چطور دروس انباشته را بخوانیم؟ 6 گام مطالعه در وقت کم

متاسفانه اکثر دانش‌آموزان شب امتحانی هستند و تا تحت فشار قرار نگیرند درس نمی‌خوانند. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که چند جلسه متوالی در کلاس درس حاضر می‌شوید و تا روزی که معلم اعلام نکند جلسه بعد امتحان دارید جزوه یا کتاب را باز هم نمی‌کنید!

همین است که ناگهان شب امتحان یا چند هفته مانده به کنکور به خودتان می‌آیید و نمی‌دانید با حجم زیادی از درس‌های انباشته شده چکار کنید. در وهله اول لطفا حواستان باشد که درس‌هایتان انباشته نشوند اما اگر به هر دلیلی این اتفاق افتاد چه کنیم و چطور دروس انباشته را بخوانیم؟ در این محتوا قرار است راهکارهای فوری برای مطالعه سریع دروس انباشته را به شما یاد دهیم پس تا پایان این محتوا را مطالعه کنید.

چه کار کنیم که درس‌هایمان انباشته نشوند؟

خود من در زمان دانش‌آموزیم عادت انباشته کردن درس‌هایم را داشتم، در دوران امتحانات به حدی تحت فشار قرار می‌گرفتم که تصمیم می‌گرفتم از این به بعد در طول سال درس بخوانم اما همین که فشار امتحانات برداشته می‌شد همان آش و همان کاسه بود! دلیل اول و اصلی این موضوع این است که همیشه فکر می‌کنیم خیلی وقت باقی مانده، تا کنکور 6 ماه مانده، تازه اول سال است و…

دلیل اصلی انباشته شدن درس‌ها این است که زمان خیلی سریع‌تر از تصور ما می‌گذرد و اگر زود دست به کار نشویم، همراه با گذر زمان حجم دروس هم بیشتر می‌شود.

دومین دلیل انباشته شدن درس‌ها این است که ناگهان با حجم زیادی از مطالب روبه‌رو می‌شویم و می‌ترسیم که حتی شروع کنیم؛ اما اگر به جای مطالعه 70 صفحه یک جا، تصمیم بگیرید که 7 روز و هروز 10  صفحه مطالعه کنید پذیرشش برایتان راحت‌تر خواهد بود. به طور خلاصه:

• یادتان باشد که زمان خیلی سریع می‌گذرد.
• درس‌هایتان را تقسیم‌بندی کنید و همه مطالب را یکجا نخوانید.
• درس‌های هر روز را همان روز حداقل یک دور روخوانی کنید.

شش گام طلایی برای مطالعه آسان دروس انباشته

حالا فرض کنیم به هر دلیلی نتوانستید درس‌هایتان را سر وقت مطالعه کنید و بعد از مدتی درس‌ها انباشته شدند، حالا چکار کنیم؟ قرار است در شش گام طلایی دروس انباشته را نجات دهیم:

گام اول، حجم‌های کوچک انتخاب کنید: فرض کنید 100 صفحه درس دارید که باید همه را یک روزه بخوانید، خیلی ترسناک است؛ اما نظرتان در مورد 10 یا 15 صفحه در طی چند روز چیست؟ این یک اصل روانشناسی است که اگر کارهای بزرگ را خرد کنید احتمال انجام دادن آن‌ها چند برابر می‌شود.

گام دوم، بازه‌های زمانی را کاهش دهید: وقتی فرد درس خوانی نیستید، طبیعی است که نتوانید پشت سر هم چند ساعت مطالعه کنید. حتی اگر درس خوان هم باشید باز هم مغز ما ظرفیت محدودی دارد و در بازه‌های مطالعاتی طولانی بازدهی‌اش کاهش پیدا می‌کند. به جای سه ساعت مطالعه بی‌وقفه، سه بازه یک ساعته درس بخوانید.

گام سوم، به اندازه کافی استراحت کنید: درست است که حجم درس‌های انباشته شده زیاد است و زمان کمی دارید؛ اما این دلیل نمی‌شود که استراحت نکنید! اگر از ترس اینکه درس‌هایتان به موقع تمام نشوند بی‌وقفه و بدون استراحت درس بخوانید، بعد از مدتی از نظر جسمی و ذهنی خسته می‌شوید و دیگر توانی برای ادامه دادن ندارید.

