چرا اراده درس خواندن ندارم؛ معرفی راهکارهای تضمینی

بارها لابه‌لای حرف‌های دانش‌آموزان موفق شنیده‌ایم که داشتن اراده برای درس خواندن، مهم‌تر از هر عامل دیگری است و چه بسا با داشتن یک اراده آهنی می‌توانید کوه‌ها را جابه‌جا کنید! احتمالا بعد از خواندن این جمله افسوس می‌خورید که چرا من برای درس خواندن اراده ندارم؟ چرا بارها برنامه‌ریزی می‌کنم، همه منابع مورد نیازم را تهیه می‌کنم اما پای عمل که وسط می‌آید انگار اراده‌ای برای اجرای برنامه‌ها ندارم.

تا انتها با پایتخت کتاب همراه باشید تا به شما یاد بدهیم چگونه اراده درس خواندن پیدا کنید و با انجام یک سری روش ها و تمرین اراده خود را تقویت کنید.

چرا اراده برای درس خواندن ندارم؟ 

برای پاسخگویی به این سوال لازم است گریز کوتاهی به عملکرد مغزمان بزنیم، در مغز ما دو سیستم مدیریت انجام کارها را به عهده دارند، یک سیستم کورتکس مغز است که جایگاهی برای تفکر منطقی و استدلال است و سیستم بعدی لیمبیک نام دارد که با هیجانات ما ارتباط تنگاتنگی دارد. کسانی که اراده خوبی برای درس خواندن ندارند، بر اساس هیجانات تصمیم می‌گیرند و ناخودآگاه از بخش احساسی مغزشان به جای بخش منطقی استفاده می‌کنند.

برای مثال شما فردا امتحان دارید، از یک طرف با خودتان می‌گویید باید درس بخوانم و روی کارم تمرکز کنم و از طرفی دوست دارید یک قسمت از سریال مورد علاقه‌تان را تماشا کنید، اینجا اراده وارد عمل می‌شود و کمک می‌کند انتخاب درستی بر اساس منطق داشته باشید. 

مقاله مرتبط: اهمال کاری در درس خواندن؛ چگونه تنبلی رو کنار بذاریم و درس بخوانیم؟

بهترین راه‌های تقویت اراده برای درس خواندن

گفتیم همه دانش‌آموزان حتی بازیگوش‌ترین بچه‌های کلاس هم اراده درس خواندن دارند، اما این اراده در برخی دانش‌آموزان قوی‌تر است، چرا؟ چون راه‌های تقویت آن را آموخته‌اند، در ادامه بهترین راه‌های تقویت اراده برای درس خواندن را معرفی کرده‌ایم. 

1- برای درس خواندن دید منطقی داشته باشید

لطفا زمان درس خواندن منطقی فکر کنید و احساسات را خیلی درگیر این موضوع نکنید، بارها شنیده‌ام دانش‌آموزان می‌گویند من فلان درس را دوست ندارم، حس خوبی به این درس ندارم یا دلم نمی‌خواهد الان درس بخوانم! بیایید با این موضوع منطقی برخورد کنید؛ اگر این درس را نخوانم چه اتفاقی می‌افتد؟ من این درس را دوست ندارم اما برای موفقیتم لازم است آن را مطالعه کنم. با همین تغییر دیدگاه یک گام بزرگ به سمت تقویت اراده برای درس خواندن برمی‌دارید. 

مقاله مرتبط: روش صحیح درس خواندن، بهترین روش درس خواندن چیست؟

2- هدفتان را واضح مشخص کنید

خیلی وقت‌ها مشکل دانش‌آموزان نداشتن اراده نیست بلکه گیجی و سردرگمی است. دانش‌آموزی که هدف مشخصی ندارد و نمی‌داند قرار است برای چه چیزی وقت بگذارد و تلاش کند، بعد از مدت کوتاهی علاقه‌اش را به درس خواندن از دست می‌دهد و به غلط فکر می‌کند مشکل از اراده او است. پس هدفتان را به صورت واضح مشخص کنید، این هدف‌گذاری می‌تواند شامل هدف‌گذاری بلند مدت مثلا نمره یا رتبه مورد نظرتان یا هدف‌گذاری کوتاه مدت مثلا تعداد صفحاتی که قصد دارید تا پایان روز تمام کنید باشد. 

