمک کند. اگر یک آموزنده شنیداری هستید یا هنگام بیان کلامی بهتر یاد می‌گیرید، این روش ممکن است برای شما مفید باشد.

در صورتی‌که در خلاصه‌کردن مطالب مشکل دارید، سعی کنید آن را به شخص دیگری آموزش دهید. نحوه آموزش شما باید به‌گونه‌ای باشد که طرف مقابل هیچ اطلاعاتی در مورد مطلب موردنظر ندارد. بدین‌ترتیب یاد می‌گیرید که چگونه مطلب را ساده کنید تا فهم آن راحت‌تر باشد.

هنگام خلاصه‌نویسی از رنگ‌های مختلف استفاده کنید. مغز وقتی اطلاعات را با رنگ مرتبط می‌کند، راحت‌تر به خاطر می‌آورد.

فلش‌کارت درست کنید

یک سوال، اصطلاح یا ایده را در یک طرف فلش‌کارت بنویسید و در طرف دیگر، پاسخ آن را مشخص کنید. مزیت فلش‌کارت :

• آماده‌سازی آن راحت است
• می‌توانید آن‌ها را با خود حمل کنید و در جاهای مختلف که فرصت دارید، آن‌ها را مطالعه کنید.

نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های رایگان مختلفی برای فلش‌کارت ارائه شده‌اند. اگر می‌خواهید در فضا و هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید، یکی از آن‌ها را روی موبایل یا رایانه خود نصب و از آن استفاده کنید.

به‌یاد داشته‌باشید که یادگیری از طریق فلش‌کارت، نیاز به مرور و تکرار منظم دارد. پس به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که وقفه‌ای در مطالعه شما ایجاد نشود.

تداعی معنی ایجاد کنید

موثرترین راه برای حفظ اطلاعات، گره‌زدن آن‌ها به اطلاعاتی است که قبلاً در ذهن شما ثبت شده‌اند. بنابراین شما به راحتی می‌توانید مطالب دشوار یا زیاد را به خاطر بسپارید و در زمان مناسب آن‌ها را به یاد آورید.

از سبک یادگیری خود بهره ببرید. اگر در به‌خاطر سپردن یک مفهوم مشکل دارید، یک شعر یا یک جمله خنده‌دار یا ریتمیک در مورد آن بنویسید. یا این‌که می‌توانید یک نقاشی کمیک در مورد آن بکشید. نقاشی شما هر چقدر غیرعادی‌تر باشد، بهتر در ذهن ثبت و به خاطر آورده می‌شود.

از مهارت‌های تجسم استفاده کنید. یک فیلم از مفهومی که می‌خواهید به خاطر بسپارید را در ذهن خود بسازید.  از حواس خود بهره ببرید. چه بویی دارد؟ چگونه به‌نظر می‌رسد؟ چه احساسی دارد؟ صدایش چگونه است؟ و …

اشتباهاتی که در هنگام درس‌خواندن انجام می‌دهیم

بسیاری از ما به‌صورت آگاهانه یا ناآگاهانه، روش‌ها و عادت‌هایی داریم که تاثیر منفی روی کیفیت درس‌خواندن‌مان می‌گذارند. این روش‌ها و عادت‌ها موجب می‌شوند که مطالعه و یادگیری ما موثر نباشد و به نتایج قابل‌توجهی دست پیدا نکنیم.

در ادامه به چند اشتباه رایج درس‌خواندن اشاره خواهیم کرد. 

درس‌خواندن بدون داشتن برنامه

بسیاری از دانش‌آموزان بدون این‌که از روش صحیح درس خواندن استفاده کنند و برنامه‌ای داشته‌باشند، شروع به مطالعه می‌کنند. اگر فقط یک گزینه برای مطالعه باشد ممکن است هیچ سردرگمی اتفاق نیفتد، اما هنگامی‌که گزینه‌ها زیاد می‌شوند و دانش‌آموز مجبور است، دروس و مباحث مختلفی را مطالعه کند، نبود برنامه می‌تواند او را با چالش جدی روبه‌رو کند.

درس‌خواندن در هنگام انجام فعالیت‌های دیگر

تماشای تلویزیون، گپ‌زدن با دوستان، یا خوردن تنقلات در حین درس‌خواندن، ممکن است برای شما عادی به‌نظر برسد اما این چیزی است که ما آن را چندوظیفه‌ای می‌نامیم. انجام چند کار به‌طور هم‌زمان همیشه باعث می‌شود فرد بازدهی کمتری داشته‌باشد.

مدیریت و توجه به دو چیز یا بیشتر در یک زمان، یکی از مهم‌ترین عوامل نداشتن تمرکز است.

مقاله مرتبط: درس خواندن در شب؛ 🌙شب بهتر است یا روز ؟

درس خواندن در رختخواب

بسیاری از دانش‌آموزان به‌جای استفاده از میز و صندلی مطالعه، دوست دارند در حالی‌که در رختخواب دراز کشیده‌اند مطالعه کنند. مطالعه در رختخواب ممکن است از نظر شما عادی باشد اما معایب زیادی دارد:

• اول: وقتی در رختخواب درس می‌خوانید در وضعیت بدنی نادرست قرار می‌گیرید که منجر به گردن‌درد و کمردرد می‌شود.
• دوم: مشخص شده است که انجام تکالیف یا درس‌خواندن در رختخواب، می‌تواند تمرکز فرد را کاهش دهد. زیرا بیشتر افراد تمایل دارند رختخواب خود را با راحتی و خواب مرتبط کنند.

یادداشت‌برداری بدون یادگیری مطالب

یادداشت‌برداری بعد از یادگیری و درک مطالب در کلاس می‌تواند بسیار مفید باشد. این کار نه تنها درک ما از مطالب را تقویت می‌کند، بلکه حافظه ما را نیز بهبود می‌بخشد.

وقتی قبل از یادگیری یادداشت‌برداری می‌کنیم، بیشتر تمرکز ما روی نوشتن است و توانایی فکرکردن به آنچه می‌نویسیم را از دست می‌دهیم.

درس‌خواندن برای مدت طولانی بدون استراحت

این یک روش اشتباه است. مطالعه بدون استراحت هرگز برای شما مفید نخواهد بود. زیرا باعث می‌شود احساس خستگی کنید و سلامت شما تحت تاثیر منفی آن قرار گیرد. مطالعه مداوم، انرژی بدنی و ذهنی شما را تخلیه می‌کند و مانع از جبران آن می‌شود.

در حالی‌که استراحت در حین مطالعه، ذهن را تازه می‌کند و موجب ریکاوری مناسب بدن برای مطالعه موثر می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد روش صحیح درس خواندن صحبت کردیم و از اهمیت آن سخن گفتیم. همچنین به اشتباهاتی که دانش‌آموزان در هنگام درس‌خواندن انجام می‌دهند پرداختیم. یادگیری روش‌های صحیح مطالعه نقش موثری در میزان یادگیری و درک مطلب دارند. از این‌رو دانش‌آموزان باید این روش‌ها را یاد بگیرند و در هنگام درس‌خواندن از آن‌ها استفاده کنند تا بتوانند، بهتر و سریع‌تر به نتایج موردنظر خود برسند.

شما چه روش‌های دیگری را برای درس خواندن پیشنهاد می‌دهید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات ارزشمند خود را با ما و خوانندگان عزیز در قسمت نظرات این محتوا کامنت کنید.

سوالات پرتکرار

در این قسمت به سوالات رایجی که در مورد روش صحیح درس خواندن پرسیده می‌شود، پاسخ می‌دهیم.