چرا درجا می‌زنم و پیشرفتی ندارم؟ توی هر سطحی که هستی پیشرفت کن!

شاید فکر کنید پیشرفت نکردن و درجا زدن مخصوص بچه تنبل‌ها است، در حالی که برعکس اکثر دانش‌آموزان درس‌خوان و خفن حداقل چند باری تجربه درجا زدن و ماندن در یک سطح را داشته‌اند. من خیلی درس می‌خوانم، برنامه‌ام را کامل انجام می‌دهم، ساعت مطالعه‌ام بالا است اما باز هم هیچ پیشرفتی ندارم، فکر کنم طلسم شده‌ام! این قضیه درست شبیه استپ وزنی برای کسی است که سخت تلاش می‌کند تا وزنش را کم کند و اصلا وضعیت خوشایندی نیست.

استرس و نگرانی شما را درک می‌کنم اما باور کنید که اولا این موضوع عادی است و برای هر کسی اتفاق می‌افتد، دوما باید دنبال راهی باشیم تا بفهمیم چرا درجا می‌زنید و پیشرفتی ندارید؟ تا انتها همراه ما باشید تا به کمک هم به راهکارهایی دست پیدا کنیم تا بتوانید توی هر سطحی که هستید پیشرفت کنید.

آیا واقعا داری درجا می‌زنی؟

گاهی ما از صفر شروع به تلاش می‌کنیم و اوایل پیشرفت سریع را با چشمان خودمان می‌بینیم اما مدتی بعد سرعت پیشرفتمان کم می‌شود و اینجا است که به اشتباه تصور می‌کنیم که داریم درجا می‌زنیم!

این طبیعی است که در ابتدای راه پیشرفت شما چشمگیر باشد؛ چون داوطلبی که تازه یاد گرفته برنامه‌ریزی کند و تست بزند و اصولی مطالعه کند، در مقایسه با یک ماه پیش که هیچ ایده‌ای برای موفقیت تحصیلی نداشت، اوضاعش زمین تا آسمان فرق کرده است. بعد از گذشتن دو سه ماه این داوطلب دائم نتایجش را تکرار می‌کند و چنین به نظر می‌رسد که او درجا می‌زند.

خبر خوب اینکه اگر همچنان کیفیت و کمیت مطالعه‌تان را حفظ کرده‌اید، نگران نباشید و ادامه دهید چون قرار است مثل درخت بامبو یک جهش ناگهانی داشته باشید!

داستان درخت بامبو

داستان درخت بامبو چیست و چه ربطی به درس و کنکور دارد؟ راستش این یکی از داستان‌های مورد علاقه من است که آن را همیشه برای دانش‌آموزانی که از پیشرفت ناامید شده‌اند تعریف می‌کنم و قصه از این قرار است که بعد از کاشتن بذر یک درخت بامبو، حدود پنج سال طول می‌کشد تا یک جوانه کوچک سر از خاک درآورد!

تصور کنید که شما پنج سال به یک بذر آب می‌دهید و از آن مراقبت می‌کنید اما همچنان خبری نیست. حالا در سال پنجم یک جوانه کوچک سر از خاک درمی‌آورد اما همین جوانه ناگهان در عرض چند هفته بیش از 30 متر رشد می‌کند! شاید شما همان بذر بامبویی هستید که قرار است نتیجه تلاشتان را در مدت کوتاهی ببینید؛ پس ناامید نشوید.

از کجا بفهمم پیشرفت می‌کنم یا نه؟

حالا از کجا معلوم که من دارم پیشرفت می‌کنم؟ من هم گاهی در سال کنکورم به روند پیشرفتم شک می‌کردم، در اینجور مواقع سراغ سوالاتی که قبلا غلط جواب داده بودم و نشان‌دار کرده بودم می‌رفتم. وقتی می‌دیدم از پس حل این سوالات برمی‌آیم خیالم تا حدی راحت می‌شد.