مقاله مرتبط: نحوه برنامه ریزی درسی؛ مراحل برنامه ریزی درسی با مثال

3- اهداف قابل دسترس داشته باشید

من هدف مشخصی دارم اتفاقا هدف خیلی بزرگی هم دارم اما باز هم اراده کافی برای درس خواندن و دنبال کردن هدفم ندارم، مشکل از کجا است؟ گاهی افراد بدون در نظر گرفتن وضعیت فعلی و توانمندی‌های خود هدف‌گذاری می‌کنند و در نتیجه اهداف خارج از دسترسی برای خودشان مشخص می‌کنند.

برای مثال دانش‌آموزی که تا امروز هیچ مطالعه‌ای نداشته است ناگهان تصمیم می‌گیرد از فردا روزی ده ساعت درس بخواند، چون این هدف با وضعیت این دانش‌آموز همخوانی ندارد، بعد از مدتی متوجه می‌شود که از پس انجام آن برنمی‌آید. نتیجه اینکه درس خواندن را متوقف می‌کند و هر بار با یادآوری اینکه باید ده ساعت مطالعه داشته باشد چنان مضطرب می‌شود که ترجیح می‌دهد اصلا مطالعه را آغاز نکند و به تدریج به این نتیجه می‌رسد که من اراده درس خواندن ندارم. 

4- کارهایتان مرحله به مرحله پیش ببرید

حتی طولانی‌ترین مسیرها هم با برداشتن کوچکترین گام‌ها آغاز شده‌اند. گفتیم اهدافتان را متناسب با شرایط خودتان انتخاب کنید، مثلا اگر عادت درس خواندن ندارید با روزی دو ساعت مطالعه شروع کنید و کم کم ساعت مطالعه‌تان را افزایش دهید. همچنین، سعی کنید یک کار بزرگ را خرد کنید و آن را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید و بعد مرحله به مرحله پیش بروید.

مثلا یک پارت مطالعاتی دو ساعته را به چهار پارت سی دقیقه‌ای بشکنید. وقتی از پس انجام این اهداف کوچک برمی‌آیید، به تدریج اعتماد به نفس پیدا می‌کنید و متوجه می‌شوید اوضاع آنقدرها هم بد نیست و اتفاقا اراده درس خواندن دارید، بعدها می‌توانید این پارت‌های مطالعاتی را بزرگتر کنید. 

مقاله مرتبط: افزایش ساعت مطالعه؛ چگونه ساعت مطالعه خود را افزایش دهیم؟

5- یک روتین شخصی برای خودتان داشته باشید

یک سوال از شما دارم؟ آیا فکر می‌کنید برای مسواک زدن به یک اراده قوی نیاز دارید؟ طبیعتا خیر اما آیا علت این موضوع را می‌دانید؟ این موضوع به این دلیل است که شما یک روتین منظم برای خودتان ایجاد کرده‌اید و هر شب بدون فکر کردن، به اجرای روتین‌تان می‌پردازید.

برای درس خواندن هم روتین شخصی خودتان را داشته باشید، به این ترتیب مغز شما شرطی می‌شود تا برنامه‌هایتان را تحت هر شرایطی انجام دهد و در مورد خودتان به این باور می‌رسید که اراده کافی برای درس خواندن و اجرای برنامه‌هایتان دارید. 

