دانش‌آموزان حواس پرت و بی‌دقت؛ معرفی علل و راه های مقابله

10 آبان 1403
سارا رسولی
زمان مطالعه : 10 دقیقه
دانش‌آموزان حواس پرت و بی‌دقت؛ معرفی علل و راه های مقابله

دانش‌آموزان حواس پرت و بی‌دقت اکثر اوقات صحبت‌های معلم را نه به خاطر بهره هوشی پایین بلکه به خاطر نداشتن تمرکز، درست متوجه نمی‌شوند. همچنین، این دانش آموزان سوالات امتحانی را نه به خاطر ضعف علمی، بلکه به خاطر ندیدن یک کلمه در صورت سوال اشتباه پاسخ می‌دهند و اگر این موضوعات تکرار شوند، می‌توانند روی اعتماد به نفس آنها تاثیر منفی بگذارند. حواس‌ پرتی دانش‌آموزان نه تنها روی روند یادگیری خودشان تاثیر منفی دارد بلکه می‌تواند باعث حواس‌ پرتی همکلاسی‌ها و خراب کردن فضای کلاس درس هم بشود.

بنابراین، در ادامه ابتدا قصد داریم با ویژگی‌های دانش‌آموزان حواس پرت آشنا شویم و در مورد درمان بی‌دقتی دانش‌آموزان صحبت کنیم، در انتها هم موضوع حواس پرتی را به صورت اختصاصی برای دانش‌آموزان ابتدایی بررسی کنیم و راهکارهایی برای آن ارائه دهیم، پس تا انتها با پایتخت کتاب همراه باشید. 

ویژگی‌های دانش‌آموزان حواس پرت

شاید نتوانیم به راحتی روی هر دانش‌آموزی برچسب حواس پرتی بزنیم و بهتر است برای تایید این قضیه از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیریم. با این حال بهتر است با ویژگی‌های این گروه از دانش‌آموزان آشنا شویم تا بتوانیم آنها را برای حل مشکل‌شان راهنمایی کنیم، حتی شاید خود شما دانش‌آموزی باشید که احساس می‌کنید به اندازه کافی دقت ندارید.

در ادامه به برخی از ویژگی‌های این دانش‌آموزان اشاره کرده‌ایم: 

تخفیف یهویی

  • برای یادگیری کامل یک موضوع لازم است مطالب چند بار برای آنها توضیح داده شود. 
  • در حین تدریس معلم در حال جنب و جوش و فعالیت هستند و توجه زیادی به تخته ندارند. 
  • در صورتی که معلم از دانش‌آموزان بخواهد روی انجام فعالیتی تمرکز کنند، دانش‌آموز حواس پرت زودتر از سایرین از انجام این کار دست می‌کشد. 
  • معمولا در برگه امتحان راه‌حل‌ها و اصل مطلب را می‌نویسند اما در نوشتن برخی جزئیات یا انجام محاسبات ساده اشتباه می‌کنند. 
  • هنگام صحبت کردن دائم موضوع بحث را تغییر می‌دهند چون افکار آنها مدام در حال تغییر کردن است. 
  • ممکن است نتوانند در کارهای گروهی شرکت کنند یا ارتباط موثری با همکلاسی‌ها و معلم‌شان برقرار کنند. 
  • معمولا تاریخ برگزاری امتحانات یا انجام تکالیف را فراموش می‌کنند. 
  • ممکن است از خودشان رفتارهای خشونت‌آمیز نشان دهند یا از دستورات معلم سرپیچی کنند. 
استرس و اضطراب دانش‌آموزان؛ راهکارهای طلایی برای کنترل و مدیریت استرس

مقاله مرتبط: استرس و اضطراب دانش‌آموزان؛ راهکارهای طلایی برای کنترل و مدیریت استرس

نحوه برخورد با دانش‌آموزان بی‌دقت

نحوه برخورد با دانش‌آموزان بی‌دقت

قبل از هر چیز لازم است تاکید کنیم که با لج بازی، مقایسه کردن، تنبیه یا سرزنش کردن این دانش‌آموزان راه به جایی نمی‌برید و حتی ممکن است اوضاع را پیچیده‌تر کنید. به عنوان معلمی که با دانش‌آموزان بی‌دقت سروکار دارد، ابتدا لازم است دوستانه با این دانش‌آموزان صحبت کنید و از آنها بخواهید در مورد دلایل بی‌قراری سر کلاس، نداشتن تمرکز، بی‌توجهی نسبت به انجام تکالیف یا تکرار اشتباهات کوچک و جزئی در امتحانات با شما صحبت کنند. این کار را با احتیاط و در حد ظرفیت دانش‌آموزان انجام دهید.

