آیا بازی های فکری برای کودکان مناسب است؛ فواید بازی فکری برای رشد کودکان

شاید تصور کنید که بازی کردن یا کتاب خواندن برای کودکان صرفا جنبه سرگرمی و وقتگذرانی دارد؛ اما جالب است بدانید که این فعالیتها فرصتی است که به کودک شما امکان یادگیری، پرورش خلاقیت، کسب مهارت و حتی افزایش هوش را میدهند. زمان کودکی خودتان را به یاد دارید؟ در آن ایام خبری از موبایل و تبلت و چنین تکنولوژیهای پیشرفتهای نبود و عمده سرگرمیهای کودکان شامل فعالیتهای فیزیکی یا ذهنی میشد.
این روزها با توجه به گسترش تکنولوژی و استفاده رایج آن بین همه گروههای سنی، قصد نداریم کودکان را به طور کلی از استفاده این ابزارها منع کنیم اما خوب است کمی به تفریحات و بازیهای گذشته برگردیم و ساعاتی را به خواندن کتاب برای کودکان یا انجام بازیهای فکری با آنان اختصاص دهیم. در ادامه این مقاله قصد داریم مناسبترین کتابها و بازیهای فکری که به پرورش ذهن کودکتان کمک میکنند را معرفی کنیم.
مقاله مرتبط: مکان مطالعه؛ بهترین مکان برای یادگیری من کجاست؟
فواید بازی های فکری برای رشد کودکان
همه ما میدانیم که جسم کودک برای رشد بهتر و مناسبتر به خوراک خوب و نیز تحرک و ورزش نیاز دارد اما آیا تا به حال به این موضوع توجه کردهاید که مغز کودک شما نیازمندیهای دیگری نیز دارد که اگر برآورده نشوند نباید توقع زیادی از رشد ذهنی کودکتان داشته باشید. از خودتان پرسیدهاید که چرا برخی از کودکان در بزرگسالی به فعالیتهایی مانند مطالعه کتاب، درس خواندن یا حل مسائل ریاضی علاقه دارند و برخی کودکان از این فعالیتها فراری هستند؟ بله خوشبختانه یا متاسفانه همه چیز ریشه در کودکی ما دارد، انجام بازیهای فکری فواید زیر را برای کودک شما خواهد داشت.
افزایش قدرت تخیل و تقویت خلاقیت
شاید چیدن یک پازل کوچک برای مغز شما به عنوان یک انسان بزرگسال چالش بزرگی به حساب نیاید و قطعا شما نیاز ندارید برای این کار خلاقیتتان را به کار بگیرید؛ اما همین مسئله ذهن یک کودک پیش دبستانی را به چالش میکشد و اگر او را به اندازه کافی برای حل آن پازل تشویق کنید، او تمام خلاقیت خود را برای سرهم کردن قطعات پازل به کار میگیرد.
افزایش تمرکز و توجه
قطعا دویدن در یک پارک یا توپ بازی کردن فواید زیادی برای کودکتان دارد و او از انجام این کارها لذت میبرد؛ اما واقعیت این است که این دسته فعالیتها تاثیر زیادی روی افزایش تمرکز کودک شما ندارند. از آنجایی که در انجام بازیهای فکری پروسه پیچیدهتری طی میشود و کودک با مسئلهای مواجه است که باید آن را حل کند، حداکثر توجه و تمرکزش را به کار میگیرد و اگر این رفتار برای او به یک عادت تبدیل شود، در ایام بزرگسالی از فواید بیشمار این تمرکز و دقت بهره میبرد.
درک بهتر مفاهیم درسی
اکثر کودکان برای یادگیری مطالب درسی گارد دارند چون یاد گرفتن درسهای جدی و خشک با طبیعت شاد و پر جنبوجوش آنها سازگار نیست. اگر کودک شما تمایلی به یادگیری زبان انگلیسی ندارد یا علاقهای به یادگیری حروف الفبا یا محاسبات ریاضی از خودش نشان نمیدهد، وقت آن است که به فرآیند یادگیری او تنوعی بدهید و یادگیری را در قالب بازیهای فکری انجام دهید.
رشد اجتماعی کودک
وقتی کودک شما در یک بازی فکری گروهی شرکت میکند، به تدریج یاد میگیرد که برای انجام کارها و حل مسائل با دیگران همفکری و مشارکت کند. شاید این موضوع در ظاهر خیلی مشخص نباشد اما انجام بازی فکری راهی برای رشد اجتماعی کودکان و افزایش اعتماد به نفس آنها است و روحیه مشارکت و همکاری را در آنها تقویت میکند. در یک کلام انجام بازیهای فکری راهی آسان و مطمئن برای پرورش هوش هیجانی در کودکان است.