مقاله مرتبط: استراحت در دوران کنکور؛ استراحت به سبک رتبه برترها !

گام چهارم، از خلاصه‌ها استفاده کنید: فرض کنید وقت کم است و حجم  بسیار زیادی از درس‌ها باقی مانده است در این حالت بهترین منبع برای مطالعه چیست؟ قطعا خلاصه نویسی‌ها! حالا اگر خلاصه نویسی تهیه نکرده‌اید یا مطمئن نیستید که همه نکات مهم را یادداشت کرده‌اید یا نه، می‌توانید از کتاب‌های جیبی یا لقمه استفاده کنید. برای یافتن چنین کتاب‌هایی کافی است در وب سایت پایتخت کتاب کلمه کتاب‌های جیبی یا کتاب‌های لقمه را جستجو کنید.

مقاله مرتبط: خلاصه نویسی چیست؟ سیر تا پیاز خلاصه نویسی

گام پنجم، نمونه سوال و تست حل کنید: شب امتحان یا چند روز مانده به کنکور زمان مناسبی برای مطالعه درسنامه‌های مفصل یا تماشای ویدیوهای آموزشی نیست؛ در این زمان‌ها برای مطالعه دروس انباشته بهتر است از حل تست یا نمونه سوال استفاده کنید. توصیه می‌کنیم که ابتدا خلاصه‌ها یا کتاب‌های لقمه را مطالعه کنید و بعد برای یادگیری ابعاد مختلف هر مطلب و تسلط روی آن تا می‌توانید تست بزنید و سوال حل کنید.

مقاله مرتبط: نکات مهم تست زنی ✍(تقویت مهارت تست زنی)

گام ششم، خونسرد باشید: حجم زیادی از دروس انباشته شده است و چند روز دیگر امتحان یا کنکور دارید، قبول دارم موقعیت استرس‌زایی است؛ اما لطفا تا حد امکان دستپاچه نشوید! زمانی که استرس دارید نمی‌توانید درست تصمیم بگیرید و برنامه‌ریزی کنید. به علاوه تمرکزتان به شدت افت می‌کند و برای یادگیری و مطالعه مطالب به زمان بیشتری نیاز خواهید داشت. برای حفظ خونسردی یک برنامه کلی برای خودتان بریزید؛ مثلا چهار روز دیگر امتحان دارم و 120 صفحه درس، در طی سه روز این مطالب را مطالعه می‌کنم و روز آخر سوال حل می‌کنم و یادداشت‌ها را مرور می‌کنم.

دو روش میانبر برای مطالعه درس‌های انباشته

دو روش جادویی وجود دارد که در روزهای پایانی کمک می‌کنند در مدت زمان کمی مطالب را یاد بگیرید و به حافظه بسپارید. البته توصیه می‌کنم که از این دو روش فقط در مواقع ضروری استفاده کنید و به بهانه اینکه من راه سریع خواندن را بلدم درس‌هایتان را انباشته نکنید.

روش اول

• ابتدا یک دور مطالب را بخوانید، نیازی نیست مکث کنید یا چیزی را حفظ کنید فکر کنید دارید یک صفحه کتاب رمان می‌خوانید!
• هر سر فصل را که به روش بالا خواندید، با خودتان فکر کنید که طراح چه سوالاتی می‌تواند از این پاراگراف طرح کند؟ سوالات احتمالی را یادداشت کنید.
• دوباره متن را مطالعه کنید، این بار کمی عمیق‌تر و دور نکات مهم خط بکشید یا آن‌ها را هایلایت کنید. (یادداشت کردن نکات از شما زمان می‌گیرد)
• حالا سوالات احتمالی که یادداشت کرده بودید را از خودتان بپرسید و ببینید که آیا می‌توانید به آن‌ها پاسخ دهید.
• تعدادی سوال یا تست حل کنید.
• یک بار دیگر نکات مهمی را که مشخص کرده بودید را مطالعه کنید.