اگر نمی‌دانید در حال پیشرفت هستید یا درجا می‌زنید، دقت کنید که آیا موارد زیر در مورد شما صدق می‌کنند یا خیر. اگر پاسخ شما به تعدادی از سوالات زیر مثبت باشد، به این معنا است که همچنان در مسیر پیشرفت قرار دارید:

• آیا میزان حواس پرتی شما نسبت به قبل کمتر شده؟
• آیا خواب شما منظم‌تر شده؟
• آیا راحت‌تر به هر چیزی که مانع درس خواندن شما است نه می‌گویید؟
• آیا تست‌زنی برای شما نسبت به قبل راحت‌تر شده؟
• آیا در کلاس‌ها حضور فعال‌تری دارید؟
• آیا مطالبی که قبلا یاد نمی‌گرفتید را بهتر متوجه می‌شوید؟
• آیا عادات غلط مطالعاتی‌تان را کنار گذاشته‌اید؟

موانع پیشرفت تحصیلی

اگر بعد از همه صحبت‌هایی که کردیم هنوز هم اعتقاد دارید که در مسیر پیشرفت متوقف شده‌اید و دارید درجا می‌زنید، باید به دنبال علت و ریشه این موضوع باشید. خیلی وقت‌ها شما فکر می‌کنید که سنگ تمام گذاشته‌اید و عملکرد بی‌نقصی دارید اما اگر به عملکردتان نگاه دقیق‌تری داشته باشید موانع پیشرفت تحصیلی را پیدا می‌کنید.

تعدادی از رایج‌ترین عوامل درجا زدن عبارت است از:

وسواس دشمن پیشرفت درسی

کسی که وسواس دارد یا کمال‌گرا است همیشه از خودش ناراضی است. دوران دبستان را به یاد آورید، اگر در روزهای اولی که تازه در حال یادگیری الفبا بودید و اشتباهاتی مرتکب می‌شدید معلمتان برخورد تندی می‌کرد و توقع داشت بی‌نقص عمل کنید، چه احساسی پیدا می‌کردید؟ مطمئنم کلا قید مدرسه رفتن را می‌زدید و الان حتی سواد مطالعه این محتوا را هم نداشتید! پس چرا می‌خواهید در حال حاضر بی‌نقص باشید؟ چرا توقع دارید با یک بار خواندن درسی سریع همه جزئیات را حفظ کنید؟

شاید اشتباه می‌زنی

بارها گفته‌ام اینکه ساعت مطالعه بالایی داشته باشید صرفا موفقیت شما را در کنکور یا امتحانات نهایی تضمین نمی‌کند؛ بلکه باید بدانید از زمانتان چطور استفاده کنید.

شاید دلیل اینکه در درس خاصی درجا می‌زنید این است که روش مطالعه صحیح آن درس را بلد نیستید یا اگر در تست‌زنی پیشرفتی ندارید به این دلیل است که از پایه و اساس روش تست زدن را نمی‌دانید.

توصیه می‌کنم به وبلاگ فروشگاه پایتخت کتاب مراجعه کنید و مقالات مربوط به روش صحیح درس خواندن و سایر مقالات مربوطه را مطالعه کنید.

خفه شدن با کلاس‌های کنکوری عامل درجا زدن

داوطلبی که در چند کلاس مختلف ثبت نام کرده و مجبور است هنوز یک کلاس تمام نشده کلاس بعدی را شروع کند و تایم زیادی را در رفت و آمد به این کلاس‌ها یا انجام تکالیف آن‌ها سپری می‌کند، قطعا خسته می‌شود و جا می‌زند. طبیعی است که این داوطلب اصلا انرژی برای پیشرفت کردن نخواهد داشت.

توصیه می‌کنم به جای غرق شدن در کلاس‌های کنکوری مختلف، سعی کنید با مطالعه درسنامه‌ها و حل تست‌های کتاب‌های کمک‌درسی مناسب سطح‌تان به پیشرفت برسید.

حواس پرتی عامل خانمان‌سوز

دانش‌آموزی داشتم که به هیچ عنوان حاضر نبود از گوشی موبایلش دل بکند و اعتقاد داشت خوب بلد است بین درس خواندن و استفاده از فضای مجازی تعادل برقرار کند. همین دانش‌آموز علی‌رقم ساعت مطالعه بالا پیشرفت خاصی نداشت تا اینکه تسلیم شد و موبایلش را کنار گذاشت و واقعا پیشرفت کرد.