در گام بعدی حتما والدین این دانش‌آموزان را در جریان بگذارید و بعد آنها را به یک مشاور یا روانشناس ارجاع دهید. روانشناسان این دانش‌آموزان را از لحاظ اختلال عملکرد تمرکز یا ADHD یا سایر مشکلات روانشناختی بررسی می‌کنند و به صورت ریشه‌ای با این مشکل برخورد می‌کنند. 

راهکارهایی نوین برای یادگیری بهتر دانش‌آموزان

مقاله مرتبط: راهکارهایی نوین برای یادگیری بهتر دانش‌آموزان

درمان بی‌دقتی دانش‌آموزان

بی‌دقتی دانش‌آموزان می‌تواند دلایل روانی، جسمی یا اجتماعی مختلفی داشته باشد و درمان بی‌دقتی دانش‌آموزان بستگی به علت ایجاد این بی‌دقتی دارد، برای مثال درمان رفع اختلال عملکرد تمرکز، باید توسط یک روانشناس یا روانپزشک صورت بگیرد. با این حال یکسری درمان‌ها و راهکارها وجود دارد که والدین و معلمان می‌توانند برای حل مشکل بی‌دقتی دانش‌آموزان استفاده کنند، در ادامه به این درمان‌ها اشاره می‌کنیم: 

  • مطمئن شوید که علت عملکرد ضعیف دانش‌آموز بی‌دقتی و حواس پرتی او است، چون گاهی این موضوع یک دلیل ساده مانند ضعیف بودن چشم دانش‌آموز یا احساس ناامنی در کلاس درس دارد و هیچ ربطی به بی‌دقتی و اختلال توجه ندارد. برای سنجش این موضوع یک مسئله از کتاب درسی در مقابل او بگذارید و بخواهید زیر نظر شما آن مسئله را پاسخ دهد. 
  • از او بپرسید که چه چیزهایی سر کلاس حواسش را پرت می‌کنند یا چه موضوعاتی ذهنش را مشغول کرده و مانع از این می‌شود که او حواسش را جمع کند. گاهی دانش‌آموز به خاطر مسائل خانوادگی درگیری ذهنی پیدا می‌کند و این موضوع روی دقت و تمرکز او تاثیر می‌گذارد. 
  • بازه‌های تمرکز را برای این دانش‌آموزان کوتاه‌تر کنید و آنها را برای تمرکز داشتن روی یک موضوع و انجام فعالیت کلاسی تشویق کنید. برای مثال اگر از سایر دانش‌آموزان می‌خواهید به مدت ۲٠ دقیقه روی یک فعالیت درسی تمرکز کنند، از دانش‌آموز حواس پرت بخواهید بعد از ۱٠ دقیقه تکلیفش را به شما نشان دهد و تاکید کنید مهم نیست تا کجا پیشروی کرده است. 
  • به سادگی از آنها بخواهید بعد از حل هر مسئله یا اتمام پاسخ‌گویی به سوالات امتحانی، چند دقیقه وقت بگذارد و پاسخ‌هایش را از اول بخواند. در صورتی که دانش‌آموزان به انجام این کار عادت کنند، تا حد زیادی بی‌دقتی آنها کنترل می‌شود. 
  • از آنها بخواهید یک دفترچه در کیفشان بگذارند و در پایان هر کلاس، تکالیفی که باید انجام بدهند و تاریخ امتحانات را یادداشت کنند. 
  • در انتها اگر احساس می‌کنید مشکل بی‌دقتی دانش‌آموزی با این درمان‌ها رفع نمی‌شود، باید از یک روانشناس کمک بگیرید. 
چگونه یک دانش آموز موفق باشیم؛ 7 رازی که باید بدانید!