تامین سلامت مغز در بزرگسالی
آلزایمر بیماری خاموش اما مخوفی است که شیوع آن در جوامع امروزی رو به افزایش است و تخمین زدهاند که طی سالها و دهههای بعدی، شیوع این بیماری بیشتر هم میشود. خبر خوب این است که با انجام چند کار به ظاهر ساده، میتوانید خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. یکی از کارهایی که باعث درگیری سلولهای مغزی شده و احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند آلزایمر را به شدت کاهش میدهد، انجام بازیهای فکری است.
بازی فکری را مناسب سن کودکتان انتخاب کنید
سازندگان بازیهای فکری آنها را متناسب با سن افراد طراحی میکنند و خبر خوب اینکه برای هر گروه سنی حتی افراد بزرگسال هم بازی فکری وجود دارد. قبل از خرید بازی فکری برای کودکتان حتما به این نکته توجه کنید که آیا این بازی برای گروه سنی کودکتان مناسب هست یا نه؛ زیرا بازی فکری مناسب برای کودکان بازی است که آنها بعد از مقداری تلاش از پس انجام دادنش برآیند و در عین حال نباید آنقدر هم برای کودک پیش پا افتاده باشد که به راحتی از آن بگذرد.
پیشنهاد ما برای خرید بازی های فکری محصولات شرکت زینگو است.
بازی مناسب برای کودکان یک تا سه سال
بازیهای سادهای مانند حلقه هوش برای این گروه سنی بسیار مناسب است، این بازی شامل یک میله مخروطی و تعداد حلقه رنگی با سایزهای مختلف است و کودک باید حلقهها را به ترتیب اندازه در میله بیاندازد. این بازی به ظاهر ساده به کودک شما کمک میکند تا بین حرکات چشم و دستش هماهنگی ایجاد کند، مفهوم اندازه و رنگها را درک کند و از توانایی مغزش برای مرتب کردن حلقهها استفاده کند.
بازی مناسب برای کودکان سه تا شش سال
یکی از بازیهای مناسب برای کودکان این گروه سنی، بازی جنگا است. در این بازی کودکان باید بلوکهای سبکی را روی هم بچینند و بعد به نوبت هر کودک یک بلوک را طوری بیرون بکشد که کل بلوکها فرو نریزند. این بازی برای تقویت مهارت حرکتی و افزایش هماهنگی بین حرکات چشم و دست فوق العاده است. همچنین کودک یاد میگیرد که قبل از انجام هر کاری فکر کند و بیگدار به آب نزند که کل برجی که ساخته شده است فرو نریزد!
بازی مناسب برای کودکان هفت سال به بالا
از جمله بازیهای فکری محبوب و هیجان انگیزی که کودکان هفت تا 12 سال میتوانند از انجام آن لذت ببرند بازی پاچینا است. در این بازی کودک با مجموعهای از حیوانات روبهرو است که باید اعضای آنها را کنار هم بچیند تا آن حیوان کامل شود. در واقع این بازی یک جور پازل پیشرفتهتر است که کودکان برای انجام آن با هم همکاری میکنند.
بازی فکری مناسب برای نوجوانان
بازی فکری فقط مخصوص کودکان نیست بلکه همه افراد از جمله نوجوانان و افراد بزرگسال نیز از انجام بازیهای فکری لذت میبرند و به انجام این فعالیتها احتیاج دارند. بازی بمب ساعتی زینگو از جمله بازیهای فکری است که افراد بالای 13 سال میتوانند از انجام آن لذت ببرند، این بازی بر اساس رمان معروف شرلوک هولمز طراحی شده است و در عین هیجان انگیز بودن به پرورش فکری و افزایش تمرکز افراد کمک میکند.
برای تهیه انواع بازیهای فکری جذاب و مهیج و مناسب همه گروههای سنی میتوانید به وب سایت پایتخت کتاب مراجعه کنید.
فواید کتابخوانی برای کودکان
یکی از بهترین و مفیدترین تفریحات در دنیا کتاب خواندن است اما همان طور که میدانید طی سالهای اخیر سرانه مطالعه در کل دنیا کاهش پیدا کرده است و اکنون افراد کمی وجود دارند که به معنی واقعی از کتاب خواندن لذت ببرند. محققان و روانشناسان معتقدند که بهتر است عادات مفید در افراد در سنین کودکی؛ یعنی زیر پنج سال شکل بگیرند، به این ترتیب احتمال اینکه چنین عادتی در بزرگسالی همراه کودک بماند بسیار بیشتر است. افرادی که در کودکی مطالعه دارند یا اطرافیان برایشان کتاب میخوانند، در همان سن کودکی یا در بزرگسالی نسبت به سایرین دایره لغات بیشتری دارند، زودتر از سایر کودکان حرف زدن را آغاز میکنند و پتانسیل یادگیری در آنها بالاتر است. به علاوه کتابخوانی برای کودکان فواید زیر را به دنبال دارد.
