برنامه ریزی می‌کنم اما انجام نمیدم، چطور اراده درس خواندن پیدا کنم؟
حاضرم به شما اثبات کنم که ما هیچ داوطلب بی‌اراده و تنبلی نداریم؛ پس این کنکوری‌هایی که ده بار برنامه‌ریزی می‌کنند اما حتی یک بار هم به برنامه‌ها عمل نمی‌کنند چه؟ دانش‌آموزانی که از صبح تا شب انواع و اقسام کارها را انجام می‌دهند اما حتی یک صفحه هم درس نمی‌خوانند چطور؟ یعنی این‌ها بی‌اراده نیستند؟ خیر،
ببینید همه شما اراده درس خواندن و عمل کردن به برنامه‌هایتان را دارید، به شرط اینکه برنامه‌ریزی شما استاندارد و قابل اجرا باشد. در این محتوا ابتدا قصد داریم در مورد ویژگی‌های یک برنامه قابل اجرا صحبت کنیم و بعد روش‌هایی به شما یاد می‌دهیم که به کمک آن‌ها دیگر کارهایتان را پشت گوش نیندازید و تمام و کمال به برنامه‌هایتان عمل کنید.
آنچه خواهید خواند ... (مشاهده بیشتر)
کنکوری جان تو بی‌اراده نیستی!
لطفا انقدر به خودتان بر چسب تنبل و بی‌اراده نزنید، متاسفانه در مدرسه، جمع دوستان و حتی خانواده گاهی افراد از روی ناآگاهی به سایرین برچسب می‌زنند؛ تو بی‌اراده‌ای، چرا انقدر خنگی، تو همیشه تنبل بودی! هیچ داوطلب کنکوری بی‌اراده نیست، همین الان با اراده خودتان وارد وب سایت پایتخت کتاب شده‌اید و این مطلب را جستجو کرده‌اید و دارید با اراده خودتان آن را می‌خوانید.
اینکه به اهدافتان نمی‌رسید، نتایج خوبی کسب نمی‌کنید، کمتر از بقیه درس می‌خوانید یا نمی‌توانید به برنامه‌هایتان عمل کنید ریشه در یکسری مشکلات دارد. در این مقاله بزرگترین دلیل عمل نکردن به برنامه‌ها؛ یعنی غیر قابل اجرا بودن برنامه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
چرا برنامه‌هایم را اجرا نمی‌کنم؟
من خسته شدم و دیگر امیدی به خودم ندارم، از ابتدای سال تحصیلی چند بار برنامه‌ریزی کردم اما همیشه برنامه‌ها را ناقص اجرا می‌کنم و بعد از مدتی کوتاهی آن‌ها را رها می‌کنم. قبل از اینکه زانوی غم بغل کنید و تسلیم افکارتان شوید لطفا یک بار با دقت برنامه‌هایتان را بررسی کنید.
آیا برنامه‌های شما ویژگی‌های یک برنامه استاندارد و قابل اجرا را دارند؟ اگر بله، آیا واقعا هدفتان درس خواندن است و فکر می‌کنید مسیر موفقیت شما از جاده کنکور عبور می‌کند؟
در ادامه در مورد ویژگی‌های یک برنامه استاندارد و قابل اجرا بیشتر صحبت می‌کنیم و در انتها تکنیک‌هایی برای زمان‌هایی که به قول خودتان اراده درس خواندن ندارید و نمی‌توانید به سمت کتاب‌هایتان بروید، ارائه می‌کنیم.
ویژگی‌های یک برنامه استاندارد و قابل اجرا
اگر داوطلبی بدون برنامه درس بخواند به احتمال زیاد پیشرفت چندانی نمی‌کند و زود از مطالعه کردن دست می‌کشد؛ اما اینکه داوطلبی با یک برنامه اشتباه درس بخواند، از بی‌برنامگی هم مخرب‌تر است. چون شما به هر حال یک برنامه دارید و خودتان را ملزم به اجرای آن می‌دانید اما چون قابل اجرا نیست، به جای بررسی برنامه دائم خودتان و اراده‌تان را زیر سوال می‌برید.
هر برنامه‌ای باید 5 ویژگی زیر را داشته باشد تا داوطلبان بتوانند آن را اجرا کنند:
- مطابق توانایی داوطلب تنظیم شده باشد
گاهی مشاوران کنکور یک برنامه می‌نویسند و در کمال ناباوری همان یک برنامه را به 20 داوطلب مختلف می‌دهند، معلوم است که از بین این 20 نفر شاید دو نفر بتوانند برنامه را کامل اجرا کنند!
یک برنامه برای اینکه قابلیت اجرا کردن را داشته باشد، باید شخصی سازی شود یعنی دقیقا متناسب نقاط ضعف و قوت و شرایط هر داوطلب تنظیم شود.