6- فقط ده دقیقه درس بخوانید

اگر دقت کرده باشید متوجه می‌شوید که اکثر مواقع شروع درس خواندن سخت است اما وقتی مدت کمی می‌گذرد، کم کم اوضاع برایتان راحت می‌شود. بیایید از همین موضوع برای گول زدن خودمان استفاده کنیم! دفعه بعدی که احساس کردید اراده کافی برای درس خواندن ندارید، به خودتان بگویید من قرار است فقط ده دقیقه درس بخوانم بعد سراغ انجام کار مورد علاقه‌ام می‌روم.

وقتی به جای دو ساعت قصد ده دقیقه درس خواندن دارید، مغز شما مقاومت بسیار کمتری برای شروع خواهد داشت و بعد از آن ده دقیقه متوجه می‌شوید که تمایل دارید چند ده دقیقه دیگر هم درس بخوانید! 

7- گفت‌وگوی درونی مثبت داشته باشید

قدرت تلقین و گفت‌وگوی درونی را دست کم نگیرید، چطور توقع دارید ناگهان به فرد بااراده‌ای تبدیل شوید در حالیکه دائم خودتان را به خاطر نداشتن اراده سرزنش می‌کنید! یعنی به خودم دروغ بگویم؟ نه دروغ نمی‌گویید چون هر دانش‌آموزی در وجودش اراده برای درس خواندن دارد، برخی دانش‌آموزان این قدرت را تقویت کرده‌اند و شمایی که در حال مطالعه این مقاله هستید هم تصمیم‌تان را برای یادگیری راه‌های تقویت اراده گرفته‌اید پس تلاشتان را با گفت‌وگوهای منفی و بی‌اساس هدر ندهید. 

مقاله مرتبط: افکار منفی هنگام مطالعه؛ تکنیک های پاکسازی ذهن از افکار مزاحم

8- خودتان را با کسی مقایسه نکنید

وقتی در آغاز مسیر تقویت اراده برای درس خواندن هستید، به خودتان سخت نگیرید. بارها دیده‌ام دانش‌آموزانی که به تازگی تکنیک‌های تقویت اراده برای درس خواندن را یاد می‌گیرند، خودشان را با آن همکلاسی مقایسه می‌کنند که سال‌ها است طبق برنامه درس می‌خواند!

دانش‌آموزانی که در آغاز مسیر هستند، ممکن است با همین مقایسه کردن‌ها دلسرد و ناامید شوند و دست از تلاش بردارند، همین اتفاق در ذهنشان مهر تاییدی بر این موضوع است که آنها اراده درس خواندن ندارند. پس توصیه می‌کنیم تمام تمرکزتان روی عملکرد خودتان باشد و هربار تلاش کنید بیشتر از قبل پیشرفت کنید. 

9- به خودتان پاداش بدهید

همه ما وقتی کم سن و سال بودیم از جایزه گرفتن لذت می‌بردیم و تشویق می‌شدیم کارهایی انجام دهیم تا جایزه‌های بیشتری دریافت کنیم، مغز شما هنوز هم به این ترفند پاسخ مثبتی می‌دهد! پس ابتدا یک هدف واضح و قابل دسترسی مشخص کنید، هدفتان را به بخش‌های کوچکتر تقسیم کنید، یک قسمت را انتخاب کرده و انجام دهید و بعد در ازای اجرای برنامه‌ها به خودتان جایزه بدهید.

نیازی نیست خیلی هزینه کنید گاهی یک پاداش کوچک مثل خوردن خوراکی مورد علاقه یا تماشای یک فیلم جذاب می‌تواند پاداش شما باشد. فقط حواستان باشد از آن طرف بام نیوفتید و اینطور نباشد که شرطی شوید و تنها در حضور پاداش و جایزه درس بخوانید. 

