بهترین برنامه ریزی درسی نهم؛ راهنمای مطالعاتی پایه نهم

اگر به عنوان یک دانش‌آموز نهم این مقاله را مطالعه می‌کنید، باید به شما بگویم که امسال اوضاع تحصیلی شما با همه سال‌های قبلی که گذراندید متفاوت است و اگر تا به امسال یک دانش‌آموز جدی و منظم نبوده‌اید، شاید این مقاله “بهترین برنامه‌ریزی درسی نهم” یک تلنگر برای شما باشد تا حواستان را بیشتر جمع کنید.

مهم‌ترین اتفاقی که در سال نهم رخ می‌دهد، انتخاب رشته متوسطه دوم است و متاسفانه برخی از دانش‌آموزان به دلیل کسب معدل و نمرات پایین در این سال، از انتخاب رشته مورد علاقه‌شان محروم می‌شوند. به علاوه امسال فرصتی پیش روی شما قرار دارد تا بتوانید در آزمون ورودی مدرسه تیزهوشان پذیرفته شوید؛ اگر مصاحبه‌های رتبه‌های برتر کنکور امسال را شنیده باشید، متوجه می‌شوید که اکثر آن‌ها در مدرسه تیزهوشان درس خوانده‌اند.

فکر می‌کنم به اندازه کافی متوجه این موضوع شدید که پایه نهم چقدر مهم و سرنوشت‌ساز است. حتما می‌پرسید چطور برای این سال مهم برنامه‌ریزی کنم تا بهترین نتیجه را بگیرم؟ به سوال شما در این مقاله مفصلا پاسخ می‌دهم.

لازم است از پایه نهم با برنامه درس بخوانیم؟

اگر از معلمان یا دوستانتان در مورد برنامه ریزی در سال نهم بپرسید، احتمالا آن‌ها به شما خواهند گفت که اگر از الان سخت درس بخوانید و برنامه‌ریزی کنید، تا پایه دوازدهم خسته و از درس خواندن زده می‌شوید و در نتیجه انرژی برای ادامه راه برایتان باقی نمی‌ماند! در حالی که اگر با افراد موفق و رتبه برترها صحبت کنید متوجه می‌شوید که آن‌ها نه تنها برای پایه نهم برنامه‌ریزی داشتند؛ بلکه منظم و با برنامه درس خواندن را حتی قبل‌تر از آن هم شروع کرده بودند.

به علاوه قرار نیست شما در پایه نهم به اندازه یک داوطلب کنکوری و با همان حساسیت مطالعه داشته باشید و به خودتان زیادی سخت بگیرید؛ بلکه قرار است عادت‌های مفیدی مثل منظم درس خواندن و برنامه‌ریزی داشتن را در خود تقویت کنید.

یادتان باشد که اگر شما تا پایه دوازدهم هر شب دیر بخوابید، به خوابیدن طولانی مدت عصرگاهی عادت کنید یا به فضای مجازی یا کافه رفتن با دوستانتان اعتیاد پیدا کنید؛ بسیار سخت و حتی نشدنی است که در سال کنکور همه این عادت‌ها را یهویی ترک کنید.

مقاله مرتبط: بهترین کتاب برای قبولی در نمونه دولتی نهم

اصلا قرار نیست از شما بخواهم که در سال نهم همه شبکه‌های اجتماعی‌تان را پاک کنید، با دوستانتان قطع رابطه کنید یا قید تفریح کردن را بزنید! بلکه می‌خواهم کمی جدی‌تر باشید، برای خودتان هدفی تعیین کنید و همه کارها حتی تفریح کردن را با برنامه‌ریزی پیش ببرید.

فواید برنامه ریزی در پایه نهم

اگر از مقدمه چینی خوشتان نمی‌آید و دوست دارید رک و پوست کنده سر اصل مطلب برویم، باید بگویم که داشتن برنامه‌ریزی درسی کلاس نهم فواید زیر را برای شما به دنبال دارد:

تقویت پایه درسی

حتما شنیده‌اید که داوطلبی در یک درس خاص مثلا ریاضی ضعف پایه‌ای دارد، فکر می‌کنید منشا این ضعف از کدام پایه است؟ گاهی چنین داوطلبی در سال کنکورش تلاش زیادی می‌کند اما باز هم نمی‌تواند به نتیجه دلخواهش برسد و بعد از ریشه‌یابی ضعف این داوطلبان به این نکته می‌رسیم که آنها برخی مفاهیم اصلی و پایه‌ای را خوب یاد نگرفته‌اند و حتما می‌دانید که پایه برخی از درس‌های مهم مانند ریاضی، از سال نهم و حتی قبل‌تر شکل می‌گیرد.