داوطلبی که بالاترین ساعت مطالعه زندگی‌اش 4 ساعت بوده، نمی‌تواند از روز اول با 10 ساعت استارت مطالعه را بزند. بلکه باید یک هفته با همان 4 ساعت درس بخواند و بعد هر هفته نیم الی یک ساعت به ساعت مطالعه‌اش اضافه کند.
- ساختار درستی داشته باشد
برنامه‌‌هایی که در آن‌ها ساعت انجام هر کار مشخص شده، از غیر قابل اجراترین برنامه‌ها هستند؛ مثلا در برنامه‌ای نوشته از ساعت 8 صبح تا 10 زیست، از 10:30 تا 12 ریاضی و… شاید داوطلبی ساعت 8 صبح برای خواندن فیزیک آماده باشد نه زیست یا شاید داوطلبی اصلا نتواند یک و نیم ساعت درس بخواند.
بهترین مدل برنامه‌ریزی این است که به دانش‌آموز تایم مطالعه آن روز و مباحثی که باید بخواند را بدهیم تا خودش ساعت‌ها را مرتب کند. مثلا امروز باید 8 ساعت درس بخوانی، این صفحات از درس‌های زیست و ریاضی را همراه تست مطالعه کنی و فلان مبحث شیمی را مرور کنی.
- انعطاف پذیری کافی داشته باشد
مغز ما از هر چیز خشک و بدون انعطافی متنفر است و قطعا یک برنامه سخت و غیر قابل تغییر را هیچ داوطلبی نمی‌تواند اجرا کند. همان طور که گفتم یک مشاور کنکور باید کلیات برنامه را به داوطلب بدهد، روش اجرای صحیح و تنظیم برنامه روزانه را به او یاد بدهد اما دست داوطلب را در تنظیم جزئیات باز بگذارد.
مثلا من نمی‌توانم دو ساعت پشت سر هم ریاضی بخوانم، اشکالی ندارد می‌شود یک ساعت آن را صبح خواند و یک ساعت باقی مانده را به عصر موکول کرد.
- زمان‌هایی برای جبران داشته باشد
گاهی ما تنبلی نمی‌کنیم اما ناگهان اتفاقی می‌افتد که در درس خواندن ما وقفه ایجاد می‌کند، اتفاقی که از کنترل ما خارج است و آن را از قبل پیش‌بینی نکرده بودیم. به همین دلیل یک برنامه استاندارد و قابل اجرا برنامه‌ای است که شامل زمان‌های جبرانی باشد، در واقع شما باید هم در برنامه روزانه و هم در برنامه هفتگی بازه‌هایی را برای جبران کردن در نظر بگیرید.
البته یادتان باشد که این بازه‌های جبرانی برای زمان‌هایی است که اتفاق خارج از کنترلی رخ داده مثلا معلم بدون هماهنگی می‌گوید فردا امتحان دارید؛ پس نباید به امید بازه‌های جبرانی تنبلی کنید.
- از کمال‌گرایی به دور باشد
همه ما انسان هستیم و گاهی واقعا بدون هیچ دلیل خاصی خسته می‌شویم و نمی‌توانیم کارهایمان را عالی و بدون نقص انجام دهیم. پس در زمان اجرای برنامه‌ها کمال‌گرایی را کنار بگذارید و نخواهید همیشه همه چیز را عالی و کامل و با حس و حال خوب انجام دهید. خیلی وقت‌ها داوطلبان برنامه خوبی دارند اما کمال‌گرایی همه چیز را خراب می‌کند.
مثلا داوطلب کل هفته خوب درس خوانده یک آخر هفته انرژی ندارد، منتظر می‌ماند سطح انرژی‌اش بالا برود و حس و حالش عالی شود و کل روز را از دست می‌دهد و ممکن است در نهایت به این نتیجه برسد که من اراده اجرا کردن هیچ برنامه‌ای را ندارم!
چطور اراده درس خواندن پیدا کنم؟
افراد بااراده یک قانون ساده اما همیشگی دارند، آن‌ها از انجام کارهای تکراری خسته نمی‌شوند، در واقع این افراد به محض پیدا کردن یک کار درست آن را آنقدر تکرار می‌کنند تا تبدیل به یک عادت شود.
مقاله مرتبط: چطور انگیزه درس خواندن پیدا کنیم؟ با جون و دل درس بخون
برای ایجاد یک عادت باید به مدت 21 روز آن را تکرار کنید و وقتی به انجام کاری عادت می‌کنید آن را به صورت خودکار و بدون کمترین فشاری انجام می‌دهید.
