یادگیری سریع؛ آشنایی با تکنیک نقشه کشی ذهنی

اهمیت یادگیری را نمی‌توان دست کم گرفت. یادگیری به ما قدرت می‌دهد تا ایده‌های خود را محقق و پتانسیل کامل خود را درک کنیم. سرعت کسب دانش جدید، عملاً به اندازه حجم آن، مهم است. چه کسی دوست ندارد حجم زیادی از اطلاعات را در کوتاه‌ترین زمان به خاطر بسپارد؟

اگر می‌خواهید سرعت یادگرفتن خود را بالا ببرید به رویکرد جدیدی نیاز دارید. در این مقاله قصد داریم در مورد یادگیری سریع و روش‌های آن صحبت کنیم. اگر علاقه‌مند به این موضوع هستید تا انتها همراه ما باشید.

یادگیری سریع به چه معنی است؟

اصطلاح یادگیری سریع به روش‌های افزایش سرعت یادگیری یک موضوع، بدون کاهش قابل‌توجه درک آن اشاره دارد. این نوع یادگرفتن، ارتباط نزدیکی با تندخوانی دارد و حتی ممکن است شامل تندخوانی باشد، اما حوزه‌های دیگری از آن مانند مهارت‌های گوش‌دادن، مشاهده و تامل را نیز دربر می‌گیرد.

برخی از روش‌های آموختن سریع، از عصر آهن یعنی بین ۵۵۰ تا ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد وجود داشته‌اند. روش‌های دیگر مانند منحنی‌های فراموشی مدرن‌تر هستند زیرا در اواخر دهه ۱۸۰۰ کشف شدند.

چه مهارت‌هایی برای یادگیری سریع لازم است؟

یادگیری، فرآیند کسب دانش جدید و مهارت‌های حل مسئله با تاکید بر مدیریت زمان است.

این نوع یادگیری، امکان کسب حجم زیادی از اطلاعات را با سریع‌ترین و آسان‌ترین راه فراهم می‌کند، به‌همین دلیل است که این فرآیند نیازمند یک رویکرد صحیح است. برای افزایش سرعت یاد گرفتن، لازم است که ابتدا مهارت‌های زیر را در خود تقویت کنید.

انعطاف‌پذیری

برای این‌که سرعت آموختن خود را بالا ببرید، لازم است که به اندازه کافی منعطف باشید. این مهارت نه‌تنها در مدرسه، بلکه در زندگی واقعی نیز مهم است. افراد منعطف به نتایج بهتری دست می‌یابند.

ارتباط

اگرچه آموختن معمولا فرآیندی است که در آن فرد به‌طور مستقل دانش جدیدی را کسب می‌کند، اما تبادل ایده‌ها و تجربیات به‌طور قابل‌توجهی این روند را سرعت می‌بخشد. دانش‌آموزان باید از مهارت‌های اجتماعی خود برای توضیح واضح و روشن نگرش‌های‌شان، چه به‌صورت شفاهی و چه به‌صورت نوشتاری استفاده کنند.

به‌همین دلیل است که مدارس مدرن، ارتباطات درون‌کلاسی و کار گروهی را برای یافتن بهترین راه‌حل تشویق می‌کنند. این فرآیند همچنین روابط بین فردی دانش‌آموزان را بهبود می‌بخشد که به‌طور مثبت بر کیفیت و سرعت آموختن تأثیر می‌گذارد.

مدیریت زمان

درک زمان برای یادگیری سریع، بسیار مهم است. برای استفاده بهینه از زمان، دانش‌آموز باید سازماندهی شود، اولویت‌ها را مشخص کند و یک برنامه واقع‌بینانه داشته‌باشد. اگرچه ممکن است ساده به‌نظر برسد، اما بهبود مهارت‌های مدیریت زمان، نیاز به تمرین زیاد و اراده قوی دارد.