طبیعتا اگر در سال نهم همه نقاط ضعف خود را برطرف کنید، عملکردتان در سال‌های بعدی و حتی در کنکور سراسری بهتر خواهد بود.

انتخاب رشته متوسطه دوم

انتخاب رشته دانشگاهی یا حتی شغل آینده‌تان تا حد زیادی به انتخاب رشته سال نهم شما بستگی دارد. اگر از کودکی آرزو داشتید که روزی مهندس هوافضا شوید، اولین قدم این است که رشته ریاضی را در مدرسه انتخاب کنید و با داوطلبان کنکور این رشته رقابت کنید. برای اینکه بتوانید در رشته ریاضی تحصیل کنید باید نمرات و معدل سال نهم شما به حد نصاب کافی برسد.

قبولی در آزمون نمونه دولتی یا تیزهوشان

کم نیستند تعداد داوطلبانی که در مدارس عادی درس خوانده‌اند اما بعدها موفق شدند در بهترین رشته‌ و دانشگاه‌ها پذیرفته شوند و ما قصد نداریم بگوییم برای قبولی در رشته مورد علاقه‌تان حتما باید در مدارس خاص تحصیل کنید؛ اما بیایید قبول کنیم که امکانات مدارس خاصی مانند تیزهوشان و نمونه دولتی با مدارس دولتی و عادی قابل مقایسه نیست و طبیعتا داشتن امکانات آموزشی خوب مانند معلمان عالی و باتجربه و جو رقابتی سالم در پروسه کنکور به نفع شما خواهد بود.

ایجاد عادت‌های سازنده

روانشناسان معتقدند که باید عادات خوب را از همان ابتدای کودکی در افراد پرورش دهیم، پس به هیچ وجه زود نیست که با رنامه‌ریزی پایه نهم بتوانید به یک زندگی منظم و با برنامه عادت کنید. اگر درس خواندن برای شما به یک عادت تبدل شود، بعدها در سال کنکورتان داشتن ساعت مطالعه بالا کار سختی نخواهد بود.

برای مثال کسی که مدت‌ها است عادت کرده است شب‌ها مسواک بزند، هر شب بدون اینکه با خودش فکر کند که آیا امشب مسواک بزنم یا نه؟ اصلا چرا باید مسواک بزنم؟ حالا چند وقت مسواک نزنم که چیزی نمی‌شود. ناخودآگاه و بدون هیچ احساس سختی مسواکش را می‌زند! این همان قدرت عادت کردن است و برای همه چیز به همین ترتیب عمل می‌کند.

بهترین روش برنامه ریزی برای پایه نهم

امیدوارم تا به این قسمت از مقاله توانسته باشم شما را قانع کنم که چرا باید پایه نهم را جدی بگیرید و برای موفقیت در این سال برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید. اما همین که شما قبول کنید برنامه داشته باشید کافی نیست؛ بلکه باید روش‌های برنامه‌ریزی درسی کلاس نهم را هم در حد گنجایش این مقاله به شما یاد دهیم. سعی می‌کنیم به زبان ساده و به وضوح به شما راه برنامه ریزی‌کردن را نشان دهیم، پس گام به گام مراحل زیر را دنبال کنید:

• برای خودتان هدف تعیین کنید: هدف شما هر چیزی می‌تواند باشد؛ ارتقای معدل و نمرات، پیشرفت در برخی از درس‌ها، قبولی آزمون نمونه دولتی یا مدرسه تیزهوشان و… فقط یادتان باشد که حتما باید هدفی داشته باشید؛ زیرا هدف به عنوان موتور محرک شما است و در طول مسیر و در برخورد با سختی‌ها به شما انگیزه می‌دهد. شاید انگیزه شما بیرونی باشد؛ یعنی مثلا پدرتان قول داده که اگر آزمون مدرسه تیزهوشان را قبول شوید برای شما یک گوشی مدل بالاتر بخرد؛ این انگیزه هم خوب است اما یک انگیزه بیرونی است و ممکن است به محض برخوردن به اولین مانع و سختی به راحتی قید آن را بزنید.

• امکانات لازم را فراهم کنید: مهم‌ترین امکانات شما در سال نهم، کتاب درسی و کتاب‌های کمک آموزشی است. اگر در درسی ضعف دارید سعی کنید به کمک درسنامه کتاب‌های کمک آموزشی و معلم مدرسه آن ضعف را برطرف کنید و اگر مجبور شدید می‌توانید در کلاس‌های تقویتی و رفع اشکال ثبت نام کنید.