چه چیزی باعث حواس‌پرتی شما می‌شود؟ لطفا در این زمینه صادق باشید و هر چه سریع‌تر تمرکزتان را در زمان مطالعه به دست آورید.

ساعت مطالعه کاذب مانع پیشرفت درسی

من روزی 10 ساعت درس می‌خوانم پس چرا پیشرفت نمی‌کنم؟ آیا اینکه وسط درس خواندن20 دقیقه به دعوایی که در مدرسه داشتید فکر می‌کنید یا نیم ساعت در اینستاگرام می‌چرخید را هم جزء ساعت مطالعه‌تان حساب می‌کنید؟

گاهی ساعت مطالعه ما به طور کاذب بالا است؛ یعنی من فکر می‌کنم تایم زیادی برای درس خواندن گذاشته‌ام در حالی که بخش زیادی از آن زمان را صرف کارهای دیگری می‌کردم.

می‌خواهم سری بعد با کرنومتر درس بخوانید و ساعت مطالعه خالصتان را حساب کنید، خودتان متوجه می‌شوید که آنقدرها هم سخت تلاش نمی‌کردید!

توی هر سطحی که هستی پیشرفت کن!

اگر مطمئن شدید که روند پیشرفتتان متوقف شده و دلیل آن را هم فهمیدید، حالا وقت آن رسیده در هر سطحی که هستید پیشرفت کنید. توصیه می‌کنم چند ساعت یا حتی یکی دو روز خیلی درس نخوانید، در عوض بنشینید و از اول هدفتان را بررسی کنید. آیا هنوز هدفی ندارید؟

لطفا در اسرع وقت هدف واضحی برای خودتان تعیین کنید. یک بار مسیرتان را از ابتدا مرور کنید، اشتباهاتی که مرتکب شدید یا عواملی که باعث پیشرفتتان شدند را روی کاغذ بنویسید. بار دیگر برنامه‌هایتان را بررسی کنید، برای 6 ماه دیگر، ماه بعد، هفته بعد یا حتی فردا چه برنامه‌ای دارید؟

در ادامه برای داوطلبان ضعیف و متوسط به طور جداگانه راهکارهایی برای پیشرفت بیشتر ارائه خواهیم کرد.

خودت را از صفر بالا بکش

اگر از صفر شروع کرده‌اید و دوست دارید پیشرفت کنید باید بیشتر از سایر داوطلبان صبر داشته باشید. اولین قدم این است که اصلا خودتان را با هیچ کس مقایسه نکنید و توقع نداشته باشید یک شبه اوضاع درسی‌تان را دگرگون کنید. برای شروع منابع و کتاب‌های کمک‌درسی مناسب سطح خودتان را تهیه کنید. در وب سایت فروشگاه پایتخت کتاب در مورد نحوه انتخاب بهترین منابع شما را راهنمایی کرده‌ایم.

به عنوان داوطلبی که به تازگی مطالعه کردن را شروع کرده‌اید، ابتدا از کمترین ساعت مطالعه‌ای که در توان دارید شروع کنید و بعد از یک هفته به تدریج ساعت مطالعه‌تان را بیشتر کنید.

از تست زدن نترسید و فکر نکنید حتما باید مطالب را خوب بلد باشید تا بتوانید تست بزنید، تست‌ها را به صورت آموزشی کار کنید و حتی اگر ده درصد سوالات را هم پاسخ دادید، خودتان را نبازید و فقط به فکر یادگیری نکات هر سوال باشید.

پیشرفت برای داوطلبان متوسط، سخت اما شدنی

داوطلبان متوسط هم توقع بیشتری از خودشان دارند و هم فکر می‌کنند همه کارهای لازم را برای پیشرفت کردن انجام داده‌اند. دوستان اگر توانسته‌اید از سطح ضعیف خودتان را تا این حد بالا بکشید، قطعا می‌توانید باز هم پیشرفت کنید. توصیه می‌کنم تغییراتی در برنامه‌هایتان ایجاد کنید، برای مثال:

• حل تست‌های چالشی و سطح بالا را در برنامه‌هایتان بگنجانید.
• یک ساعت به ساعت مطالعه روزانه‌تان اضافه کنید.
• هر روز دو نیم ساعت را به تست‌زنی برای دروسی که ضعف دارید اختصاص دهید.
• از هیچ درسی نترسید، سعی کنید به دل مشکلات بزنید.
• برای رفع اشکال و به صورت مبحثی از فیلم آموزشی استفاده کنید.
• روش صحیح مطالعه هر درس را یاد بگیرید.