مقاله مرتبط: چگونه یک دانش آموز موفق باشیم؛ 7 رازی که باید بدانید!

علت حواس‌ پرتی دانش‌آموزان ابتدایی

علت حواس‌ پرتی دانش‌آموزان ابتدایی

دانش‌آموزان ابتدایی بیشتر از سایر دانش‌آموزان حواس پرتی و بی‌دقتی را تجربه می‌کنند، چون محیط مدرسه، لزوم گوش دادن به تدریس معلم، انجام تکالیف و شرکت در امتحانات، همگی موضوعات جدیدی برای این دانش‌آموزان محسوب می‌شوند و ممکن است کمی طول بکشد تا این افراد با شرایط جدید خود را وفق دهند و حواسشان را جمع کنند. برای حواس پرتی دانش‌آموزان دبستانی می‌توانیم سه دسته دلیل در نظر بگیریم، در جدول زیر این دلایل را به همراه مثال‌هایشان بررسی کرده‌ایم. 

علت حواس‌پرتیمثال
مشکلات درونی دانش‌آموزمشکلات جسمانی مانند میگرن یا ضعف بینایی
عادت نداشتن به محیط مدرسه
گرسنگی و تشنگی
خواب‌آلودگی
نداشتن علاقه به درسی خاص یا در کل درس خواندن
دلایل بیرونی و محیطینور نامناسب کلاس
شلوغی بیش از حد کلاس درس
معلم سخت‌گیر یا معلمی که رفتار مناسبی ندارد
دمای نامناسب کلاس
سر و صداهای خارج از کلاس درس
مشکلات خانوادگی
استفاده از گوشی موبایل یا تبلت در کلاس درس
مشکلات روانی و احساسیاختلال عملکرد تمرکز یا ADHD
ترس از معلم یا فضای مدرسه
مشکل در برقراری ارتباط با سایر دانش‌آموزان
استرس ناشی از رفتارهای نامناسب والدین
ناامیدی از آینده
نیاز به دریافت توجه حتی با روش‌های منفی
7 قدم آماده کردن کلاس اولی‌ها برای ورود به مدرسه

مقاله مرتبط: 7 قدم آماده کردن کلاس اولی‌ها برای ورود به مدرسه

راهکارهای مقابله با حواس‌ پرتی دانش‌آموزان ابتدایی

ممکن است با دیدن لیست بلند بالای دلایل بی‌دقتی دانش‌آموزان، برای پیدا کردن راهکارهای مقابله با حواس‌ پرتی دانش‌آموزان ناامید شوید، در ادامه قرار است راهکارهای عملی به شما ارائه کنیم که بارها امتحان خود را پس داده‌اند و برای طیف وسیعی از دانش‌آموزان مفید واقع شده‌اند. 

  • برای دانش‌آموزان چک آپ و بررسی‌های منظم جسمانی در نظر بگیرید، مثلا والدین می‌توانند فرزندشان را به صورت منظم نزد بینایی سنجی ببرند تا مشکلات احتمالی بینایی آنها را شناسایی کنند. 
  • والدین تغذیه کافی، سالم و مغذی برای فرزندشان تدارک ببینند و از آنها بخواهند حتما در زنگ‌های تفریح خوراکی‌هایشان را بخورند. 
  • اگر دانش‌آموز عادت دارد شب‌ها تا دیر وقت بیدار بماند، باید هر چه سریع‌تر الگوی خواب او اصلاح شود. 
  • والدین و معلمان با روش‌های مناسبی مانند تقدیر از دانش‌آموز در مقابل همکلاسی‌ها، آنها را به درس خواندن و دقت کردن تشویق کنند و از سرزنش، توهین یا مقایسه کردن او بپرهیزند. 
  • فضای کلاس از لحاظ نور، دما و سروصدای محیط بیرون بررسی شده و در صورت لزوم اصلاحاتی در این زمینه انجام شود.
  • بهتر است معلم‌ها از ابزار و روش‌های خلاقانه مانند استفاده از بازی، برای ایجاد علاقه و انگیزه در دانش‌آموزان استفاده کنند. 
  • بهتر است گاهی والدین در مورد نحوه برخورد معلم یا سایر همکلاسی‌ها با فرزندشان صحبت کنند و از او بخواهند به آنها اعتماد کند و مشکلاتش را در محیط خانواده بازگو کند. 
  • تا حد امکان گوشی موبایل یا تبلت در اختیار دانش‌آموزان قرار ندهید و استفاده از این لوازم را در کلاس درس ممنوع کنید. 
  • بهتر است والدین محیط خانه را از لحاظ تنش‌های روانی بررسی کنند یا حتی رفتار خود را با دانش‌آموز زیر نظر بگیرند. گاهی کم کردن تنش‌های خانوادگی یا برقراری ارتباط دوستانه با فرزندتان و تعدیل خواسته‌ها و توقعتان از او، مشکل حواس پرتی و بی‌دقتی آنها را حل می‌کند. 
  • برای کاهش استرس و تنش‌های روانی، تکنیک‌های تنفس عمیق و تن‌آرامی را به دانش‌آموزان یاد بدهید. 
  • برای بررسی اختلال عملکرد تمرکز یا سایر مشکلات روانشناختی، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید. 
افت تحصیلی دانش آموزان؛ دلایل، نشانه‌ها و راهکارهای کلیدی جبران آن