افزایش اطلاعات عمومی
برای اینکه کودکتان را با فرهنگهای مختلف، نقاط مختلف دنیا و حتی محیط اطراف آنها آشنا کنید؛ نیازی نیست که او را در کلاس خاصی ثبت نام کنید یا به او آموزشی دهید، فقط کافی است چند کتاب مناسب و مفید برایش تهیه کنید تا او همه اطلاعات را از طریق خواندن یا گوش دادن به داستانهایی جذاب دریافت کند.
افزایش قوه تخیل و خلاقیت
افراد خلاق در برخورد با مسائل و مشکلات زندگی کمتر از سایرین ناامید میشوند؛ زیرا ذهن خلاق و فعال آنها همواره در پی یافتن راهحلی متفاوت و کارآمد است.
برقراری روابط محکمتر با والدین
میتوانید از راههای مختلفی علاقه و توجهتان را به فرزندتان نشان دهید و توصیه میکنیم که حتما این کار را بکنید؛ زیرا او تشنه محبت و توجه شما است و همین موضوع تاثیرات روانشناختی بسیار عمیقی روی کودکان میگذارد. یکی از بهترین راهها برای وقت گذرانی با کودکان و نشان دادن توجهتان به آنها، این است که با آنها بازی کنید یا برایشان کتاب بخوانید.
تقویت حس همدلی با دیگران
وقتی برای کودکتان کتاب میخوانید ناخواسته او را با شخصیتها و موقعیتهای مختلفی آشنا میکنید. این موضوع به کودک کمک میکند که به تدریج درک درستی از احساسات و عواطف خودش و دیگران پیدا کند؛ همین موضوع باعث میشود چنین فردی هوش هیجانی و اجتماعی بالایی داشته باشد.
سن مناسب شروع کتابخوانی برای کودکان
شاید کمی خندهدار و عجیب به نظر برسد اما محققان و روانشناسان توصیه میکنند که کتابخوانی را از دوران جنینی و ماههای آخر بارداری برای فرزندتان آغاز کنید! نکته بسیار مهم در مورد سن مناسب برای شروع کتابخوانی این است که هرگز کودکتان را به خواندن کتاب یا گوش دادن به آن وادار نکنید؛ زیرا کودکان در مقابل فعالیتهای اجباری گارد شدیدی دارند و ممکن است به دلیل اصرارهای مکرر به کودکتان، او را برای همیشه از کتابخواندن متنفر کنید! برای شروع کتاب مناسب سن کودکتان را تهیه کنید و هر روز چند دقیقه او را برای گوش دادن به یک داستان یا شعر تشویق کنید، اجازه دهید کودکتان به تدریج و به صورت خودجوش به مطالعه کتاب علاقهمند شود. اوایل به روشهای مختلف میتوانید او را به کتابخوانی تشویق کنید اما هرگز این را برای او تبدیل به یک عادت نکنید؛ زیرا از این پس او هیچ کاری را به دلیل نفس همان کار و بدون چشم داشت انجام نخواهد داد.
کدام کتابها برای کودکان مناسبتر هستند؟
در قسمت معرفی بازیهای فکری گفتیم که هر بازی باید مناسب سن کودکان انتخاب شود، این موضوع در مورد انتخاب کتاب برای کودکان نیز صدق میکند. در زمان انتخاب کتاب، علاوه بر سن کودک حتما علایق او را هم در نظر بگیرید. برای کودکان زیر سه سال از کتابهای پارچهای استفاده کنید زیرا کودکان در این سن تمایل دارند اشیا را وارد دهانشان کنند.
برای کودکان زیر سه سال کتابهایی را تهیه کنید که تصاویر بزرگ و فراوانی داشته باشند؛ زیرا کودکان در این سنین اکثر کارها را با دیدن یاد میگیرند. برای مثال با تهیه یک کتاب پر از تصاویر جذاب از حیوانات، میتوانید به کودک سه سالهتان نکات زیادی در مورد حیوانات بیاموزید، همچنین برای کودکان چهار سال به بالا کتابهای داستان یا شعر تهیه کنید؛ زیرا کودکان در این سنین عاشق گوش دادن به داستان و حفظ کردن شعر هستند.
دو انتشارات پرتقال و هوپا بهترین و مناسبترین کتابها را برای کودکان و نوجوانان در تمامی ردههای سنی منتشر کردهاند.
مقاله مرتبط: روش های محدود کردن استفاده از گوشی در زمان درس خواندن
سخن آخر
کودکی حساسترین دوران زندگی یک فرد است و در همین ایام است که رشد جسمی و ذهنی افراد صورت میگیرد و کامل میشود. در کنار توجه به تغذیه و سلامتی جسمانی کودکتان، حتما به رشد ذهنی او نیز اهمیت بدهید. از جمله راههایی که به پرورش ذهنی کودکان کمک میکند، و آنها را برای زندگی در بزرگسالی آماده میکند و نکات زیادی را به کودکان آموزش میدهد، کتابخوانی و انجام بازیهای فکری است. در این مقاله در مورد انتخاب مناسبترین کتابها و بازیهای فکری برای کودکان صحبت کردیم.
بازی فکری های زینگو عالیه
💙