مقاله مرتبط: چطور انگیزه درس خواندن پیدا کنیم؟ با جون و دل درس بخون

10- استراحت را به عنوان یک پاداش در نظر بگیرید

شاید باورتان نشود اما حتی دانش آموزان برتر هم گاهی اصلا دوست ندارند از خواب بیدار شوند اما به این احساس گذرا غلبه می‌کنند. خیلی وقت‌ها دانش‌آموزان برنامه روزانه‌شان را با استراحت کردن شروع می‌کنند، مثلا به خودشان می‌گویند فعلا حال درس خواندن ندارم یک ساعت بیشتر بخوابم یا کمی تفریح کنم تا حس درس خواندن پیدا کنم! اکثر مواقع این حس درس خواندن اصلا پیش نمی‌آید و کل روز هدر رفته و در پایان روز دانش‌آموز به این نتیجه می‌رسد که من اراده درس خواندن ندارم! 

بهترین کار این است که استراحت را به عنوان پاداش در نظر بگیرید؛ یعنی علی‌رقم اینکه حس درس خواندن ندارید اما باز هم مطالعه را شروع کنید و در پایان روز به عنوان جایزه یک استراحت درست و حسابی به خودتان هدیه بدهید. 

مقاله مرتبط: عادات غلط هنگام درس خواندن؛ معرفی روش های کنار گذاشتن آن ها

11- عوامل وسوسه کننده را از خودتان دور کنید

چه چیزهایی اراده شما را سست کرده و مانع از این می‌شوند که به برنامه‌هایتان عمل کنید؟ این عوامل وسوسه کننده را پیدا کنید و آنها را حذف یا محدود کنید. مثلا یکی از دشمنان درجه یک اراده دانش‌آموزان گوشی موبایل یا کنسول‌های بازی هستند. پیشنهاد می کنیم مقاله “چگونه گوشی را ترک کنیم و درس بخوانیم” را بخوانید.

مادامی که این لوازم را از خودتان دور نکنید، برای استفاده از آنها وسوسه می‌شوید. اگر استفاده از این لوازم را به صفر برسانید ممکن است نتوانید به تصمیم‌تان عمل کنید، پس توصیه می‌کنیم استفاده از عوامل وسوسه کننده را محدود کنید و برای آنها یک زمان مشخص در نظر بگیرید. 

مقاله مرتبط: تمرکز هنگام مطالعه ؛🎯 چگونه روی درس تمرکز کنیم؟

12- کمال‌گرا نباشید

آیا شما هم در صورتی که برنامه‌هایتان دقیقا طبق انتظارتان پیش نرود ناامید و عصبی می‌شوید و آن روز کلا قید درس خواندن را می‌زنید؟ این واکنش افراد کمال‌گرا نسبت به مشکلات کوچکی است که در اجرای برنامه با آن مواجه می‌شوند. این دانش‌آموزان تفکر صفر و صدی دارند و همین موضوع باعث می‌شود در اجرای برنامه‌ها کوتاهی کنند و در نهایت به این نتیجه برسند که اراده درس خواندن ندارند.

بهترین راه مقابله با این موضوع این است که یک برنامه انعطاف‌پذیر داشته باشید و در برنامه‌تان زمان‌هایی را به عنوان جبرانی در نظر بگیرید. همچنین، این موضوع را در نظر داشته باشید که هیچ دانش‌آموزی نمی‌تواند کاملا بی‌نقص باشد و اشکالات کوچک در زمان اجرای برنامه کاملا طبیعی است.

مقاله مرتبط: وسواس در مطالعه، چطور وسواس مطالعاتی را کنترل کنم؟

سخن آخر

به نظر می‌رسد داشتن اراده برای درس خواندن مشکل تعداد زیادی از دانش‌آموزان است و خبر خوب این است که همه دانش‌آموزان می‌توانند اراده کافی برای درس خواندن داشته باشند به شرط اینکه تکنیک‌های تقویت اراده را یاد بگیرند و آنها را اجرا کنند. در این محتوا ابتدا به این سوال که چرا اراده نداریم پاسخ دادیم و در ادامه راه‌هایی برای تقویت اراده برای درس خواندن ارائه کردیم.

اگر سوالی در مورد موضوع این محتوا دارید، می‌توانید سوالات‌تان را با کارشناسان مجموعه پایتخت کتاب در میان بگذارید.