انگیزه

برای دستیابی به نتیجه مطلوب، دانش‌آموزان باید انگیزه داشته‌باشند تا خودشان راه‌حلی ارائه دهند. یادگیری سریع نیازمند تعهد و انگیزه بالا برای رسیدن به هدف مورد نظر است.

دانش‌آموزان با‌انگیزه نه‌تنها در مدرسه، بلکه در آینده شغلی خود نیز شانس بسیار بیشتری برای دستیابی به موفقیت دارند.

حل مسئله

دانش‌آموزان در طول تحصیل با چالش‌های متعددی روبرو می‌شوند. حل هر یک از آن‌ها نیاز به صبر، تمرکز و حفظ آرامش در موقعیت‌های استرس‌زا (مثلا مهلت تکمیل پروژه، شرکت در امتحان، شرکت در کنکور و غیره) دارد. علاوه بر این برای تعریف یک مشکل و طراحی و اجرای یک راه‌حل باید مهارت‌های تحلیلی داشت.

مقاله مرتبط: مطالعه بدون فراموشی به‌روش دانشگاه هاروارد؛ ۸ گام طلایی

سبک یادگیری خود را مشخص کنید

هر فردی در نوع خود منحصربه‌فرد است و هیچ دستورالعمل جهانی برای یادگیری وجود ندارد. اما می‌توان با استفاده از یک‌سری ترفندها و فرآیندهای خاص، شخصیت و ترجیحات فرد را شناخت و با موضوع مورد مطالعه تطبیق داد. به‌همین دلیل است که آموختن یک زبان خارجی، نقاشی، نواختن ساز، شرکت در یک پروژه علمی یا انجام یک ورزش، یکسان نیست.

به‌دلیل اهمیت این موضوع در ادامه انواع سبک یادگیری را به شما معرفی می‌کنیم.

• بصری: این نوع آموختن شامل استفاده از نمودار، فلش، طراحی و نقاشی است. مفاهیم از طریق تجسم سریع‌تر یاد گرفته می‌شوند.
• شنیداری: تمرکز بر روی اطلاعاتی است که می‌توان شنید. گوش‌دادن به درس یا آموختن آواز در کلاس آموزش موسیقی، تنها نمونه‌هایی از این نوع یادگیری هستند. برخی از افراد اگر به درس‌ها گوش دهند یا مطالب را با صدای بلند بخوانند، راحت‌تر یاد می‌گیرند.
• خواندن و نوشتن: زمانی‌که فرد نیاز به دریافت حجم زیادی از داده‌ها دارد، گاهی بهتر است اطلاعات را به‌طور مکرر بخواند و بنویسد. به این ترتیب داده‌ها به‌صورت ناخودآگاه به خاطر سپرده می‌شوند و یادآوری آن‌ها آسان‌تر است. این روش شاید نزدیکترین روش به آموختن سنتی باشد، زیرا مبتنی بر خواندن و یادداشت‌برداری است.
• حرکتی: در این سبک، افراد با انجام وظایف خاص، دانش جدید را کسب می‌کنند. به این‌ترتیب، آن‌ها می‌توانند مهارت‌های ورزشی خود را بهبود ببخشند و در زمینه‌های متعدد دیگری که نیاز به انجام کار با دست خود دارند، مثل نواختن ساز، آشپزی، تعمیر ماشین‌آلات، آزمایش‌های آزمایشگاهی و غیره، دانش کسب کنند.

انتخاب بهترین رویکرد برای یادگیری سریع، تنها آغاز راه است و باید توجه داشت که یک سبک آموختن، باعث حذف‌شدن سایر سبک‌ها نمی‌شود.

برعکس، در بسیاری از موارد، ترکیب روش‌های مختلف برای کارآمدتر‌ کردن آموختن مفید است. علاوه‌براین، معمولا لازم است که روش یادگیری را متناسب با مطالب، انتخاب کنیم.

۸ تکنیک سریع و آسان یادگیری درس

اکنون که با سبک‌های مختلف یادگیری آشنا شدید،در این قسمت ۹ تکنیک موثر برای افزایش سرعت یاد گرفتن مطالب جدید را به شما معرفی خواهیم کرد.