پیشرفت در آزمون‌های آزمایشی

قبل از هر چیزی یادتان باشد که در آزمون‌های مبحثی شما نباید درصدهایتان را خیلی با هم مقایسه کنید؛ چون ممکن است مباحث یک آزمونی از آزمون قبل سنگین‌تر باشد. برای مثال سوالات آزمون قبلی از یک فصل راحت درس زیست بوده اما در این آزمون از یک مبحث سنگین سوال طرح شده است.

راز پیشرفت در آزمون‌های آزمایشی تحلیل دقیق و موشکافانه آزمون است؛ یعنی باید آزمون‌ها را از لحاظ فرآیند آزمون دادن (مدیریت زمان و استرس و…) و محتوای علمی (بررسی تک تک سوالات) تحلیل کنید. سپس برای آزمون بعدی هدف‌گذاری کنید؛ مثلا می‌خواهم به سوالات شک‌دار پاسخ ندهم.

پیشرفت تحصیلی در مدرسه

پیشرفت کردن فقط مخصوص داوطلبان کنکوری نیست، حتی به جرات می‌توان گفت پیشرفت کردن برای دانش‌آموزان واجب‌تر هم هست! فرقی ندارد در حال حاضر در کدام مقطع تحصیل می‌کنید یا در چه سطحی هستید، باید هر روز به فکر این باشید که در درس‌هایتان پیشرفت کنید.

حالا برای پیشرفت تحصیلی در مدرسه می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

• قبل از هر کلاس در حد چند دقیقه پیش‌خوانی داشته باشید. (سر تیترهای مهم و کلیات موضوع)
• سر کلاس خوب گوش دهید و در ردیف‌های جلو بنشینید.
• بعد از هر کلاس در حد یک ربع مطالب را مرور کنید.
• در جلسه بعد سوالاتتان را از معلم بپرسید.
• منتظر شب امتحان نمانید و درس‌هایتان را تلنبار نکنید.
• فقط به کتاب درسی اکتفا نکنید، از کتاب‌های تست یا نمونه سوالات امتحانی هم استفاده کنید.

دانش‌آموزی پیشرفت می‌کند که…

در انتها به صورت خلاصه به خصوصیات دانش‌آموزی که روز به روز در مسیر تحصیلش پیشرفت می‌کند، اشاره می‌کنیم. برای اینکه بتوانید ویژگی‌های زیر را در خودتان به وجود آورید، حتما مقالات بخش وبلاگ سایت فروشگاه پایتخت کتاب را مطالعه کنید.

دانش‌آموزی پیشرفت می‌کند که…

• به خودش اعتماد داشته باشد.
• صبر کند.
• درست برنامه‌ریزی کند.
• هدف مشخص داشته باشد.
• از منابع مناسب سطحش استفاده کند.
• روش صحیح مطالعه هر درس را بلد باشد.
• به خواب و تغذیه‌اش اهمیت بدهد.
• استفاده از فضای مجازی را به حداقل برساند.
• آزمون شرکت کند و تحلیل آزمون را جدی بگیرد.
• مرورهای منظم داشته باشد.
• به اندازه و به جا استراحت می‌کند.

سخن آخر

اگر شما دانش‌آموز یا داوطلب کنکوری هستید باید توی هر سطحی که هستید پیشرفت کنید، اصلا بگذارید اینطور بگویم برای رسیدن به موفقیت شما محکوم به پیشرفت کردن هستید! به همین دلیل در این محتوا ابتدا در مورد دلایل درجا زدن صحبت کردیم و بعد سعی کردیم راهکارهایی برای پیشرفت کردن در مدرسه، آزمون‌های آزمایشی و کنکور به شما یاد بدهیم.

در انتها اگر شما راهکاری برای پیشرفت کردن به ذهنتان می‌رسد یا در مورد مطالب گفته شده در این مقاله سوالی دارید، حتما آن‌ها را در قسمت دیدگاه این محتوا با ما در میان بگذارید.