مقاله مرتبط: افت تحصیلی دانش آموزان؛ دلایل، نشانه‌ها و راهکارهای کلیدی جبران آن

سوالات متداول

دانش‌آموزان حواس پرت و بی‌دقت چه ویژگی‌هایی دارند؟

سر کلاس به جای تمرکز روی تدریس معلم، در حال جنب و جوش هستند، زمان برگزاری امتحانات یا انجام تکالیف را فراموش می‌کنند، نمی‌توانند روی یک فعالیت برای مدت طولانی تمرکز کنند و سایر ویژگی هایی که در مقاله توضیح داده شده است.

به عنوان معلم چطور با دانش‌آموز بی‌دقت برخورد کنیم؟

لازم است ابتدا رفتار دوستانه‌ای با دانش‌آموز داشته باشید و در حد ظرفیتش با او در مورد این موضوع صحبت کنید. سپس لازم است والدین را در جریان بگذارید و بعد دانش‌آموز را به یک روانشناس ارجاع دهید. 

راهکارهای مقابله با حواس‌ پرتی دانش‌آموزان ابتدایی چیست؟

بررسی سلامت جسمانی و روانی دانش‌آموز، فراهم کردن فضای آموزشی استاندارد، نظارت بر خواب شب و مصرف تغذیه در مدرسه، بررسی روابط دانش‌آموز با معلم و همکلاسی‌ها، ممنوعیت استفاده از گوشی و تبلت و سایر راهکارهایی که در مقاله توضیح داده شده است.

سخن پایانی

حواس پرتی و بی‌دقتی دانش‌آموزان یک مسئله جدی است که نباید دست کم گرفته شود، از طرفی خوشبختانه کشف دلایل این موضوع و ارائه راه‌حل برای آن، امکان‌پذیر است. گفتیم دانش‌آموزان بی‌دقت ویژگی‌هایی دارند که به کمک آنها می‌توان چنین دانش‌آموزانی را شناسایی کرد. همچنین، در مورد نحوه برخورد با این گروه از دانش آموزان و دلایل بی‌دقتی آنها صحبت کردیم. در انتها راهکارهای مقابله با حواس‌ پرتی دانش‌آموزان معرفی کردیم.

اگر سوالی در مورد این موضوع دارید یا راهکار دیگری برای حل این مسئله به ذهنتان می‌رسد، خوشحال می‌شویم نظرات‌تان را در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید. 

درباره نویسنده

سارا رسولی

نویسنده : سارا رسولی

دانشجوی پزشکی اراک، فارغ التحصیل پروتز دندان تبریز ، مشاور تخصصی کنکور تجربی و عضو تیم تولید محتوای بانک کتاب پایتخت

نظرات کاربران ثبت دیدگاه
نظر خود را ثبت کنید
نظرات ثبت شده
ااااا دیدی چی شد؟ هیچ کس نظر نذاشته :(
آخرین مقالات پایتخت کتاب