تعریف یک هدف واضح برای یادگیری سریع

چه چیزی به‌عنوان موفقیت در یادگیری، محسوب می‌شود؟ آیا این موفقیت، آموختن هر چه بیشتر مطالب در مهلت تعیین‌شده است یا تسلط بر مطالب مشخص‌شده در کمترین زمان ممکن؟

اگر هدف واقع‌بینانه‌ای داشته‌باشید، راحت‌تر می‌توانید توان حداکثری خود را ارائه دهید. بنابراین، اگر دانش‌آموزی بداند که هدفش تسلط بر دو درس در سریع‌ترین زمان ممکن است، با اشتیاق بیشتری یاد می‌گیرد.

اهداف غیرواقعی، دشمن اصلی فرایند یادگیری هستند، زیرا افراد از ترس تسلط به‌موقع بر مطالب، تمرکز خود را از دست می‌دهند.

یک چیز در یک زمان

در ابتدا ممکن است به‌نظر برسد که چیزهای زیادی برای آموختن و زمان بسیار کمی وجود دارد. بسیاری از دانش‌آموزان یک مطلب طولانی را پشت‌سرهم مطالعه می‌کنند و تلاش می‌کنند تا تمام مفاهیم آن را به‌یکباره یاد بگیرند.

حقیقت این است که اگر مطالب به چند تکه کوچکتر تقسیم شود، درک آن بسیار کارآمدتر خواهد بود. به این‌ترتیب دانش‌آموزان سریع‌تر و دقیق‌تر یاد می‌گیرند و احساس پیروزی پس از تسلط بر هر بخش، به‌طور حتم انگیزه و احساس موفقیت بیشتری به آن‌ها می‌دهد.

ایجاد یک برنامه واقعی

برای این‌که یک یادگیرنده موفق باشید، باید بتوانید تخمین بزنید که چقدر زمان نیاز دارید تا یک مطلب خاص را درک  کنید. دانش‌آموزان اغلب تخمین‌های بیش از حد خوش‌بینانه می‌زنند و به‌همین دلیل است که انگیزه خود را خیلی زود از دست می‌دهند و شکست می‌خورند.

پس بهتر است برای یاد گرفتن یک مطلب به خودتان زمان بیشتری بدهید، تا اینکه مدام تحت استرس باشید.

یادگیری سریع با دیگران

بسیاری از کودکان زمانی‌که خودشان تنها هستند با یادگیری مشکل دارند. آن‌ها خیلی آهسته یاد می‌گیرند و تمرکز و انگیزه کافی ندارند. با این حال، ثابت شده است که دانش‌آموزان زمانی که نیاز به کمک به دیگران دارند، بسیار سریع‌تر می‌آموزند. دلیل این امر، تغییر رویکرد است، زیرا دانش‌آموز باید چیزی را برای انتقال دانش به دیگران یاد بگیرد، نه فقط برای قبولی در امتحان.

بنابراین آموختن به‌صورت دو نفره که در آن هر دانش‌آموز به دیگری آموزش می‌دهد، نتایج فوق‌العاده‌ای به‌همراه دارد. زیرا آن‌ها نمی‌خواهند شریک درسی خود را ناامید کنند، برای همین به‌سرعت و با کارآمدی زیاد، مطالب را می‌آموزند.

یادگیری برای یادگیری

یادگیری، یک تلاش روانی جدی است که مستلزم عادات خوب و تعهد است. برای شروع، باید زمانی از روز را به مطالعه اختصاص دهید. علاوه‌براین، لازم است که همیشه در فضای مطالعه تعیین‌شده خود، بیاموزید. فضای مطالعه فقط باید شامل موارد ضروری برای یادگرفتن باشد. این روند باید همیشه یکسان باشد تا ارگانیسم فرد به این روال، عادت کند.