روش دوم

این روش یادداشت برداری روش کرنل نام دارد، برای این کار باید یک جدول سه ستونی شامل دوستون عمودی و یک ستون افقی در پایین آن‌ها تهیه کنید. در ستون سمت راست کلمات کلیدی و سرنخ‌ها را یادداشت کنید، در ستون سمت چپ مطالب مهم و نظرات شخصی و در ستون پایین خلاصه مطالب را بنویسید. برای مرور هر مطلب می‌توانید ستون سمت راست را بپوشانید و به سوالات ستون سمت چپ پاسخ دهید.

مطالعه درس‌های انباشته برای کنکور

به عنوان یک داوطلب کنکوری که فرصت چندانی برایش باقی نمانده، باید بسیار هوشمندانه عمل کنید تا در این زمان کوتاه بتوانید نتیجه را بهتر کنید. البته حقیقت این است که بحث کنکور با همه امتحاناتی که تا به حال داده‌اید فرق دارد و به هیچ عنوان نمی‌توان برای کنکور شب امتحانی عمل کرد و به نتیجه عالی رسید. برای مطالعه درس‌های انباشته برای کنکور:

• برخی مطالب را حذف کنید؛ فصول سخت یا فصولی که تعداد سوال کمی در کنکور دارند بهتر است حذف شوند.
• برای هر درس فقط فصول مهم و پر سوال را مطالعه کنید.
• منابع مناسبی انتخاب کنید؛ کتاب‌های جمع‌بندی بهترین منابع هستند چون درسنامه‌های مختصر و در عین حال کاملی دارند.
• تست‌های کنکورهای اخیر را کار کنید و نکات این تست‌ها را خوب یاد بگیرید.
• حجم مطالبی که قرار است بخوانید را محدودتر کنید اما روی همان مطالب به تسلط کامل برسید.

مقاله مرتبط: روش جمع بندی کنکور؛ از کی و چطور جمع بندی کنیم؟

مطالعه درس‌های انباشته برای امتحانات مدرسه

خوشبختانه در فرجه امتحانات مدرسه می‌توانید حجم قابل توجهی از دروس انباشته را بخوانید و در نهایت نمره قابل قبولی کسب کنید؛ اما خواهشا به هوای این موضوع کل سال را تنبلی نکنید! برای مطالعه درس‌های انباشته برای امتحانات مدرسه:

• ابتدا بارم بندی فصول مختلف را مشخص کنید تا متوجه شوید که وقتتان را بیشتر روی کدام مطالب بگذارید.
• اجازه دارید چند مبحث کوتاه و کم اهمیت را حذف کنید به شرط اینکه پیش نیاز مطالعه سایر مطالب نباشند.
• فرجه امتحان را تقسیم بندی کنید؛ مثلا از چهار روز سه روز را درس بخوانید و روز آخر مرور کنید و نمونه سوالات امتحانی را حل کنید.
• همزمان با مطالعه دروس نکات مهم یا مطالبی که فکر می‌کنید فراموش می‌شوند را یادداشت کنید.
• شب زنده‌داری نکنید و تایم روز را به بهانه جبران عقب ماندگی‌ها درشب هدر ندهید!
• از مطالعه تمرینات کتاب و نمونه سوالات سال‌های گذشته غافل نشوید.

چطور مطالب را به سرعت بخوانیم و حفظ کنیم؟

برای مطالعه دروس انباشته شده به خصوص در مدت زمان کوتاه، تند خوانی یک راه نجات واقعی است! قبل از هر چیزی همه عوامل حواس پرتی را از خودتان دور کنید و در یک محیط نسبتا آرام قرار بگیرید، یک تکه کاغذ بردارید و همه فکرهایی که در ذهنتان وجود دارد را بنویسید حتی جزئی‌ترین فکرها را، با این کار مغزتان را تخلیه می‌کنید.

حالا یک کتاب را وارونه قرار دهید و شروع به خواندن کنید، از یک خودکار یا مداد کمک بگیرید و آن را زیر مطالب حرکت دهید و با چشمتان این حرکت را دنبال کنید. این کار را ده بار تکرار کنید و بعد سرعت حرکت مداد و چشم را کم کم بیشتر کنید. بعد از مدتی مداد را کنار بگذارید و مطالب را فقط با چشم دنبال کنید. این تمرین را هر روز و به مدت حداقل یک هفته تکرار کنید.

مقاله مرتبط: تند خوانی برای کنکور ؛ ترفندهای طلایی برای یادگیری 20 برابری

چند سوال متداول