• عادت‌های بدتان را شناسایی کنید: اگر عادت دارید شب‌ها تا دیروقت بیدار بمانید، سر کلاس درس شیطنت کنید و به درس توجه نکنید، از بعضی از درس‌ها فرار کنید یا حتی صبح‌ها صبحانه نخورید، لازم است امسال کم کم تلاش کنید تا این عادت‌ها را ترک کنید. یادتان باشد یک عادت بد در ابتدا شبیه به یک گیاه کوچک و ضعیف است اما هر چقدر که زمان می‌گذرد این عادت تقویت می‌شود و ناگهان به خودتان می‌آیید و می‌بینید که این عادت به یک درخت بزرگ تبدیل شده است که ریشه‌کن کردنش کار هر کسی نیست!

• دزدهای زمانتان را بشناسید: قبول دارم که شما چند ساعت از روز را درگیر مدرسه رفتن یا انجام تکالیف مدرسه هستید و ممکن است با خودتان فکر کنید من زمان اضافی برای تلاش و مطالعه بیشتر ندارم. پیشنهاد می‌کنم که یک دفتر یادداشت بردارید و هر کاری که از صبح انجام می‌دهید را به همراه زمانی که صرف انجام دادن آن کار می‌کنید یادداشت کنید؛ این کار را فقط سه روز تکرار کنید تا متوجه بشوید که زمان شما آنقدرها هم کم نیست!

مقاله مرتبط: مدرسه یا کنکور؟ با کدام پیش بروم؟

• در حد توان و هدفتان برنامه ریزی کنید: نه فقط در زمینه درس خواندن بلکه در هیچ کاری هرگز و هرگز سنگ بسیار بزرگ برندارید چون علامت نزدن است! منظور من این نیست که هدف‌های بزرگ نداشته باشید بلکه می‌خواهم بگویم فعلا هدفتان را بشکنید و بخش بخش کنید و هر بار یک قسمت از آن را انجام دهید. فرض کنیم شما دانش‌آموزش هستید که تا به امروز درس خواندن را جدی نگرفته‌اید و حتی شب‌های امتحان هم چند ساعت به زور مطالعه داشتید، حالا می‌خواهید امسال معدلتان 20 شود؛ هدف خیلی خوبی است اما اگر از فردا در برنامه‌تان روزی 10 ساعت مطالعه بگذارید، بعد از چند روز آنقدر به شما فشار می‌آید که کاملا بیخیال درس خواندن می‌شوید؛ پس هدفتان این باشد که مرحله به مرحله پیشرفت کنید.

• زمان‌هایی برای استراحت یا جبران در نظر بگیرید: افراط کردن در هیچ کاری درست نیست حتی در درس خواندن؛ پس حتما در طول روز بین بازه‌های مطالعاتی زمان‌هایی برای استراحت در نظر بگیرید. مثلا می‌توانید بعد از هر یک ساعت مطالعه 20 دقیقه استراحت کنید یا بعد از اتمام کلاس‌ها و مدرسه یکی دو ساعت استراحت کنید. حتما در طول هفته یک روز یا یک نصفه روز را به استراحت کردن اختصاص بدهید. همچنین در برنامه ریزی‌تان تایم‌های جبرانی داشته باشید؛ چون ممکن است گاهی نتوانید به قسمتی از برنامه عمل کنید.

• تحت هر شرایطی به برنامه‌تان پایبند باشید: بیایید با هم روراست باشیم؛ شما چه دانش‌آموز قوی و درسخوانی باشید چه دانش‌آموز ضعیفی باشید که امسال تصمیم گرفته است مسیرش را عوض کند، سال‌های سختی را در پیش‌رو دارید. دوره متوسطه دوم و پروسه کنکور به هیچ وجه راحت نیست و به همین دلیل است که هر سال تعداد کمی از داوطلبان در این زمینه موفق می‌شوند. هدف من از این صحبت ناامید کردن شما نیست؛ بلکه هدف من این است که به شما یادآوری کنم که از این به بعد قرار است موانعی سر راه شما باشند اما شما به عنوان کسی که تصمیم جدی گرفته که هر طوری شده موفق شود، باید تحت هر شرایطی به برنامه‌اش پایبند باشد و جا نزد؛ این تفاوت شما با کسانی است که در این مسیر ناکام هستند.