استفاده از منابع متعدد اطلاعاتی

اگر از منابع متعدد استفاده کنید، تسلط بر مطالب آموزشی بسیار کارآمدتر است. گاهی اوقات می‌توانید با تماشای یک فیلم آموزشی، یا شرکت در دوره‌های آنلاین، ساعت‌ها در زمان مطالعه صرفه‌جویی کنید. این امر به‌ویژه در مورد پروژه‌های مدرسه که دانش‌آموزان را به تحقیق در مورد یک موضوع فرا می‌خوانند، صدق می‌کند.

خوشبختانه، اینترنت دسترسی به منابع اطلاعاتی بی‌شماری مانند کتاب‌های آنلاین، وبلاگ‌ها، ویدئوها، پادکست‌ها، انجمن‌ها، رسانه‌های اجتماعی و … را فراهم کرده است.

یادداشت‌برداری برای یادگیری سریع

برخی از اطلاعات ممکن است در یادگیری سریع از بین بروند. به‌همین دلیل مهم است که به‌صورت منظم از مهم‌ترین جزئیات، یادداشت‌برداری کنید. برخی از افراد یادداشت‌های نوشتاری را ترجیح می‌دهند، برخی دیگر تصویرسازی را دوست دارند، در حالی‌که برخی تصمیم می‌گیرند، صدای خود را ضبط کنند. روش یادداشت‌برداری شما باید به‌گونه‌ای باشد که به نتایج بسیار بهتری برسید.

استراحت و فعالیت بدنی

اگرچه ممکن است به‌نظر برسد یادگیری یک فرآیند مداوم است، اما استراحت، بخشی جدایی‌ناپذیر از آن محسوب می‌شود. مغز نیز مانند بقیه بدن به استراحت نیاز دارد تا بتواند اطلاعات را دریافت و پردازش کند.

تمرکز روی درس، مستلزم خواب خوب و استراحت منظم است. به‌همین دلیل باید از موقعیت‌های استرس‌زا، مانند درس‌خواندن شب امتحان اجتناب کنید.

به رختخواب‌رفتن و بیدارشدن به‌موقع، یک عادت خوب است. دانش‌آموزان باید حداقل هشت ساعت خواب شبانه داشته‌باشند. همچنین باید ضرب‌المثل «عقل سالم در بدن سالم» را همیشه به‌خاطر بسپارند و با فعالیت‌بدنی مستمر، سلامتی جسمی و ذهنی خود را حفظ کنند.

تاثیر مهارت نقشه‌کشی ذهنی بر یادگیری سریع و عمیق

اصطلاح «نقشه ذهنی» را می‌توان به‌عنوان ارائه بصری کلمات، تصاویر و ایده‌های مختلف پیرامون یک مفهوم مرکزی تعریف کرد. محصول نهایی آن، یک نسخه خلاقانه و گویا از طوفان فکری گروهی یا یک پروژه انفرادی است. نقشه‌های ذهنی را نباید دست کم گرفت.

تحقیقات نشان می‌دهند که نقشه‌های ذهنی ابزارهای یادگیری خارق‌العاده‌ای هستند که می‌توانند به ما کمک کنند کارآمدتر و موثرتر بیاموزیم. اما سوال اینجاست که چگونه؟

نقشه ذهنی، شکلی از آموختن معنادار است

افرادی که از نقشه‌های ذهنی استفاده می‌کنند، درگیر چیزی می‌شوند که نظریه‌پردازان آن را «یادگیری معنادار» تعریف می‌کنند. یادگیری معنادار، فرآیند پیوند مفاهیم تازه آموخته‌شده با دانش قبلی است. پیوندهای جدید به بخش‌های اضافی این ساختارهای دانش تبدیل می‌شوند و باعث می‌شوند که شبکه دانش به‌تدریج گسترش یابد.

ماهیت نقشه ذهنی، ایجاد ارتباط بین تکه‌های مختلف دانش و جمع‌آوری این اطلاعات بر روی یک تکه کاغذ است. دانش قبلی را می‌توان یادداشت کرد و سپس با آن‌چه اکنون یاد می‌گیرید، پیوند داد تا این اطلاعات جدید را به ساختارهای دانش موجود خود اضافه کنید.