حالا چطور اصلا سمت درس خواندن بروم که بخواهم آن را به عادتم تبدیل کنم؟ با تکنیک‌های زیر:
- تکنیک 5 دقیقه
به خودت نگو قرار است امروز 8 ساعت درس بخوانم، حتی نگو می‌خواهم دو ساعت فلان درس را بخوانم؛ بلکه مغزت را گول بزن و بگو قرار است فعلا فقط 5 دقیقه از فلان درس را بخوانم منتهی باید کل آن 5 دقیقه را با تمرکز کامل درس بخوانم. وقتی همچین کار به ظاهر کوچکی را با موفقیت به اتمام می‌رسانید، تشویق می‌شوید و انگیزه می‌گیرید که بیشتر و بیشتر مطالعه کنید.
- تکنیک شوک سیستم عصبی
وقتی حس و حال درس خواندن ندارید یک تکه یخ در دستتان بگیرید و آن را نگه دارید، به این ترتیب یک شوک کوچک به سیستم عصبی شما وارد می‌شود و می‌توانید آن لحظه اراده کافی برای شروع درس خواندن را به دست آورید.
- تکنیک شمارش
این تکنیک بسیار راحت به نظر می‌رسد اما من از آن برای بیدار شدن از خواب یا انجام کارهایی که دائم پشت گوش می‌اندازم استفاده می‌کنم. هر وقت خواستید از خواب بیدار شوید اما نتوانستید یا خواستید سراغ درس‌هایتان بروید اما حسش را نداشتید، از یک تا سه بشمارید و سریع از جایتان بلند شوید. به این ترتیب فقط سه ثانیه برای تنبلی کردن فرصت دارید و باور کنید همین قسمت از سر جایتان بلندشدن سخت است، از آن به بعدش خوب پیش می‌رود.
- تکنیک پل
قبل و بعد از کاری که انجام دادنش را دوست ندارید یا انجامش برایتان سخت است یک کار کوچک لذت‌بخش انجام بدهید. مثلا قبل از درس خواندن یک موزیک زیبا گوش کنید و به خودتان بگویید بعد از اتمام این بازه مطالعاتی، باز هم یک موزیک گوش می‌دهم.
- تعیین مجازات
وقتی تصمیم می‌گیرید درس خواندن را شروع کنید اما اراده لازم برای انجام این کار را ندارید، به ازای هر 5 الی 10 دقیقه تاخیر و پشت گوش انداختن کارتان، یک مجازات برای خودتان تعیین کنید. توجه کنید مجازاتی که در نظر می‌گیرید، به معنی واقعی کلمه مجازات باشد و چیز راحتی نباشد و حتما خودتان را ملزم به اجرای آن کنید.
با این تکنیک می‌توانید بازه‌های مطالعاتی بزرگ را تقسیم‌بندی کنید و به این صورت اجرای برنامه برایتان بسیار راحت‌تر خواهد شد.
در تکنیک پومودورو یک بازه مطالعاتی دو ساعته را به چهار بازه 25 دقیقه‌ای تقسیم می‌کنیم و به ازای هر 25 دقیقه درس خواندن 5 دقیقه استراحت می‌کنیم.
مثلا فرض کنید قرار است یک و نیم ساعت درس بخوانید. این یک و نیم ساعت را به سه بازه نیم ساعته تقسیم کنید و هر نیم ساعت شامل 25 دقیقه مطالعه و 5 دقیقه استراحت است. حالا بعد از این یک و نیم ساعت به خودتان جایزه بدهید و 20 دقیقه درس نخوانید.
مقاله مرتبط: بهترین دفتر برنامه ریزی کنکور
سخن آخر
متاسفانه گاهی کنکوری‌های پرتلاش و زحمت‌کش در سیکل معیوب برنامه‌ریزی و اجرا نکردن برنامه‌ها گرفتار می‌شوند در حدی که در نهایت به خودشان برچسب‌های ناجوانمردانه‌ای مثل بی‌اراده و تنبل می‌زنند! در این محتوا ابتدا گفتیم همه کنکوری‌ها اراده لازم برای درس خواندن را دارند، منتهی خیلی وقت‌ها مشکل از برنامه است و برنامه شما طوری تنظیم نشده که قابل اجرا باشد.
در ادامه ویژگی‌های یک برنامه استاندارد و قابل اجرا را بررسی کردیم و در انتها برای مواقعی که حس و حال درس خواندن ندارید، چند تکنیک ساده اما کاربردی ارائه دادیم. اگر شما هم از تکنیک خاصی برای اجرای برنامه‌هایتان استفاده می‌کنید، خوشحال می‌شویم آن را در قسمت دیدگاه محتوا با سایر داوطلبان در میان بگذارید.
درباره نویسنده
نویسنده : سارا رسولی
دانشجوی پزشکی اراک، فارغ التحصیل پروتز دندان تبریز ، مشاور تخصصی کنکور تجربی و عضو تیم تولید محتوای بانک کتاب پایتخت