دانش‌آموزان پایه نهم در طول روز چقدر مطالعه کنند؟

پاسخ این سوال تا حدی به پایه علمی، توانایی و عادات دانش‌آموزان و نیز هدف آن‌ها بستگی دارد؛ برای مثال کسی که هدفش قبولی در آزمون ورودی مدرسه تیزهوشان است، باید بیشتر از بقیه دانش‌آموزان مطالعه کند. از طرفی گفتیم که دانش‌آموزان نهمی استارت مطالعه صحیح و اصولی را از امسال بزنند اما به هیچ وجه توقع نداریم و اصلا توصیه نمی‌کنیم که در حد یک داوطلب کنکوری یا حتی یک دانش‌آموز پایه دهم و یازدهم مطالعه داشته باشید.

توصیه می‌کنیم که طبق برنامه‌ریزی درسی نهم ابتدا از ساعت مطالعه‌ای که در حد توان شما است شروع کنید؛ مثلا توان شما در حد یک ساعت است، هفته بعد نیم ساعت به این ساعت مطالعه اضافه کنید و همینطور هر هفته پیش بروید و هر بار ساعت مطالعه‌تان را نیم ساعت افزایش دهید. در نهایت:

سعی کنید 3 الی 4 ساعت در طول روز مطالعه داشته باشید. ( مثلا سه پارت یک ساعته )

 نوسانی درس نخوانید؛ یعنی اینطور نباشد که یک روز به جای 3 ساعت درس خواندن 6 ساعت بخوانید و روز بعد اصلا مطالعه نداشته باشید!

مقاله مرتبط: هوش کلامی، تست فوری و راهکارهای تقویت هوش کلامی

چطور برنامه‌ام را در پایه نهم تنظیم کنم؟

بعضی از دانش‌آموزان در این مرحله گیج و سردرگم می‌شوند و سوال می‌کنند که اصلا چطوری باید برنامه بنویسم؟ اول اینکه برنامه شما باید حتما روی کاغذ نوشته شود یعنی اینکه اگر در ذهنتان یک برنامه‌ای داشته باشید کافی نیست. می‌توانید طبق همان برنامه هفتگی مدرسه پیش بروید و فقط هر روز اهدافتان را بنویسید و در صورت انجام شدن هر هدف، جلوی آن تیک بزنید.

مثلا فرض کنیم که شما امروز درس جدید برای علوم گرفته‌اید و هفته بعد امتحان ریاضی دارید؛ اگر فرض کنیم که شما هر روز سه پارت یک ساعته مطالعه می‌کنید، یک پارت از آن را به مطالعه و مرور مطالب جدید درس علوم اختصاص دهید، یک پارت برای انجام تکالیف روز بعد و یک پارت هم ریاضی مطالعه کنید. اگرچه امتحان ریاضی شما هفته بعد برگزار می‌شود؛ اما یک دانش‌آموز زرنگ و باهوش از هفته قبل روزی یک ساعت مطالعه می‌کند تا شب امتحان غافلگیر نشود یا مجبور نشود حجم زیادی از مطالب را در زمان کوتاهی یاد بگیرد.

پس بعد از اینکه روی کاغذ یا در دفتر برنامه‌ریزی اهداف امروز را نوشتید ( مطالعه علوم، مطالعه برای امتحان ریاضی، تکالیف فردا) کارهایتان را به ترتیب اهمیت بچینید و از اول شروع کنید؛ بعد از اتمام هر کار جلوی آن یک تیک بزنید.

برنامه ریزی پایه نهم برای آزمون تیزهوشان

شاید تصور کنید قبولی آزمون تیزهوشان راز بزرگی دارد یا کسانی که در این آزمون موفق می‌شوند افراد نابغه و خارق العاده‌ای هستند و خیلی با شما تفاوت دارند، خوشبختانه یا متاسفانه چنین چیزی وجود ندارد! رمز موفقیت چنین افرادی داشتن برنامه‌ریزی روزانه منظم، پشتکار و تلاش صحیح است. اگر قصد دارید در این آزمون پذیرفته شوید از همین فردا شروع کنید، نقاط ضعفتان را شناسایی کرده و به تدریج آن‌ها را برطرف کنید.

یادتان باشد که با حفظ کردن طوطی‌وار مطالب نمی‌توانید در این آزمون موفق شوید چون سوالات این امتحان به خصوص در بعضی از درس‌ها، کاملا مفهومی هستند.