این فرآیند نه‌تنها به شما در آموختن داده‌های جدید کمک می‌کند، بلکه درک شما را از اطلاعات قبلی نیز گسترش می‌دهد.

نقشه ذهنی می‌تواند به‌ویژه برای دانش‌آموزانی که برای امتحانات مطالعه می‌کنند مفید باشد. زیرا اطلاعات به‌ظاهر نامرتبط یک موضوع خاص را می‌توان با هم مرتبط کرد و راحت‌تر به خاطر سپرد.

نقشه ذهنی با ساختار طبیعی مغز کار می‌کند

مهارت‌های کورتیکال (Cortical Skills)، طیف وسیعی از مهارت‌های فکری هستند که توسط قشر مغز کنترل می‌شوند. نقشه‌های ذهنی از بسیاری از این مهارت‌ها استفاده می‌کنند و فرآیندهای فکری مختلف را تقویت می‌کنند. هنگام ایجاد نقشه ذهنی، از مهارت‌های نیم‌کره راست و چپ مغز به‌طور همزمان استفاده می‌شود که به شما کمک می‌کند، واضح‌تر فکر کنید.

با استفاده از نقشه ذهنی، نقاط قوت طبیعی مغز خود را به‌کار می‌گیرید و از مهارت‌های مناسب برای بهبود یادگیری سریع و موثر استفاده می‌کنید.

نقشه ذهنی مفاهیم پیچیده را به‌روشی ساده ارائه می‌کند

هنگام مطالعه مفاهیم پیچیده، نقشه ذهنی می‌تواند اطلاعات را به‌راحتی قابل هضم کند. این نقشه می‌تواند موجب پردازش سریع‌تر اطلاعات و درک بهتر آن‌ها شود. همچنین موجب می‌شود که ایده‌ها را واضح‌تر به اشتراک بگذارید و علت اصلی مشکلات را خیلی سریع شناسایی کنید.

نقشه ذهنی حفظ و یادآوری را بهبود می‌بخشد

یکی از جنبه‌های مهم یادگیری، یادآوری است. تصاویر مورد استفاده در نقشه‌های ذهنی می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی، حفظ اطلاعات را بهبود ببخشند.

یونانیان و رومی‌ها این ایده را درک کردند. برای به‌خاطرسپردن چیزها، آن‌ها از تکنیکی به نام «لوسی» استفاده می‌کردند. این تکنیک شامل ایجاد تصاویری در ذهن آن‌ها بود که درصورت نیاز به یادآوری اطلاعات، می‌توانستند به آن‌ها رجوع کنند.

نقشه ذهنی کارایی را افزایش می‌دهد

زیبایی واقعی نقشه ذهنی، آزادی است که همراه با قالب باز آن است. این ویژگی به افراد اجازه می‌دهد تا به‌صورت مشترک یا فردی کار کنند و آزادانه افکار و ایده‌های خود را یادداشت کنند، بدون این‌که نگران یکنواختی باشند.

مقاله مرتبط: استرس کنکور؛ چگونه استرسم را برای کنکور کنترل کنم؟

سخن پایانی

یادگیری سریع می‌تواند یک مهارت عالی برای تسلط بر مفاهیم درسی باشد، اما به‌عنوان یک دانش‌آموز باید بدانید که چه زمانی سرعت یادگیری خود را کم کنید. به‌یاد داشته‌باشید که آموزش، یک دوی سرعت نیست، بلکه یک ماراتن است و گاهی اوقات برای رسیدن به خط پایان، باید سرعت خود را کاهش دهید. زیرا چیزهایی که در مدرسه می‌آموزید، پایه‌ای هستند که دانش و مهارت‌های جدید در زندگی، بر اساس آن‌ها ساخته می‌شوند.

سوالات متداول