سوالات امتحانات تیزهوشان سال‌های قبل از جمله بهترین منابع برای آشنایی شما با این آزمون هستند. توصیه می‌کنیم حتما از کتاب‌های کمک آموزشی در این زمینه کمک بگیرید. ( کتاب‌های مخصوص آزمون تیزهوشان را در یک مقاله جداگانه در وب سایت پایتخت کتاب معرفی کردیم و برای تهیه این کتاب‌ها می‌توانید به وب سایت پایتخت کتاب مراجعه کنید. )

چند نکته مهم در برنامه‌ریزی پایه نهم

فکر می‌کنم که تا اینجای کار اصول اولیه برنامه‌ریزی درسی نهم را یاد گرفتید، هر چقدر هم که در این زمینه مطالعه و تحقیق کنید باز هم ممکن است فکر کنید اطلاعات شما کافی نیست و از پس برنامه‌ریزی کردن برنمی‌آیید؛ اما هیچ اشکالی ندارد فقط دست به کار شوید و برنامه بچینید، قول می‌دهم به تدریج متوجه اشتباهات‌تان می‌شوید و بعد از مدتی همه چیز را یاد می‌گیرید و در این زمینه حرفه‌ای می‌شوید. در ادامه قصد دارم به چند نکته اشاره کنم که مطمئنم در روند برنامه‌ریزی پایه نهم به دردتان می‌خورند:

روتین شبانه داشته باشید

فرض کنیم شما در درس ریاضی ضعف دارید؛ برای تقویت این درس کافی است هر شب نیم ساعت را به مطالعه این درس اختصاص دهید و برای یادگیری مطالبش حوصله به خرج دهید. بعد از تقویت این درس، سراغ نقطه ضعف بعدی‌تان بروید.

کارهای بزرگ را خرد کنید

همه ما از هدفی که خیلی بزرگ است می‌ترسیم و ممکن است خودمان را در حد آن هدف ندانیم و اصلا سمتش نرویم؛ راه‌حل این موضوع خرد کردن یک هدف بزرگ است. یعنی مثلا من می‌خواهم امروز 3 ساعت مطالعه کنم، به جای اینکه همه 3 ساعت را پشت سر هم بخوانم و خسته شوم، این زمان را به چند پارت 45 دقیقه‌ای تبدیل می‌کنم.

درس هر روز را همان روز مرور کنید

شاید بگویید این توصیه خیلی تکراری شده و عمل کردن به آن سخت است؛ اما فقط کافی است یک هفته این روش را امتحان کنید و هر روز سر کلاس به دقت گوش دهید و بعد از کلاس چند دقیقه مطالب را مرور کنید، باور کنید نتیجه این کار خیلی بهتر از تلنبار کردن مطالب است!

کیلو کیلو کتاب نخرید

در پایه نهم مهم‌ترین منبع شما کتاب درسی و جزوه معلم است.

اما اگر فکر می‌کنید این موارد به تنهایی کافی نیست، می‌توانید برای هر درس نهایتا یک کتاب کمک آموزشی استاندارد و مناسب تهیه کنید. حواستان باشد هر کسی هر کتاب یا کلاسی را معرفی کرد سریع برای تهیه آن اقدام نکنید.

صبر داشته باشید

مهم‌ترین شاه کلید رسیدن به موفقیت در هر کاری، صبر کردن و ادامه دادن است. همیشه اوضاع عالی نیست و حال شما همیشه خوب نیست اما با خودتان تصمیم بگیرید که از این به بعد بیشتر صبر کنید. اگر اوضاع شما در درس ریاضی تعریفی ندارد، یک هفته‌ای یا یک ماهه نمی‌توانید به وضعیت عالی برسید؛ هر چقدر که لازم است صبر کنید و مطمئن باشید بالاخره صبر شما نتیجه می‌دهد.

مقاله مرتبط: آیا بازی های فکری برای کودکان مناسب است؛ فواید بازی فکری برای رشد کودکان

سخن آخر

پایه نهم سال حساس و سرنوشت‌سازی است که باید در آن کم کم خودتان را برای مطالعه حرفه‌ای و جدی درس‌ها آماده کنید و از روال سال‌های قبل فاصله بگیرید. به علاوه شما در این سال رشته متوسطه دوم را انتخاب می‌کنید و باید نمرات و معدل شما در حد انتخاب رشته مورد علاقه‌تان باشد.

برخی از دانش‌آموزان در این سال در امتحان ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی شرکت می‌کنند و به خاطر همه دلایلی که گفتیم، شما باید در این سال برنامه ریزی صحیح و اصولی داشته باشید. در این مقاله سعی کردیم با جزئیات، بهترین برنامه‌ریزی درسی نهم را به شما آموزش دهیم.